การจักสาน
โดย : นายเคลิ้ม เก่งสาริการ วันที่ : 2017-06-23-10:32:49ที่อยู่ : 144 หมู่ที่ 9 ต.ห้วยน้ำหอม
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เครื่องจักสานไม้ไผ่ เป็นงานหัตถกรรมที่มีมูลค่าหรือราคาไม่สูง เพราะเป็นงานหัตถกรรมที่ทำจากวัตถุดิบที่หาได้ไม่ยาก ราคาไม่แพง และมีกรรมวิธีการผลิตพื้นๆ ที่สานด้วยมือเป็นหลัก ไม่มีขั้นตอนและกรรมวิธีที่ยุ่งยากซับซ้อนเหมือนงานหัตถกรรมประเภทอื่น แต่สิ่งเหล่านี้กลับทำให้งานจักสานไม้ไผ่เป็นงานหัตถกรรมที่มีคุณค่าทางจิตใจเพราะสร้างขึ้นอย่างตรงไปตรงมา “จากสมองไปสู่มือ” สะท้อนให้เห็นความรู้สึกนึกคิด ความสามารถ และรสนิยมความงามของช่างอย่างซื่อตรงที่สุด ดังนั้น คุณค่าของเครื่องจักสานไม้ไผ่จึงไม่ได้อยู่ที่มูลค่าของวัตถุดิบ แต่มีคุณค่าทาง “ปัญญา” ของช่างที่สร้างเครื่องจักสานได้อย่างเหมาะสมกับการใช้สอย
วัตถุประสงค์ ->
อุปกรณ์เครื่องใช้ในครัวเรือน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ไม้ไผ่
2. มีดเหลาตอก
3. ลวด
4. ครีมตัดลวด
อุปกรณ์ ->
1. ไม้ไผ่
2. มีดเหลาตอก
3. ลวด
4. ครีมตัดลวด
กระบวนการ/ขั้นตอน->
๑. ตัดไม้ไผ่แก่มาผ่าซีกและผ่าแบ่งเป็นเสี้ยวเล็ก ๆ ขนาดประมาณ ๑ ซม. และอีกส่วนหนึ่งผ่าประมาณ ๑ นิ้ว เพื่อใช้ทำขอบปากตะกร้าและมือจับ
๒. นำแต่ละชิ้นที่ผ่าไว้ ลอกใช้แต่ส่วนเปลือก โดยใช้มีดคม ๆ เหลาหรือขูดเนื้อไม้ออกและเหลือแต่ส่วนเปลือกบาง ๆ และเหนียว
๓. เริ่มต้นสานตะกร้า โดยเริ่มที่ก้นก่อน โดยใช้ส่วนที่แข็งกว่าและหนากว่าสานที่ก้น ความยาวของไม้ตามขนาดของตะกร้า เส้นที่แข็งกว่าสานขึ้นตามแนวตั้ง ความห่างเท่า ๆ กัน ส่วนเส้นไม้ไผ่ที่บาง นิ่ม สานตามขวางชั้นมาเรื่อย ๆ แน่น มีลักษณะเป็นวงกลมแต่ปากตะกร้าจะกว้างกว่าก้นตะกร้า พอได้ขนาดตามต้องการใช้ไม้ไผ่ขนาด ๑ นิ้ว ทำให้เป็นวงกลมและวางไว้ที่ขอบปากตะกร้า ใช้ไม่ไผ่ส่วนที่ตั้งขึ้น พัน หรือ บิดลงไปด้านล่าง สานลงไปประมาณ ๑ นิ้ว จนแน่นไม่หลุด ตัดเศษที่เหลือทิ้ง ตกแต่งให้สวยงาม
๔. ใส่หูหรือที่หิ้ว ซึ่งทำจากไม้ไผ่และโค้งงอได้ ใช้เชือกหรือหวายพันให้แน่น หรือใช้เชือกที่เป็นสีพันที่มือจับจนมิด นำไปใช้งานหรือขายได้
๕. หากต้องการเก็บไว้ใช้งานได้นาน ทาเล็กเกอร์เคลือบไม้ไผ่ทั้งด้านในและด้านนอก แล้วนำไปตากแดดให้แห้ง
ข้อพึงระวัง ->
การใช้ไม้ไผ่ไม่ควรแก่เกิน