การทำผ้ามัดหมี่
โดย : นางสุพิณย์ พรมแก้ว วันที่ : 2017-06-25-13:30:35ที่อยู่ : 164 ม.4 ต.แม่เล่ย์
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ด้วยมีความรู้เป็นทุนเดิมแล้ว และเป็นการสืบสานงานหัตถกรรมที่มีมช้านานไม่ให้สูญหาย เป็นภูมิปัญญาที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ รักษาไว้ให้ลูกหลานได้เรียนรู้และสืบทอด
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อใช้เองในครัวเรือน
2.เพื่อจำหน่ายเป็นรายได้หลังจากว่างงานหลัก
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
เส้นไหม ใช้เส้นไหมคุณภาพมาตรฐาน ประกอบด้วยเส้นไหมยืน และเส้นไหมพุ่ง
อุปกรณ์ ->
1. หลักเฝือ คือ อุปกรณ์ในการค้นเส้นยืน เพื่อทำการเตรียมเส้นยืน ก่อนที่จะนำไปติดตั้งกี่ทอผ้า
2. กง คือ อุปกรณ์สำหรับใส่เส้นไหมเพื่อการกรอเส้นไหมเข้าอัก
3. อัก คือ อุปกรณ์สำหรับการม้วนเก็บเส้นไหมที่ทำการกรอจากกง
4. ไน/หลา คืออุปกรณ์สำหรับการกรอเส้นไหมเข้าหลอด หรือ เป็นอุปกรณ์ในการตีเกลียวเส้นไหม และควบตี
เกลียวเส้นไหม
5. หลอด คือ อุปกรณ์สำหรับการม้วนเก็บเส้นไหมเพื่อนำไปในกระสวยเพื่อการพุ่งเส้นพุ่งในการทอผ้ามัดหมี่
6. กระสวย คือ อุปกรณ์สำหรับใส่หลอดม้วนเส้นไหมพุ่งเพื่อพุ่งนำหลอดเส้นพุ่งในการทอผ้า
7. ฟืม คือ อุปกรณ์สำหรับการจัดเรียงเส้นไหมยืนก่อนที่จะนำไปเส้นยืนไปกลางตั้งขึ้นบนกี่ทอผ้า
8. กี่ทอผ้า คือ อุปกรณ์สำหรับการทอผ้า
9. ไม้เหยียบหูก คือ อุปกรณ์ที่เป็นท่อนไม้ที่อยู่ด้านล่างของกี่ทอผ้า มีเชือดโยงติดกับตะกอฟืม เพื่อใช้เท้า
เหยียบให้เส้นยืนสลับขึ้นและลง เพื่อการสอดเส้นพุ่งในการทอผ้า
10. แปรงทาแป้งบนเส้นยืน คือ อุปกรณ์สำหรับใช้ทาน้ำแป้งบนเส้นยืนเพื่อป้องกันเส้นยืนแตกในขณะที่ทอผ้า
11. ไม้คันผัง คือ อุปกรณ์ที่ทำด้วยไม้ไผ่ ใช้ค้ำยันขอบริมผ้าหน้ากว้างทั้งสองด้านของหน้ากว้างผืนผ้าให้ตึงและ
ตรงตลอดทั้งแนวความยาว
กระบวนการ/ขั้นตอน->
กรรมวิธีการทอผ้าไหมมัดหมี่ชนบท เป็นการทอผ้ามัดหมี่เส้นพุ่ง คือมีการมัดลวดลายและย้อมสีเฉพาะเส้นพุ่ง ส่วนเส้นยืนใช้เส้นไหมย้อมสีตามที่ต้องการแต่ไม่มีการมัดทำลวดลาย ซึ่งเป็นกระบวนการในการทอผ้ามัดหมี่ส่วนใหญ่ของประเทศไทย
การค้นหมี่ /การมัดเพื่อเก็บสี/เมื่อย้อมจนครบทุกสีแล้วจึงแกะเชือกฟางออก/นำปอยไหมที่มัดหมี่เสร็จแล้วไปกรอเข้าหลอดเตรียมทอ/นำมาทอเป็นผืนผ้ามัดหมี่
ข้อพึงระวัง ->
ไม่มี