เพาะเห็ดฟาง
โดย : นายจงรักษ์ น้อยวิชัย ตำแหน่ง : ปราชญ์ชุมชน วันที่ : 2017-04-10-17:01:21ที่อยู่ : 87 ม.3 ต.กลางหมื่น อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ทำการเกษตร ทำนา ทำสวนผสมผสาน
งานที่ภาคภูมิใจ ปัจจุบันได้ทำเกษตรแนวใหม่
วัตถุประสงค์ ->
ขั้นตอนการปลูกเห็ดฟางเตรียมทำแปลงกว้าง 50 ซม. ยาว 4 เมตร บล็อกอัดร่อนบินขนาดของบล็อกกว้าง 25 ซม. ยาว 40 ซม.แรงไม้ไผ่เหลาพอดีไม่อ่อนไม่แข็งยาวประมาณ 1.50 เมตร เตรียมผ้าคลุมแปลง ร่อนมัน และแหล่งน้ำที่สะดวก เชื้อเห็ดฟาง ¬ขั้นตอนที่ 1 ทำแปลงกว้าง 50 ซม. ยาว 4 เมตร 2 นำบล็อกที่เตรียมมาอัดร่อนมันประมาณครึ่งถังสี่เหลี่ยมให้แน่นแปลงละ 20 ก้อน 3 ใส่ปุ๋ยคอก และปุ๋ยเคมี สูตร 15-15-15 และปุ๋ยยูเรีย 3 แปลงต่อ 1 ก.ก 4 รดน้ำให้เปียกพอประมาณเสร็จแล้วโรยเชื้อเห็ดฟาง 4 ก้อนต่อ 1 แปลง 5 รดน้ำพอประมาณนำกรงไม้ไผ่มามาเสียบเป็นโครงนำผ้ายางมาคลุมเอาดินกลบผ้าคลุมให้มิดชิดเพื่อไม่ให้อากาศเข้า 6 นำฟางมาคลุมแปลงให้พอดีไม่หนาหรือบางเกินไป รดน้ำหลังแปลง 7 พอได้ 3 วัน เปิดผ้าคลุมรดน้ำแปลงจนเปียกชุ่ม แล้วกลบผ้าคลุมให้มิดชิด 8 หลังจากรดน้ำแปลงได้ 3 วันให้อากาศแปลง 6 ก้อน ข้างละ 3 ก้อน วิธีให้อากาศ มัดฟางเป็นก้อนยาว 10 ซม. ยัดใส่ริมผ้าเพื่อให้อากาศ 9 จากนั้นประมาณอีก 3-4 วัน จะเห็นดอกเห็ด พอได้ดอกเห็ดโตเท่าจอมก็รดน้ำพอประมาณ อย่าเกินหรือน้อยเกินไป 10 ต้องส่งดอกเห็ดถ้าดอกขาวเป็นใยให้เพิ่มอากาศอีก ถ้าดอกเห็ดดำเกินไปก็ให้ถอดอากาศ ออกประมาณข้างละก่อนต่อแปลง 11 วิธีเก็บดอกเห็ดต้องเก็บดอกพอดีอย่าให้เต็มที่เพราะจะทำให้เห็ดบานจะไม่ได้ราคาเพราะ ดอกตูมจะสูงกว่าเห็ดถอดหรือบานจะต้องเปิดเก็บเวลาอากาศเย็นระวังไม่ให้ถูกแสงแดด เวลาเก็บเห็ดจะต้องคัดดอกเห็ดบาน หรือตูม เพราะราไม่เหมือนกันเห็ดตูมจะราคาสูงกว่า เห็ดถอดถูกกว่า
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
เทคนิคที่ทำให้เกิดความสำเร็จในการทำงาน
- มีความสามัคคี มีความรับผิดชอบร่วมกัน
ข้อสังเกตุที่พบระหว่างปฏิบัติตามขั้นตอน
-ถ้าหน้าหนาวเห็ดจะมีมีปัญหาออกยาก เพราะว่าเห็ดต้องการความร้อน
ข้อควรระวังเพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาดอย่างที่เจ้าของความรู้ปฏิบัติแล้วเกิดความเสียหายหรือต้องแก้ไข
- ถ้าหน้าหนาวให้ปลูกในที่โล่งแจ้ง ภ้าหน้าร้อนให้ปลูกใต้ร่มไม้
วิธีแก้ปัญหาเมื่อเกิดความผิดพลาด
-ดูที่อุณหภูมิถ้าหน้าหนาวอุณหภูมิไม่ร้อนจะปลูกไม่ได้
อุปกรณ์ ->
โดยธรรมชาติในการเจริญเติบโตของเห็ดนางฟ้า นับตั้งแต่เกิดดอก จนกระทั่งพร้อมที่จะเก็บเกี่ยวได้ จะใช้เวลาประมาณ 5 – 7 วัน การเกิดดอกเห็ดก็คือ การที่เส้นใยได้มีการเปลี่ยนรูปมาอัดตัวกันสร้างดอกเห็ดขึ้นเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมเหมาะสมผลผลิตและคุณภาพของดอกเห็ดจะดีหรือไม่ ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ ดังนี้
1. อุณหภูมิ
อุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเห็ดนางฟ้า คือ ประมาณ 24- 26 องศาเซลเซียส ดอกเห็ดจะออกดอกเร็วมาก อาจกล่าวได้ว่าเห็ดนางฟ้าขึ้นได้ดีในหน้าฝนดีพอสมควรในหน้าร้อนดีมากในหน้าหนาว ไม่หนาวจัดจนเกินไป ถ้าหนาวจัดก็จะชะงักการเจริญเติบโตและสีซีด ดังนั้น ภาคกลางและภาคใต้ ปลูกได้ทุกฤดู ตลอดปี ภาคเหนือและภาคอีสานจะให้ผลดีในฤดูฝน
2. อากาศ
เห็ดเป็นจุลินทรีย์ที่ต้องการออกซิเจนค่อนข้างมาก โดยเฉพาะเวลาเกิดดอกเห็ดจะต้องการออกซิเจนมาก ทั้งระยะเป็นดอกเห็ดและระยะเป็นเส้นใย
3. ความชื้น
จุลินทรีย์ทั่วๆ ไปชอบความชื้นสูง แต่สำหรับเห็ด เมื่อเทียบกันแล้วก็ทนแล้งได้ดีกว่าจุลินทรีย์อื่น การเพิ่มความชื้นในวัตถุเพาะทำ ได้โดยการรดน้ำ แต่ต้องระวังมิให้มากเกินไปเพราะจะทำ ให้เส้นใยชะงักการเจริญหรือเปียกเกินไป ความชื้นในอากาศ ทำ ได้โดยการพ่นละอองน้ำในอากาศน้ำที่ใช้รดควรเป็นน้ำสะอาดปราศจากสารเคมี และสิ่งสกปรกปนเปื้อน เช่น น้ำ ฝน น้ำ คลอง น้ำ บ่อ และน้ำ บาดาล น้ำ ที่ใช้รดเห็ดนางฟ้าควรเป็นกลาง ค่าความเป็นกรดด่าง (pH) ที่เหมาะควรเป็นประมาณ 7 ถ้าสามารถ นำ น้ำ ตัวอย่างประมาณ ไปตรวจวิเคราะห์ที่หน่วยงานด้านเกษตร เช่น กรมวิชาการเกษตร กรมที่ดิน เพื่อขอคา แนะนำ ได้ก็จะเป็นการดียิ่ง
4. แสง
เห็ดทุกชนิดไม่สามารถปรุงอาหารเองได้ ต้องอาศัยอาหารจากพืชต่างๆ ดังนั้น แสงจึงไม่มีความจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของเห็ด โดยเฉพาะในระยะที่เส้นใยกาลังลามทั่วก้อนหากมีแสงสว่างมากจะทำ ให้เส้นใยเจริญเติบโตช้าลง ฉะนั้นในระยะของการบ่มก้อนเชื้อเพื่อเลี้ยงเส้นใย ควรทำในโรงเรือนที่มีแสงสว่างน้อยที่สุด อย่างไรก็ตามแสงก็มีความจำเป็นในการกระตุ้นให้เส้นใยรวมตัวกันเพื่อให้เกิดดอกเห็ดได้เร็วขึ้น ในระยะเห็ดออกดอกหากมีแสงน้อยเกินไปหรือไม่เพียงพอ จะทำ ให้ดอกเห็ดไม่สมบูรณ์ได้ เห็ดนางฟ้าถ้าถูกแสงแดดส่องบ้างก็เจริญ เอนเข้าหาแสง ในช่วงนี้จึงต้องการแสงปานกลาง แสงที่เหมาะคือ ขนาดพอที่จะอ่านหนังสือออกก็พอ และแสงสีน้ำ เงินจะมีผลต่อการออกดอกของเห็ดมากกว่าสีอื่น
5. ความสะอาด
เมื่อเปิดปากถุง และนำก้อนเชื้อไปวางบนชั้นในโรงเพาะแล้ว สิ่งที่ต้องเอาใจใส่ระมัดระวังมากที่สุด คือ ความสะอาด โรงเรือนที่ไม่สะอาดจะเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค ที่เป็นผลเสียต่อเห็ดได้ เช่นโรงเรือนที่มีโรค และแมลงศัตรูเห็ด แล้วระบาดทำ ให้ก้อนเชื้อ และดอกเห็ดเสียหายหมดทั้งโรงเรือน
กระบวนการ/ขั้นตอน->
-
ข้อพึงระวัง ->