ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

เมื่อปี พ.ศ. 2524 เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการประกอบกิจการฟาร์มโคนมออกประกาศรับสมัครสมาชิกที่เป็นเกษตรกรในพื้นที่ อำเภอมวกเหล็กที่มีความสนใจจะประกอบอาชีพทำฟาร์มเลี้ยงโคนม ให้ไปสมัครรับการฝึกอบรมจากทางองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อศค.) หลังจากที่ฝึกอบรมแล้วเสร็จ ก็ได้กลับมาดำเนินกิจการฟาร์มเลี้ยงโคนมตามที่ได้รับการฝึกอบรมมา และเริ่มจากแม่วัวเพียง ๒ ตัว และได้พัฒนาความรู้เกี่ยวกับการทำฟาร์มเลี้ยงโคนมมาจนถึงปัจจุบัน

วัตถุประสงค์ ->

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

อุปกรณ์ ->

ถังเก็บน้ำนมพร้อมหัวดูด

กระบวนการ/ขั้นตอน->

การเลี้ยงดูโครุ่นและโคสาว

โคตั้งแต่อายุ 4 เดือนขึ้นไปจนถึง 1 ปี จัดเป็นโครุ่น และอายุ 1 ปี ถึง 18 เดือน จัดเป็นโคสาวพร้อมที่จะผสมพันธุ์ได้การเลี้ยงดูโครุ่นและโคสาว มีค่าใช้จ่ายต่ำสุด ให้กินหญ้าคุณภาพดีเต็มที่ โดยอาจเลี้ยงปล่อยในแปลงหญ้าที่มีต้นถั่วปนบ้าง และให้อาหารข้นโปรตีนไม่ต่ำกว่า 12% วันละ 1-2 กิโลกรัมต่อตัว ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของโคแต่ละตัว แต่อย่าให้อ้วนจนเกินไป นอกจากนี้ ควรมีแร่ธาตุเสริมโดยอาจผสมในอาหารข้นหรือใช้ในรูปแร่ธาตุก้อนให้เลียกินเองในคอก สิ่งสำคัญคือต้องมีน้ำกินตลอดเวลา

การจัดการการรีดนม

การจัดการการรีดนมนับเป็นงานที่สำคัญที่สุดของการเลี้ยงโคนม อาจจะใช้เวลามากถึงครึ่งหนึ่งของเวลาที่ใช้ในการเลี้ยงโคนมทั้งหมด ทั้งนี้เพื่อจัดการให้ได้น้ำนมในปริมาณมาก มีคุณภาพสูง จำหน่ายได้ ราคาสู. และลดค่าใช้จ่ายในเรื่องยาที่จะใช้รักษาโรคเต้านมอักเสบ ฉะนั้นในการที่จะผลิตนมได้ทั้งปริมาณและคุณภาพสูงนั้น ผู้เลี้ยงต้องมีความเข้าใจหลักการรีดนม และปฏิบัติตามด้วยความเอาใจใส่อย่างเคร่งครัด ซึ่งจะช่วยทำให้ระบบการจัดการไหลลื่นไม่ติดขัด ใช้คนได้เหมาะสมกับงาน ปฏิบัติงานได้รวดเร็ว ผู้เลี้ยงจะต้องให้ความสนใจ และจัดระบบดังนี้

1. การเตรียมอุปกรณ์เครื่องมือ ภาชนะรองรับน้ำนมให้พร้อมจะต้องสะอาด และแห้งสนิท ภาชนะรองรับน้ำนมจะต้องมีผิวเรียบไม่มีรอยปะ

2. การเตรียมรีดนม ผู้รีดนมควรจะตัดเล็บมือให้สั้น และสะอาดอยู่เสมอก่อนรีดนมทุกครั้ง ถ้าเป็นไปได้ควรจะอาบน้ำทุกครั้งก่อนรีด แต่ถ้าอาบน้ำไม่ได้ควรจะล้างมือให้สะอาด

3. การเตรียมแม่โคก่อนรีด ผู้รีดนมจะต้องทำความสะอาดเต้านมและหัวนมทุหัวให้สะอาดก่อน อาจจะใช้ผ้าหรือใช้น้ำยาฉีดพ่นโดยตรงก็ได้ และรีดทำความสะอาดเต้านมและหัวนมด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อหรือคลอรีน อาจจะใช้ผ้าอีกหนึ่งผืนจุ่มน้ำยาแล้วเช็ด หรือจะใช้การฉีดพ่นน้ำยาที่เต้านมก็ได้ และรีบใช้ผ้าเช็ดเต้านมและหัวนมให้แห้งโดยเร็ว การทำความสะอาดนี้จะช่วยในการนวด กระตุ้นเต้านมในตัว

อนึ่ง การใช้ผ้าเช็ดเต้านมนั้น จะต้องใช้ผ้า 1 ผืน หรือ 2 ผืน ต่อตัวเท่านั้น ห้ามใช้ผ้าผืนเดียวในการทำความสะอาดเต้านมของโคทุกตัว หรือแม้กระทั่งใช้ผ้าอีก 1 ผืน ที่จุ่มในน้ำยาคลอรีนเพื่อทำความสะอาดเต้านมของโคทุกตัว การใช้ผ้าทำความสะอาดเต้านมร่วมกันนั้น จะเป็นหนทางในการแพร่เชื้อโรคเต้านมอักเสบได้ง่ายวิธีหนึ่ง ฉะนั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่จะใช้ผ้า 1 ผืน หรือ 2 ผืน ต่อตัวเท่านั้น เพื่อหลีกเลี่ยงการแพร่กระจายของเชื้อโรคเต้านมอักเสบในฝูง

4. หลังจากรีดนมเสร็จทุกครั้ง ผู้รีดจะต้องรีบจุ่มหัวนมทุกหัวด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ หลังจากรีดเสร็จเพื่อฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ที่อาจจะติดอยู่กับหัวนมในขณะรีด น้ำยาจุ่มหัวนมหลังรีดมีลักษณะน้ำข้นสีเหลือง

5. หลังจากรีดนมเสร็จ จะต้องทำความสะอาดอุปกรณ์และภาชนะทุกชิ้นด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อแล้วรีบทำให้แห้งโดยเร็ว เพราะในขณะรีดนมอุปกรณ์และภาชนะรองรับนมอาจจะมีเชื้อจุลินทรีย์ค้างอยู่ 

ข้อพึงระวัง ->

ควรตัดเล็บก่อนรีดนมวัว  ต้องมีการฆ่าเชื้อแล้วต้องทำให้แห้งโดยเร็ว