ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

กรมการพัฒนาชุมชนได้น้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาเป็นแนวคิด/แนวทางในการ

พัฒนาหมู่บ้านควบคู่ไปกับการเสริมสร้างความสามารถในการจัดการการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพ     ของผู้นำชุมชน คณะกรรมการหมู่บ้าน/ชุมชน หรือกลุ่มองค์กรที่ร่วมปฏิบัติงานเพื่อสร้างสรรค์การทำงาน         บนฐานความรู้ การตัดสินใจกระทำการเพื่อเลือกอนาคตของหมู่บ้าน/ชุมชน ซึ่งเกิดจากการวิเคราะห์ข้อมูล โดยการมีส่วนร่วมในการปรึกษาหารือแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของคนในชุมชนบูรณาการแผนงานการปฏิบัติ      และความร่วมมือจากทุกภาคส่วน โดยใช้ทุนทางสังคมจากทั้งภายในและภายนอกชุมชนในการขับเคลื่อนงานพัฒนาหมู่บ้าน/ชุมชน ซึ่งองค์ประกอบต่าง ๆ ที่กล่าวมานั้น มีความสัมพันธ์สอดรับกัน เป็นระบบการบริหารจัดการชุมชน ซึ่งหมู่บ้าน/ชุมชนใดที่คนในชุมชนได้ทำการพัฒนาด้วยตนเอง มีการทำงานเป็นระบบอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ผลที่ได้จะทำให้ก่อเกิดคนที่มีความสามารถ มีกิจกรรมและการบริการ ที่สามารถตอบสนองความต้องการของคนในชุมชนได้อย่างต่อเนื่องและมีความยั่งยืน ซึ่งเป็นลักษณะของชุมชนที่เข้มแข็ง มีภูมิคุ้มกัน และพึ่งตนเองได้การดำเนินงานพัฒนาหมู่บ้านตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้ ด้วยผลการทำงานที่สำเร็จแล้ว มีตัวอย่างสามารถเป็นต้นแบบในการเรียนรู้ให้คนทั่วไปและหมู่บ้านอื่น โดยจัดเป็นต้นแบบ ๓ ระดับ คือ ระดับเริ่มต้น สามารถจัดกิจกรรมทำกินทำใช้ ลดคนยากจน เพื่อการพึ่งตนเองในระดับครัวเรือน เป็นลักษณะของการ “พออยู่ พอกิน” เมื่อครัวเรือนอยู่ได้ ต้นแบบระดับต่อไป คือ “อยู่ดี กินดี” หมู่บ้านพร้อมเป็นต้นแบบของการขยายงาน ด้วยการทำงานระบบกลุ่มที่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับหมู่บ้าน ระดับนี้จึงมีกลุ่มที่เข้มแข็ง สำหรับแก้ปัญหาที่ยากขึ้น สำหรับหมู่บ้านต้นแบบระดับ “มั่งมี ศรีสุข” มีลักษณะ  ที่ใช้ความรู้ในการบริหารจัดการการพัฒนาที่มีความเข้มแข็งสามารถขยายกิจกรรมของกลุ่มต่างๆให้มีความสัมพันธ์ในลักษณะเครือข่าย มีกิจกรรมในการแก้ปัญหาและพัฒนาการให้บริการมีการจัดสวัสดิการสำหรับคนในหมู่บ้าน/ชุมชน ที่กว้างขวางยิ่งขึ้นนอกจากนี้ ยังมีแนวทางการดำเนินการในเรื่องหมู่บ้าน/ชุมชน ที่กว้างขวางยิ่งขึ้น                    

        โครงการสัมมาชีพชุมชนเป็นกิจกรรมภายใต้แนวคิดการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง      ซึ่งหมายถึง กระบวนการสร้าง ผู้นำ และเป็นการค้นหาและนำปราชญ์ชุมชนมาทำหน้าที่ขยายชุดความความรู้ การสร้างกระบวนการเรียนรู้ สู่เป้าหมายของการสร้างชุมชนด้วยการใช้ทรัพยากรได้อย่างเฉลียวฉลาด       และคุ้มค่า การตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง ปฏิบัติการสำเร็จ ตามแผนที่กำหนดไว้ จากการทำงานร่วมกัน       โดยใช้บุคคล กลุ่มคน ทรัพยากร รวมทั้งการออกแบบและรักษาบรรยากาศ แวดล้อมในชุมชน ให้ทุกคน      ในชุมชนร่วมกันทำงานได้บรรลุเป้าหมาย ซึ่งประกอบด้วยความสัมพันธ์ขององค์ประกอบ ภายในชุมชน       คือ การนำอาชีพต่างๆ ที่ตนเองเชี่ยวชาญ ถนัด มาสอน เป็นโค้ด ให้ผู้สนใจในชุมในชุมชน กลุ่มคน  หรือองค์กรของชุมชนเป็นมาฝึกทำร่วมกัน เป็นอาชีพที่สามารถเลี้ยงดู ตนเอง เพื่อนในชุมชน และพัฒนาเป็นกลุ่มอาชีพ กลุ่มสินค้าชุมชน สู่การสร้าง สินค้า OTOP และสามารถนำไปสู่วิสาหกิจชุมชนที่มั่นคง และเรียนรู้ ผลักดันกิจกรรมการพัฒนาทั้งปวงโดยจัดให้มีและใช้ระบบข้อมูลใช้ข้อมูลเป็นฐานในการจัดประชุม          คิดวิเคราะห์จัดทำแผนเพื่อการพัฒนา หมู่บ้านดำเนินการกิจกรรมตามแผนพัฒนาและบูรณาการเงินทุน        ทั้งภายในชุมชนและนอกชุมชนเพื่อสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมตาม แผนที่วางไว้ ซึ่งระบบการทำงานเช่นนี้ของชุมชนจะทำให้มีกิจกรรมเกิดขึ้นและมีการเคลื่อนไหว เปลี่ยนแปลงยกระดับ เพิ่มขึ้นตลอดเวลาการจัดโครงการพัฒนาตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบจึงเป็นการนำหมู่บ้านที่มีความพร้อมมีผลการ ปฏิบัติที่สำเร็จชัดเจนอยู่แล้วมาเพิ่มเติมความสามารถในการเป็นต้นแบบสำหรับการขยายผลแนวทาง/วิธีปฏิบัติ       ในการ พัฒนาตนเอง ครอบครัวและชุมชน เพี่อใช้เป็นสถานที่ เรียนรู้สำคัญให้กับหมู่บ้านอื่นที่ยังไม่ได้เริ่มต้นในการพัฒนาตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจก็เพื่อใช้เป็นต้นแบบในการเรียนรู้ให้กับหมู่บ้านที่มีจุดเริ่ม หรือมีพื้นฐาน สถานการณ์ของหมู่บ้าน ใกล้เคียงกัน สามารถเรียนรู้ เลียนแบบได้   โดยไม่ต้องใช้ความรู้ความชำนาญที่ต่างกันมากนักจัดกิจกรรมในหมู่บ้านต้นแบบจึงมีขั้นตอนที่เริ่มจากการพัฒนาส่งเสริมสนับสนุน บทบาทของผู้นำให้เป็นแกนนำหรือหัวเรี่ยวหัวแรงหลักในการนำประชาชนในหมู่บ้านให้ลุกขึ้นทำกิจกรรมเพื่อจัดการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นหรืออาจจะเกิดขึ้นในอนาคตส่งเสริมให้ผู้นำจัดกระบวนการทำแผนชุมชนสร้างให้เกิดการมีส่วนร่วมของประชาชนในการคิดตัดสินใจกำหนดเป้าหมาย การทำงานโดยคนในชุมชนเองผลักดันสร้างความรับผิดชอบให้เกิดกับบุคคลในชุมชนในการดำเนินการบริหารจัดการในกิจกรรมตามแผนงานการพัฒนา        ซึ่งสามารถบูรณาการกิจกรรมต่างๆจากทุกหน่วยงานโดยมีแผนชุมชนเป็นเครื่องกำกับการพัฒนา             เมื่อได้ดำเนินการมีประสบการณ์มีความรู้จัดทำเป็นชุดความรู้มีหลักสูตรสำหรับการถ่ายทอดความรู้จัดเป็นแหล่งเรียนรู้หรือศูนย์เรียนรูเพื่อการขยายผลในฐานะหมู่บ้านต้นแบบต่อไปซึ่งผลการจัดโครงการต่างๆนอกจากจะจัดขึ้นเพื่อป้องกันแก้ปัญหาอนุรักษ์เพิ่มมูลค่าให้กับชุมชนแล้วยังสามารถสร้างภาวะผู้นำ ทักษะการจัดการสร้างและพัฒนากลุ่มต่างๆ ในชุมชนให้เข้มแข็งยิ่งขึ้นหมู่บ้านและชุมชนสามารถบริหารจัดการตนเองตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เป็นหมู่บ้าน“อยู่เย็น  เป็นสุข” ตามยุทธศาสตร์ของกรมการพัฒนาชุมชน   ซึ่งยึดหลักตามแนวทางของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 และเมื่อหมู่บ้านดำเนินการตามแนวทางนี้แล้ว ก็จะเป็นหมู่บ้าน/ชุมชนมีคุณลักษณะ 3 ไม่ 2 มี กล่าวคือ 1) ไม่มียาเสพติด 2) ไม่มีคนยากจน 3) ไม่มีหนี้นอกระบบส่วน 2  มี คือ 1) มีสวัสดิการชุมชน และ 2) มีการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เช่น มีการจัดระเบียบชุมชน (ป้ายหมู่บ้าน/ป้ายคุ้ม/ป้ายสถานที่ กลุ่ม/องค์กร/ป้ายครัวเรือนพัฒนา              /ปรับภูมิทัศน์หมู่บ้าน ครัวเรือนให้น่าอยู่ ฯลฯ) มีการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

วัตถุประสงค์ ->

บันทึกขุมความรู้ (Knowledge  Assets)

          จากข้อมูลเบื้องต้นพบว่าบ้านท่างาม มี การนำความรู้ในหลายๆ ด้านเช่น ด้านการเกษตร  อุตสาหกรรมในครัวเรือน  ช่าง ประมง และประเพณีวัฒนธรรม   ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของผู้คนในชุมชนและเมื่อมีการปรับแนวการดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงจึงอยู่บนพื้นฐานเดิมของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน

          ข้าพเจ้าในฐานะเจ้าหน้าที่  ได้มีการประชุมทีมงานและประสานภาคีพัฒนาในพื้นที่ตำบล เช่นสาธารณสุข , เกษตร, กศน., อบต.  จัดการประชุมชี้แจง ทำความเข้าใจกระตุ้นให้ครัวเรือนเป้าหมายมีจิตสำนึกและสนับสนุนการดำเนินงานของหมู่บ้าน ดังนี้

1. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน

2. จัดเวทีค้นหาปราชญ์ชาวบ้านที่มีอยู่ในชุมชน

3. จัดเวทีปรับแผนชุมชน แผนปฏิบัติการของครัวเรือน

4. จัดสร้างทีมงานในการขับเคลื่อนและสนับสนุนการดำเนินกิจกรรม

แก่นความรู้  

 1.การดำรงชีวิตแบบพอเพียงสัมพันธ์กับวิถีชีวิตเดิมของคนในชุมชน

           2.วิถีปฏิบัติของคนในครัวเรือน/ชุมชนเชื่อโยงไปสู่ความสุขมวลรวมของคนในหมู่บ้าน

                                     

กลยุทธ์ในการทำงาน   1.  จัดเวทีประชาคมเสนอข้อมูลที่สำคัญเปรียบเทียบระหว่างอดีตกับปัจจุบันและร่วมกันวิเคราะห์ถึงปัญหา สาเหตุของปัญหา

                           2.ให้คนในหมู่บ้านร่วมกันกำหนดทิศทางการพัฒนาตามเกณฑ์ที่กำหนด 

ระเบียบ / แนวคิด / ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง  

  หลักการมีส่วนร่วม    ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.ความมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนที่เข้าร่วมโครงการต้องมาจากความสมัครใจ

2.อาชีพที่จะฝึกอบรมของแต่ละหมู่บ้านที่เข้าร่วมโครงการฯ ต้องเป็นอาชีพที่ชุมชนต้องการจริงๆ 

 

อุปกรณ์ ->

1. ความต้องการด้านการฝึกอาชีพควรเป็นไปตามความเห็นของเสียงส่วนใหญ่ของผู้เข้าร่วมโครงการ ไม่ควรเป็นการตัดสินใจของคนเพียงคนเดียวหรือกลุ่มคนเพียงกลุ่มเดียว

2.การดำเนินกิจกรรมควรเป็นไปอย่างโปร่งใส่มีการชี้แจงทุกขั้นตอนการดำเนินงาน

กระบวนการ/ขั้นตอน->

การกำหนดจำนวนผู้เข้าร่วมโครงการและระยะเวลาการดำเนินโครงการควรปรับให้เหมาะสมกับพื้นที่

ข้อพึงระวัง ->