การทอผ้า
โดย : นางสมจิตร จันนุวงศ์ วันที่ : 2017-04-02-00:23:34ที่อยู่ : 50 ม.12 ต.ยอดแกง องนามน จ.กาฬสินธุ์
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การทอผ้าไหมได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ตั้งแต่เริ่มต้นเป็นการทอเพื่อใช้ในครัวเรือนและต่อมามีคนสนใจมาขอซื้อจึงได้นำไปขายหลังจากนั้นจึงเริ่มทอเพื่อจำหน่าย เป็นหัตถกรรมพื้นบ้านที่ต้องอาศัยศิลปะที่เกิดขึ้น จากการสืบทอดภูมิปัญญาขอชาวบ้าน
วัตถุประสงค์ ->
เพิ่มรายได้
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
เส้นฝ้าย
อุปกรณ์ ->
1 หลักเฝือ คือ อุปกรณ์ในการค้นเส้นยืน เพื่อทำการเตรียมเส้นยืน ก่อนที่จะนำไปติดตั้ง กี่ทอผ้า
2 กง คือ อุปกรณ์สำหรับใส่เส้นไหมเพื่อการกรอเส้นไหมเข้าอัก
3 อัก คือ อุปกรณ์สำหรับการม้วนเก็บเส้นไหมที่ทำการกรอจากกง
4 ไน/หลา คืออุปกรณ์สำหรับการกรอเส้นไหมเข้าหลอด หรือ เป็นอุปกรณ์ในการตีเกลียวเส้นไหม และควบตีเกลียวเส้นไหม
5 หลอด คือ อุปกรณ์สำหรับการม้วนเก็บเส้นไหมเพื่อนำไปในกระสวยเพื่อการพุ่ง เส้นพุ่งในการทอผ้าแพรวา
6 กระสวย คือ อุปกรณ์สำหรับใส่หลอดม้วนเส้นไหมพุ่งเพื่อพุ่งนำหลอดเส้นพุ่งในการทอผ้า
7 ฟืม คือ อุปกรณ์สำหรับการจัดเรียงเส้นไหมยืนก่อนที่จะนำเส้นยืนไปกลางตั้งขึ้นบนกี่ทอผ้า
8 กี่ทอผ้า คือ อุปกรณ์สำหรับการทอผ้า
9 ไม้เหยียบหูก คือ อุปกรณ์ที่เป็นท่อนไม้ที่อยู่ด้านล่างของกี่ทอผ้า มีเชือดโยงติดกับตะกอฟืม เพื่อใช้เท้าเหยียบให้เส้นยืนสลับขึ้นและลง เพื่อการสอดเส้นพุ่งในการทอผ้า
10 แปรงทาแป้งบนเส้นยืน คืออุปกรณ์สำหรับใช้ทาน้ำแข็งบนเส้นยืนเพื่อป้องกันเส้นยืนแตกในขณะที่ทอผ้า
กระบวนการ/ขั้นตอน->
๑. การหาวัสดุที่มีคุณภาพ อุปกรณ์การทอมีความมั่นคงแข็งแรง เช่น กี่ ฟืม กระสวย เฟอ เป็นต้น
๒. เส้นฝ้ายที่มีคุณภาพ
๓. การมัดหมี่คือการกำหนดลวดลายสีสันที่ต้องการ
๔. เมื่อได้เส้นไหมและสีสันที่ต้องการแล้วก็เข้าสู่กระบวนการทอ ดังนี้
๔.๑ การทอไหมให้เป็นเส้นเดียวเพื่อนำไปขึ้นเฟอ ที่เรียกกันว่าคันเครือฮูก
๔.๒ การทอให้เป็นผืนผ้า ต้องขึ้นรูปในกี่ที่จะทอ ซึ่งจะใช้กี่พื้นเมือง ขั้นตอนนี้ต้องใช้เวลานานกว่าจะทอผ้าให้ได้หนึ่งผืน ผู้ทอจะต้องมีความชำนาญและเข้าใจลวดลายเป็นพิเศษ รวมถึงความรู้ความสามารถเฉพาะตัวด้วย เพราะถ้าทอผิดแม้แต่เส้นเดียวก็หมายถึงผ้าผืนนั้นลวดลายจะผิดแปลกดูไม่สวยงามเสียเลย
๕. ตรวจสอบคุณภาพผ้า นอกจากจะตรวจสอบผ้าในขณะที่กำลังทอแล้ว เมื่อเสร็จ
ข้อพึงระวัง ->
สิ้นการทอต้องตรวจสอบผ้าที่ทออีกครั้ง เพื่อให้แน่ใจว่าผ้าที่ทอเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ สามารถจำหน่ายต่อไป