ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การเลี้ยงปลาในบ่อปูนหรือบ่อซีเมนต์ นอกจากจะเริ่มต้นทำได้ง่ายแล้ว ยังใช้พื้นที่น้อย ลงทุนน้อย เหมาะสำหรับทำในครัวเรือนเพื่อลดค่าใช้จ่าย ถ้าสามารถทำได้ควบคู่กับกับการปลูกผักสวนครัวด้วยแล้ว จะเป็นการดียิ่งๆขึ้นไปอีกเพราะจะมีอาหารไว้บริโภคภายในครัวเรือนแบบค่าใช้จ่ายต่ำมาก อยู่แบบพอเพียง พอกิน เป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างฐานะครอบครัวให้ดีและมั่นคงมากขึ้น

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อประกอบเป็นอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ให้แก่ครัวเรือน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

อาหารปลาดุก พืชน้ำ

อุปกรณ์ ->

 บ่อซีเมนต์ สายยาง

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1) การเลือกสถานที่สร้างบ่อ  บ่อควรอยู่ใกล้บ้าน หรือที่สามารถดูแลได้สะดวก ควรอยู่ในร่มหรือมีหลังคา เพราะปลาดุกไม่ชอบแสงแดดจัด และป้องกันเศษใบไม้ลงสู่บ่อจะทำให้น้ำเสียได้  มีแหล่งน้ำสำหรับเปลี่ยนถ่ายน้ำได้สะดวกพอสมควร

2) การสร้างบ่อ ควรมี 2 บ่อ เพื่อใช้คัดขนาดปลาและสำรองน้ำไว้ถ่ายเท ผนังและพื้นบ่อควรใส่สารกันรั่วซึม และมีท่อระบายน้ำเพื่อช่วยในการถ่ายเทน้ำ

3) การเตรียมบ่อก่อนการเลี้ยงปลาดุกในบ่อซีเมนต์  ให้ตัดต้นกล้วยเป็นท่อใส่ลงไปในบ่อ เติมน้ำให้ท่วม แช่ไว้ 3 – 5 วัน เปลี่ยนต้นกล้วยแล้วแช่ไว้อี่ครั้งเพื่อให้หมดฤทธิ์ปูนขาว แล้วล้างบ่อให้สะอาด ตรวจสอบสภาพน้ำให้เป็นกลางหมดฤทธิ์ของปูน ถ้ามีตะใคร่น้ำเกาะติดที่ข้างบ่อปูนถึงจะดี น้ำที่จะใช้เลี้ยงคือน้ำจากคลอง หนอง บึง ต้องตรวจสอบว่ามีศัตรูปลาเข้ามาในบ่อด้วยหรือเปล่า  น้ำฝน น้ำบาดาล น้ำประปา ควรพักน้ำไว้ประมาณ 3 – 5 วัน ก่อนนำมาใช้ได้

4) อัตราการปล่อยปลาและเลี้ยงปลาดุกในบ่อ ปลาเริ่มเลี้ยงความยาว 5 -7 ซม.  อัตราการปล่อยลงเลี้ยงในถังซีเมนต์กลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร ถึก 40 ซม. ประมาณ 80 – 100 ตัว ก่อนปล่อยปลาลงเลี้ยงควรใส่เกลือแกลงประมาณ 2 – 3 ช้อนแกง เพื่อช่วยปรับสภาพน้ำ ระดับน้ำที่ปล่อยปลาครั้งแรก 10 -15 ซม. การปล่อยปลาควรปล่อยในตอนเช้า  ควรนำถุงปลาที่จะปล่อยลงเลี้ยงแช่ในบ่อประมาณ 30 นาที เพื่อให้อุณหภูมิน้ำในถุงปลาและน้ำในบ่อไม่แตกต่างกันป้องกันปลาตายได้  มีวัสดุให้ปลาหลบซ่อน เช่นท่อพีวีซีตัดเป็นท่อนหรือกระบอกไม้ไผ่ เพราะปลาตัวใหญ่จะกวนปลาตัวเล็ก

5) การถ่ายน้ำ เริ่มเลี้ยงระดับน้ำลึก 10 – 15 ซม.  หลักจากนั้นเพิ่มระดับน้ำอีก 5 – 10 ซม. เมื่อเลี้ยงไปได้ 10 – 15 วัน  ระดับน้ำสูงสุดไม่เกิน 40 ซม. ควรถ่ายเทน้ำทุก 5 -7 วัน การถ่ายเทน้ำแต่ละครั้งไม่ควรถ่ายจนหมด ถ่ายน้ำประมาณ 1 ส่วน 3 ของน้ำในบ่อ โดยขณะถ่ายเทน้ำไม่ควรรบกวนให้ปลาดุกตกใจเพราะปลาจะไม่กินอาหาร 2-3 วัน

6) อาหารและการให้อาหาร ปลาขนาด 5-7 ซม. ให้อาหารปลาดุกเล็ก ปลาขนาด 7 ซม. ขึ้นไป ให้อาหารปลาดุกรุ่น

นอกจากนี้อาหารสด เช่น เศษปลา ไส้ไก่ ปลวก โครงไก่ การให้อาหารควรให้อาหารวันละประมาณ 3 ครั้ง ในช่วงเช้า-เย็น ให้อาหารประมาณ 3-5 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัวปลาต่อวัน (หรือให้กินจนอิ่ม)

ข้อพึงระวัง ->

(1) โรคกระโหลกร้าว แก้ไขโดยผสมวิตามินซี 1 กรัมกับอาหาร 1 กิโลกรัม ให้ปลากินติดต่อกัน 15 วัน

(2) โรคจากเชื้อแบคทีเรียและแผลข้างตัว ใช้ยาปฏิชีวนะ เช่น ออกซิเททราไซคลิน 1 กรัม ผสมอาหาร 1 กิโลกรัม ให้ปลากินติดต่อกัน 7-10 วัน

(3) หากมีปลาตายและเป็นแผลตามลำตัวให้ทำลายปลาตาย เช่น เผาหรือฝัง