การย้อมผ้าฝ้ายด้วยสีธรรมชาติ
โดย : นางหนูเพียน ศรีเล็ก ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-31-20:50:26ที่อยู่ : 35 ม. 14 ต.หนองใหญ่
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ต้องการสร้างรายได้ให้กับครัวเรือนและใช้เวลาว่างในการประกอบอาชีพ
วัตถุประสงค์ ->
วิธีการ
1. การฟอกเส้นฝ้าย โดยวิธีการต้มน้ำให้ร้อน ใส่ผงซักฟอกที่มีผงฟอกขาวผสม 4 ช้อนโต๊ะ สารส้ม
2. ช้อนโต๊ะ คนให้ละลายแล้วนำฝ้ายที่เตรียมไว้ลงไปแช่ประมาณ 2 ชั่วโมง เสร็จแล้วนำฝ้ายที่ฟอกขึ้นล้างน้ำให้สะอาด พักไว้
2. เตรียมส่วนต่าง ๆ ของพืชที่จะนำมาเป็นสีย้อม ล้างให้สะอาด พักไว้
3. ต้มน้ำให้เดือด แล้วใส่ส่วนต่าง ๆ ของพืชที่จะนำมาเป็นสีย้อมฝ้ายลงไปต้น เช่น
- ถ้าเป็นส่วนของเปลือกไม้ นำไปเคี่ยว ประมาณ 4 ชั่วโมง หรือจนได้สีตามต้องการแล้วตักเปลือกไม้ออก กรองให้ได้น้ำสีใส ๆ (ใส่น้ำที่จะต้มประมาณตามส่วนของพืชที่ใช้)
- ถ้าเป็นใบไม้ ให้คั้นหรือตำ กรองเอาแต่น้ำ แล้วต้มให้เดือด (ใช้มากน้อยดูจากสีน้ำที่คั้น)
1. เมื่อได้สีที่ต้องการแล้ว ให้นำจุลสี เพื่อให้สีติด นำฝ้ายที่ฟอกแล้วลงย้อม แช่ไว้ประมาณ 1 ชั่วโมง ในขณะที่แช่ไว้ให้หมั่นกลับฝ้ายอยู่เสมอ หรือได้สีตามต้องการ
2. นำฝ้ายที่แช่สีได้สีตามต้องการแล้ว ขึ้นจากน้ำย้อม แล้วล้างน้ำให้สะอาด และซักฝ้ายที่ล้างเสร็จแล้วด้วยผงซักฟอก เพื่อให้ล้างสีที่ไม่ติดฝ้ายออกให้หมด (เมื่อนำไปทอเป็นผ้าผืนแล้ว นำไปซักจะสีไม่ตก) แล้วล้างน้ำให้สะอาด
3. นำฝ้ายที่ล้างแล้ว ลงไปนวดในแป้งมัน แล้วบิดพอหมาด ๆ นำไปนึ่งประมาณ 30 นาที พอสุกได้ที่ยกลง เอาฝ้ายมากระตุก (วิธีกระตุก ให้นำฝ้ายสอดเข้ากับราวไม้ที่แข็งแรงไม่หักง่าย แล้วใช้มือกระตุกฝ้าย) เพื่อให้เส้นฝ้ายแตก ไม่ติดกัน หรือเรียกว่า “การลบแป้ง” เสร็จแล้วนำไปตากแดดให้แห้ง แล้วนำฝ้ายที่ได้ไปกรอและค้น เพื่อนำไปทอเป็นผ้าตามลายที่ต้องการ ทอผ้าตามลายที่ต้องการจนเสร็จ จะได้ผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
การพิถีพิถันในทุกขั้นตอนการย้อม
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อพึงระวัง ->