ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การทอเสื่อกก  เป็นภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่น  ที่นำเอาต้นกกมาแปรสภาพให้เป็นเส้น ย้อมสี  แล้วสานทอให้เป็นแผ่นผืน  เพื่อนำมาใช้ปูลาดรองนั่งหรือนอน  หรือทำธุรกรรมต่างๆ  ตลอดจนทำพิธีกรรมทางศาสนาและความเชื่อ
    เสื่อกก  เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีใช้กันอยู่ทั่วไปทั้งในประเทศหรือต่างประเทศ  ทั้งนี้เพราะต้นกกเป็นพืชธรรมชาติที่ขึ้นอยู่ทั่วทุกภูมิภาค และภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่นที่นำต้นกกมาแปรสภาพก็มีลักษณะคล้ายกัน หรือได้อิทธิพลทางความคิดจากกันและกัน ทำให้เสื่อกกถูกจัดได้ว่าเป็นปัจจัยจำเป็นอย่างหนึ่ง  ต่อการดำรงชีวิตของผู้คนในอดีต

วัตถุประสงค์ ->

การทอเสื่อกก

วัสดุอุปกรณ์ :  

๑. กกหรือไหล มีลักษณะกรม ที่มีขนาดลำต้นตรงไม่อ่อนหรือแก่เกินไป

๒. เชือกไนล่อน

๓. ฟืมไม้

๔. หูกทอเสื่อ กว้าง ๑ เมตร ยาว ๒ เมตร

๕. ไม้สอดกก

๖. ไม้คานหูกทอเสื่อ

ขั้นตอนการเตรียมเส้นกก

๑. ตัดต้นกกสด

๒. คัดเลือกต้นกกที่มีขนาดเท่ากันไว้ด้วยกัน

๓. นำต้นกกที่คัดแล้วามสอย เฉพาะเปลือกนอกเป็นเส้นเล็ก ๆ โดยใช้มีดปลายแหลม ต้นกก ๑ ต้น กรีดได้ประมาณ ๔ – ๕ เส้น

๔. นำไปผึ่งแดดจัดประมาณ ๕ – ๗ วัน ระหว่างนี้ระวังอย่าให้ถูกน้ำเพราะกกจะขึ้นราได้

๕. นำเส้นกกที่แห้งแล้วมามัดเป็นมัด ๆ รอการย้อมสี

ขั้นตอนการย้อมสีกก

๑. นำอุปกรณ์สำหรับใช้ต้มน้ำได้แก่ ปิ๊บ หม้อ กะละมังอะลูมิเนียม ฯลฯ ใส่น้ำตั้งไฟให้เดือด

๒. พอน้ำเดือดก็นำสีที่เตรียมไว้เทลงไป แล้วคนให้เข้ากัน

๓. นำเส้นกกที่ย้อมแช่น้ำก่อนเพื่อให้นิ่ม แล้วนำลงจุ่มในน้ำสีที่กำลังเดือด ใช้ไม้กดให้จมน้ำ

๔.  นำเส้นกกที่ย้อมสีแล้วลงล้างในน้ำเปล่า แล้วนำไปผึ่งแดดให้แห้ง

๕.  นำเส้นกกที่ย้อมสีตากแห้งแล้วมามัดรวมกันเก็บไว้โดยแยกสีแต่ละสี เก็บในที่ร่ม

 ขั้นตอนการทอเสื่อกก

๑. นำเชือกไนลอนร้อยใส่ฟืมเสื่อให้เต็มรู โดยต้องดึงเชือกให้ตรึงเรียกว่าเส้นยืน

๒. นำเส้นที่จะทอมาพรมน้ำให้ชุ่ม เพื่อให้เส้นกกนุ่มทอง่ายและเส้นไม่หัก

๓. เมื่อสอดกกเข้าไปแล้วผลักฟืมเข้าหาตัวเองให้กกแน่นติดกันเป็นลายต่าง ๆ โดยใช้เส้นกกร้อยกับรูไม้สอด แล้วแทงเข้าไปในเส้นพุ่ง ทำลวดลาย โดยกดเส้นพุ่งตามลายที่ออกแบบไว้ กระแทกฟืมกลับเข้หาลำตัวต้องทำให้แรงและสม่ำเสมอ เพื่อให้เส้นกกแน่นและเกิดลวดลายชัดเจน

๔. ลายที่ทอเป็นประจำจะเป็นลายมัดหมี่ ลายกระจับ ลายต้นสน ลายผีเสื้อ ลายตะขอ ลายไทยข้าวหลามตัด ลายสัตว์ต่าง ๆ

๕. จากนั้นก็นำเสื่อที่ทอแล้วมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น ทำเป็นเสื่อพับ เสื่อปิ๊กนิก หนอนหนุน  หมอนอิง หนอมข้าง (หมอนทอฟฟี่) หมอนสมุนไพร เบารองโชฟา เบาะรองนั่ง ที่รองแก้ว,จาน ฯลฯ

การออกแบบลวดลาย

๑. ตีเส้นเป็นตารางสี่เหลี่ยมจตุรัสลงในกระดาษด้วยปากกกาสีต่าง ๆ ให้เต็มหน้ากระดาษ

๒. ใช้ปากกาสีต่าง ๆ ขีดทำลวดลายตามที่ต้องการ จนเสร็จแต่ละลาย

การแปรรูปผลิตภัณฑ์จากเสื่อกก

๑. เตรียมอุปกรณ์เพื่อทำเป็นแบบ เช่น กระดาษโปสเตอร์ ดินสอ ไม้บรรทัด กรรไกร

๒. สร้างแบบหรือออกแบบตามที่ต้องการ ลงในกระดาษ และตัดให้ได้รูปตามต้องการ

๓. นำแบบที่ทำเสร็จแล้ววางบนเสื่อกก ตัดตามแบบ แล้วเย็บและตกแต่งให้สวยงาม โดยใช้วัสดุต่าง ๆ ตกแต่งให้สวยงาม เช่น ผ้าลูกไม้ ผ้าใยแก้ว  ผ้าต่วน ฯลฯ เป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆทำเป็นเสื่อพับ เสื่อปิ๊กนิก หนอนหนุน  หมอนอิง หนอมข้าง (หมอนทอฟฟี่) หมอนสมุนไพร เบารองโชฟา เบาะรองนั่ง ที่รองแก้ว,จาน ฯลฯ

 

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

การพัฒนาและคิดค้นการออกแบบเพื่อให้เป็นที่ต้องการของลูกค้า มีการคิดค้นลวดลายใหม่ที่สวยงาม 

อุปกรณ์ ->

เทคนิค วิธีการตกแต่งและทำให้ผลิตภัณฑ์เสื่อกกมีความมันวาว คือ ใช้ขลุยมะพร้าว (มะพร้าวผ่าครึ่ง) ขัดไป – มา บนผลิตภัณฑ์ และเคลือบด้วยแลคเกอร์ทาบางบนผลิตภัณฑ์เพื่อป้องกันเชื้อรา

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ควรเก็บไว้ในที่ที่ไม่มีความชื้น เพราะถ้าเสื่อกกมีความชื้นจะเกิดราทำให้เสื่อกกเกิดความเสียหายได้

ข้อพึงระวัง ->