ความรู้สัมมาชีพชุมชน

จักรสาน (ตะกล้าจากเชือกฟาง)

โดย : นาง กองทรัพย์ สำกลาง วันที่ : 2017-03-13-09:53:24

ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 60 หมู่ 9

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

    ๑. ความเป็นมา

         อาหารเสริมโคนมที่สำคัญคือฟางอัด ดังนั้นจึงมีเชือกมัดฟางจำนวนมาก จึงได้มีแนวความคิดที่จะเพิ่มมูลค่าให้กับขยะที่มีจำนวนมากได้มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมการฝึกอาชีพการถักตะกร้าจากเชือกมัดฟาง จนต่อมาได้พัฒนาลวดลายและวิธีการถักตะกร้าเชือกมัดฟางให้ง่ายขึ้น จนนำไปสู่การรับเป็นวิทยากรถ่ายทอดองค์ความรู้ในการถักตะกร้าเชือกมัดฟางให้ผู้ที่สนใจในปัจจุบัน

วัตถุประสงค์ ->

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

นำเชือกมัดฟางที่เลือกไว้ตามขนาด สี ที่ต้องการ มาตัดตามความยาว วัดเชือกให้ยาว 220 เซนติเมตร ตะกร้า 1 โครง ใช้เชือกมัดฟาง 180 เส้น  เมื่อได้เชือกตามที่ต้องการ ก็นำเอาโครงตะกร้าพันด้วยเชือกมัดฟางมา ต้องพันเชือกมัดฟางให้รอบโครงตะกร้าเพื่อไม่ให้เห็นลวด เมื่อพันถึงส่วนที่เหล็กเชื่อมต่อกัน ให้พันสองรอบเพื่อปิดไม่ให้เห็นโครงลวดตะกร้า เมื่อพันเสร็จจนรอบแล้วให้พันสอดอีกครั้งหนึ่ง จากนั้นเก็บปลายเชือกด้วยความร้อน ก็จะได้โครงตะกร้าที่พันเชือกเสร็จเรียบร้อย 
การสานก้นตะกร้า นำเชือกที่ตัดไว้มาสอดโดยใช้เข็มก้นทองสอดนำร่อง จากนั้นสอดเส้นเชือกแล้วดึงให้กึ่งกลางของก้นตะกร้า 2 ห่วง ที่อยู่ตรงเส้นผ่าศูนย์กลางของก้นตะกร้า ดึงเชือกให้ลอดผ่านห่วง จนแบ่งครึ่งของเส้นเชือกจะได้เส้นเชือก 4 เส้น การสานก้นตะกร้าใช้เชือก 40 เส้น 

วิธีการมัดเชือกให้เป็นดอก
        เมื่อทำการมัดปมหน้าคู่เชือก จะได้เชือกเป็น 4 เส้น แบ่งเป็นเส้นผูก 2 เส้นด้านข้าง และ 2 เส้นอยู่ตรงกลางเป็นเส้นแกน หรือเส้นยืนจากนั้นนำเชือกด้านขวาวางพาดบนเส้นแกนเป็นรูปเลข 4 คล้องเชือกทางซ้ายไปด้านหลังเส้นแกนคู่ออกไปทางวงเชือกด้านขวาแล้วดึงเส้นเชือกให้ตึงนำเชือกด้านซ้ายวางฟาดเส้นแกน นำเชือกด้านขวาวางบนเชือกด้านซ้าย นำเชือกด้านขวาคลองไปด้านหลังเส้นแกนคู่ออกมาวางทับเส้นด้านซ้าย จากนั้นดึงเชือกให้ตึง การมัดเชือกซ้ำอีก3 ครั้ง ก็จะได้
1.ทำก้นตะกร้า ตัดเชือกยาว เสร็จแล้วคล้องเชือกใส่ห่วงที่ก้นตะกร้า 2 ห่วง ที่อยู่ตรงเส้นผ่าศูนย์กลางของก้นตะกร้า ดึงเชือกให้ลอดผ่านห่วง จนแบ่งครึ่งของเส้นเชือกจะได้เส้นเชือก 4 เส้น 
2. จากนั้นมัดเชือก 1 คู่ รอบเส้นโครงเหล็กขึ้นมา 1 ดอก (การสอดเชือกจะใช้เข็มช่วงขยายห่วงให้กว้างขึ้น)
3.จากนั้นเว้น 1 ห่วง สอดเชือกใส่ห่วงที่ก้นตะกร้าอีก 2 ห่วง และมัดเชือก (2 คู่) 1 ดอกสลับเว้น 1 ห่วง
4.จากนั้นก็ทำการมัดเชือกจนเต็มก้นตะกร้า แล้วสอดเชือกด้านนอกขอบก้นตะกร้า ตัดเชือกและเก็บริมด้วยความร้อนก็จะได้ก้นตะกร้า
การขึ้นลายตัวตะกร้า
1. ตัดเชือกด้วยความยาว จากนั้นเลือกจุดกึ่งกลางของขอบบนตะกร้าด้านที่ 1 แล้วสอดเชือกใส่ห่วงแล้วดึงเชือกให้อยู่กึ่งกลาง 
2. เว้นห่วง 2 ห่วง สลับกับการสอดเส้นเชือก 1 เส้น
3. มัดเชือกให้เป็นดอก สำหรับเส้นเชือกที่อยู่ติดกับเชือกโครงเหล็กของตัวตะกร้าให้นำเชือกมามัด 2 คู่ ซึ่งการมัดดอกต้องมัดให้รอบตะกร้า จำนวน 3 แถว ถึงจะขึ้นลายได้
การขึ้นลายตัวตะกร้า
1. ตัดเชือกด้วยความยาว จากนั้นเลือกจุดกึ่งกลางของขอบบนตะกร้าด้านที่ 1 แล้วสอดเชือกใส่ห่วงแล้วดึงเชือกให้อยู่กึ่งกลาง 
2. เว้นห่วง 2 ห่วง สลับกับการสอดเส้นเชือก 1 เส้น
3. มัดเชือกให้เป็นดอก สำหรับเส้นเชือกที่อยู่ติดกับเชือกโครงเหล็กของตัวตะกร้าให้นำเชือกมามัด 2 คู่ ซึ่งการมัดดอกต้องมัดให้รอบตะกร้า จำนวน 3 แถว ถึงจะขึ้นลายได้
การขึ้นลายตัวตะกร้า
1. ตัดเชือกด้วยความยาว จากนั้นเลือกจุดกึ่งกลางของขอบบนตะกร้าด้านที่ 1 แล้วสอดเชือกใส่ห่วงแล้วดึงเชือกให้อยู่กึ่งกลาง 
2. เว้นห่วง 2 ห่วง สลับกับการสอดเส้นเชือก 1 เส้น
3. มัดเชือกให้เป็นดอก สำหรับเส้นเชือกที่อยู่ติดกับเชือกโครงเหล็กของตัวตะกร้าให้นำเชือกมามัด 2 คู่ ซึ่งการมัดดอกต้องมัดให้รอบตะกร้า จำนวน 3 แถว ถึงจะขึ้นลายได้
การพันหูตะกร้า
นำเชือกที่เตรียมไว้ จากนั้นนำมาสอดที่ห่วงชิดริมหูตะกร้าด้านหนึ่ง แล้วมัดดอกเกลียวกับแขนตะกร้า ทั้งสองข้างโดยมัดดอก 1 ครั้งไปทางเดียว พอถึงช่วงที่แขนทั้งสองข้างมา ติดกันให้มัดดอก 1 คู่ ตลอดจนถึงแขนตะกร้าอีกครั้ง จึงมัดเกลียว อีกครั้ง เก็บริมด้วยความร้อนให้เรียบร้อย 

 

ข้อพึงระวัง ->

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดสระบุรี
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา