ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

       บ้านกลาง   หมู่ ๓  ตำบลปลาบ่า  อำเภอภูเรือ  จังหวัดเลย  ตั้งอยู่บริเวณภูเขาในเขตป่า ใกล้ต้นน้ำป่าสัก  มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติและพันธุ์พืชป่าชนิดต่างๆ  “แขม”  เป็นหญ้าชนิดหนึ่ง ที่ขึ้นอยู่ตามที่เชิงเขา หรือพื้นที่สูง นิยมนำดอกมาทำเป็นไม้กวาดมาช้านานแล้ว  โดยจะมีชื่อเรียกต่างๆ กันไปตามภูมิภาค  ดังนี้ ภาคกลางเรียกว่า“ดอกหญ้า” , ภาคใต้ เรียกว่า“ดอกอ้อ” , ภาคเหนือ เรียกว่า “ดอกกง” และภาคอีสาน เรียกว่า “ดอกแขม”  ส่วนใหญ่จะเก็บดอกได้ในช่วงเดือนธันวาคม – กุมภาพันธ์

               ดอกแขม มีมากอยู่ในพื้นที่หมู่บ้านกลาง มีการนำมาทำไม้กวาด ซึ่งถ่ายทอดภูมิปัญญามาจากบรรพบุรุษ เพื่อใช้ในครัวเรือนและจำหน่ายเป็นอาชีพเสริมหลังจากฤดูเก็บเกี่ยว มาเป็นเวลาช้านาน         

               ประมาณ ปี พ.ศ. ๒๕๔๖  กลุ่มผู้ผลิตไม้กวาดดอกแขม รวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มขึ้น โดยมี นางคำตา แสนสุวรรณ์  เป็น  ประธานกลุ่ม    มีสมาชิกก่อตั้ง จำนวน  ๖  ราย  ปัจจุบัน  มีสมาชิก  ๒๔  ราย  โดยได้นำความรู้ที่ได้จากแม่สามีของประธานกลุ่ม นำวิธีการถักไม้กวาดจากจังหวัดสกลนคร  มาถ่ายทอดการถักทอไม้กวาดดอกแขม เป็นลายเฉพาะตัว  เรียกว่า “ลายฟอยแหง่ม”

วัตถุประสงค์ ->

1. สร้างงาน  สร้างรายได้ 

2. อนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

ดอกหญ้า (แขม)

อุปกรณ์ ->

       ๑. ไม้ไผ่ ความยาวประมาณ 80 ซม.  ตัดปลายเป็นเหมือนไม้ง่าม และเจาะรูด้านข้าง ข้างละรู                                                                                 

       ๒. เข็มเย็บกระสอบ
       ๓. เชือกฟาง
       ๔. มีด

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ขั้นเตรียมการ

๑. นำดอกหญ้ามาทำความสะอาดและตากแดดให้แห้ง

๒. นำดอกหญ้าที่ตากแห้งแล้ว เลือกเฉพาะดอกที่มี

    คุณภาพดี นำมาทุบดอกสีขาวออกให้หมด  เหลือ

    แต่ก้าน

๓. แยกดอกหญ้าไว้เป็นกอง ตามความยาวของดอก 

ขั้นการทำไม้กวาด                          

๑. นำดอกแขมขนาดสั้น ประมาณ ๘ ก้าน (เท่ากับ 1 ช่อ)  มัดด้วยเชือกฟาง แล้วนำดอกแขมสั้นอีก   ๓ ช่อ ร้อยต่อกันทีละช่อ  ให้มีลักษะแบน 

๒. นำดอกแขมขนาดยาว จำนวน 4 ช่อ  มาร้อยต่อกับดอกแขมสั้นทีละช่อเหมือนขั้นตอนที่ 1  จะได้เป็นช่อไม้กวาด 1 แหง่ม ทั้งนี้  ไม้กวาด 1 ด้าม จะใช้ช่อไม้กวาด 2 แหง่ม    

๓. ประกอบตัวไม้กวาด โดยนำช่อไม้กวาด จำนวน  2 แหง่ม มาประกบกัน เอาเชือกร้อยตรงขอบด้านที่ดอกแขมยาวเข้าด้วยกัน

๔. แบะช่อไม้กวาดที่ร้อยเชือกแล้วออก แล้วนำดอกแขมขนาดยาว มาใส่ร่องตรงกลาง ระหว่างที่ร้อยเชือกเพื่อปิดร่องตรงกลาง  ใช้เชือกฟางเย็บให้แน่น     

  

๕. ประกอบด้ามไม้กวาด เข้ากับตัวไม้กวาด  โดยเอาด้านไม้ที่แหลมแทงลงไปตรงกลางช่อไม้กวาด  แล้วใช้เชือกเย็บตัวไม้กวาดติดกับด้าม  โดยเย็บยึดไว้กับรูที่เจาะไว้ที่ด้ามเพิ่มความแข็งแรง   

๖. ตัดโคนดอกหญ้าให้เสมอ

๗. เอาเชือกร้อยดอกหญ้าเข้ากับรูที่ด้ามไม้กวาดให้ปิดโคนดอกหญ้าจนหมด เพื่อเพิ่มความแข็งแรงและสวยงาม

ข้อพึงระวัง ->