ค้นหาองค์ความรู้

ในสมัยก่อนการแทงหยวกจะมีบ่อยครั้งโดยเฉพาะงานศพแห้ง จะแทงหยวกในรูปเชิงตะกอนหรือเมรุ หยวกจะมีหลายรูปแบบสุดแล้วแต่ทางเจ้าภาพต้องการ แต่ปัจจุบันการแทงหยวกไม่เป็นที่นิยม เพราะไม่มีวัสดุใหม่ๆ มาแทน และคนแทงหยวกส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ และขาดการสืบทอดนายสมใจ น้อยสะอาด เป็นผู้สนใจการแทงหยวกมาตั้งแต่เด็ก เพราะเห็นผู้เป็นพ่อทำ และจดจำมาทำ มีการลองผิดลองถูกมามากมาย จนสามารถทำและสอนต่อให้คนรุ่นหลักได้ 

การแทงหยวก

               การแทงหยวกจะมีหลักความจำเป็น 5 ประการ ดังนี้คือ (1) คนแทงหยวกต้องพร้อม (2) เครื่องมือต้องมี (3) การคัดเลือกหยวก (4) ต้องใช้เวลา ใจเย็น ใจรัก (5) อ่านแบบให้ออก เมื่อครบ 5 อย่างก็นัดกันว่าจะไปแทงหยวกที่ไหน เนื่องในงานอะไร กรณีแทงงานเมรุ จะต้องมีผู้คัดหยวก 1 คน

               วัสดุอุปกรณ์

1. หยวกกล้วยตานี หรือหยวกกล้วยน้ำหว้า


2. มีดแทงหยวก


3. ตอกคู่หัวเดียว


4. ผ้าแห้ง


5. สีผง


6. หินรับมีด

               ขั้นตอนการทำ

1. การเลือกหยวกกล้วย หยวกที่นิยมใช้คือหยวกกล้วยตานี แต่ปัจจุบันหาได้ยาก จึงใช้กล้วยน้ำหว้า แบ่งออกเป็น 3 ชั้น ชั้นนอก ชั้นกลาง ชั้นใน


2. การแทงหยวกจะมี 2 แบบ คือ การใช้แบบมาทาบกับหยวกแล้วแทงตามแบบ และแบบตีเส้นกำหนดเส้นขอบบนขอบล่าง และแทงลวดลายไปตามจินตนาการ เช่น ลายกนก ลายกระจัง ลายบัวคว่ำ บัวหงาย เป็นต้น


3. การเล่นลายหยวก เมื่อแทงลายเสร็จตามแบบที่ต้องการ หลังจากนั้นก็จะทำการเล่นลายหยวกเพื่อให้เกิดความสวยงาม


4. การแลสี (การลงสี) ใช้ผ้าชุบสีที่ละลายน้ำไว้ ลูบตามกาบกล้วย แล้วเช็ดออกด้วยผ้าแห้ง เมื่อเช็ดสีชั้นนอกออก จะคงเหลือเหลือแต่สีที่อยู่ชั้นในตามรอยแทง  สีที่เข้าไปตามลายที่แทงจะสวยงามและโดดเด่นขึ้น


5. การปรุง (การประกอบ) ใช้ตอกคู่ หัวเดียว จักบางๆ เพื่อแทงหยวกให้เข้ารูปตามรูปแบบที่กำหนดและบิดตอกให้แน่นเอาปลายตอกซ่อนไว้ภายใน กรณีขึ้นรูปหลายชั้น ให้ขึ้นชั้นบนลงล่าง เพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น

ข้อพึงระวัง

    การแทงหยวกต้องอาศัยความใจเย็น เพราะต้องใช้ความปราณีตในการแทง หากใจร้อน หยวกอาจขาดทำให้ลายไม่ต่อเนื่องกัน    

อนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรม

หลักสูตรวัฒนธรรมและการแทงหยวก โรงเรียนชะอำคุณหญิงเนื่องบุรี