ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การเย็บหมอนขิดเป็นงานหัตถกรรมที่สำคัญของชาวอีสานที่มีความผูกพันชาวอีสานมาช้านาน ดังจะเห็นได้จาก “ผ้าขิด” ซึ่งเป็นวัตถุดิบในการทำหมอนขิด เป็นผ้าที่มีชื่อเป็นที่รู้จักกันดีของคนทั่วไป ผ้าขิดเป็นผ้าที่ต้องใช้ฝีมือและความสามารถในการทอสูงกว่าผ้าชนิดอื่น ช่างอีสานถือว่าผ้าขิดเป็นของสูง จึงมักจะทอใช้ในโอกาสที่เป็นมงคลหรืองานพิธี หมอนขิด เป็นภูมิปัญญาสั่งสม ที่มีมาตั้งแต่ในอดีต ซึ่งเป็นการรักษาวัฒนธรรมทางหัตถกรรมของภาคอีสานไว้ได้อย่างดีเยี่ยมและยังได้นำมา ประยุกต์เข้ากับศิลปะปัจจุบันตลอดจนประโยชน์ใช้สอยได้อย่างกลมกลืนตามสมัยนิยม ชาวอีสานในอดีตประกอบอาชีพหลัก ทางการเกษตร มีการปลูกข้าวเพื่อยังชีพ เลี้ยงสัตว์เป็นอาหาร ถ้าว่างจากการทำไร่ ทำนา ผู้ชายจะสานตะกร้า บุ้งกี๋ กระบุง ฯลฯ ไว้ใช้ในครัวเรือน หรือเอาไว้ใช้ในฤดูกาลทำนา ทำไร่ในปีต่อไป ส่วนผู้หญิงก็จะเย็บปักถักร้อย มีการปลูกฝ้ายเก็บดอกฝ้ายมาปั่นทำผ้าห่ม ปลูกหม่อนเลี้ยงไหม นำมาทอเป็นผืนผ้าไหมเพื่อได้นุ่งห่ม มีทั้งทอผ้าพื้นสำหรับตัดเสื้อผ้า หรือทำที่นอน ทอผ้าขาวม้า ทอผ้าลายมัดหมี่ และทอผ้าลายขิด สำหรับผ้าลายขิดจะใช้ทำหมอน ซึ่งการทำหมอนขิด เกิดขึ้นมาพร้อมกับวิถีชีวิตของชาวนาชนบท โดยเฉพาะชาวอิสานซึ่งเป็นวิถีชีวิตและภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ซึ่งในปัจจุบันชาวบ้านยังคงรักษาวัฒนธรรม ดั้งเดิมเอาไว้ โดยเฉพาะศิลปะในการทอผ้าเพื่อใช้สอยในครัวเรือนซึ่งการทอผ้าลายขิดและการทำหมอนขิดได้ถ่ายทอดให้ลูกหลานจนถึงปัจจุบัน

 

วัตถุประสงค์ ->

เพิ่มรายได้

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.ผ้าขิด

2.นุ่น

3.ผ้าเย็บติดมุม

 

อุปกรณ์ ->

จักรเย็บ/เข็ม /ด้าย 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. คัดเลือกผ้าที่จะทำเป็นตัวหมอน ตัดผ้าตามชนิด หรือขนาดของหมอน เช่น หมอนขิด หมอนสามเหลี่ยม ที่นอนระนาด เป็นต้น

2. ตัดผ้าอีกส่วนที่จะเผ็บเป็นไส้หมอน สำหรับหมอนสามเหลี่ยม ไส้หมอนจะมี  6 ช่อง หรือ 10 ช่อง หรือ 15 ช่อง แล้วแต่ชนิดของหมอน

3. เย็บเป็นรูปหมอน คือ นำตัวหมอนกับไส้หมอนมาเย็บเข้าลูกกัน 

4. นำหมอนที่เย็บเป็นลูกหมอนแล้ว มาสอยปิดหน้าด้านหนึ่ง 

5. แล้วมายัดนุ่น ใส่ฟางเพื่อเป็นแกนไส้หมอน เพิ่มความมั่นคง และคงรูป

6. ขั้นตอนสุดท้ายก็มาสอยปิดหน้าหมอนอีกด้านหนึ่งอพลาสติกให้เรียบร้อย

 

ข้อพึงระวัง ->

การเย็บขอบ/มุม ควรมีความประณีตละเอียด