เทคนิคการส่งเสริมสัมมาชีพ
โดย : นางสาวรุ่งทิพย์ ฟองโหย ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-08-25-16:11:09ที่อยู่ : สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดตรัง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ประเทศไทย 4.0 หรือ Thailand 4.0 คือ วิสัยทัศน์เชิงนโยบายเปลี่ยนเศรษฐกิจแบบเดิมไปสู่เศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนไปด้วยนวัตกรรม Thailand 4.0 เป็นจุดเริ่มต้นของยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ในการขับเคลื่อนไปสู่การเป็นประเทศที่มั่งคั่ง มั่นคง และยั่งยืน อย่างเป็นรูปธรรม เป็นการผนึกกำลังของทุกภาคส่วนภายใต้แนวคิด “ประชารัฐ” โดยเป็น ประชารัฐที่ผนึกกำลังกับเครือข่ายพันธมิตรทางธุรกิจ การวิจัยพัฒนา และบุคลากรระดับโลก ภายใต้หลักปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงของการ “รู้จักเติม รู้จักพอ และรู้จักปัน”เป็นแนวคิดการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทยที่ มุ่งเสริมสร้างความเข้มแข็งจากภายใน เพื่อให้ประเทศสามารถรับมือกับโอกาสและภัยคุกคามในศตวรรษที่ 21 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564) ได้กำหนดยุทธศาสตร์การสร้าง ความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล่ำในสังคมเป็น 1 ใน 10 ยุทธศาสตร์การพัฒนาตามแผนฯ และรัฐบาลได้กำหนด นโยบายการบริหารราชการแผ่นดิน จำนวน 1 ด้าน ซึ่งมีนโยบายการลดความเหลื่อมล้ำของสังคมและการสร้าง โอกาสเข้าถึงบริการของรัฐเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญ ที่มุ่งหวังแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับปากท้องของประชาชนในระดับ ล่างที่เป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ โดยมีแผนงานที่สำคัญ คือ แผนงานการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชน เข้มแข็ง และกระทรวงมหาดไทย มอบหมายให้ กรมการพัฒนาชุมชนเป็นหน่วยงานหลักบูรณาการไปสู่การปฏิบัติ ในปี 2560
กรมการพัฒนาชุมชน ได้มุ่งเน้นการยกระดับเศรษฐกิจฐานราก เพื่อให้ชุมชนมีรายได้ เพิ่มขึ้น โดยการสร้างสัมมาชีพชุมชนบนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมและการสร้างโอกาสการเข้าถึงบริการของรัฐ และให้ประชาชนได้รับการพัฒนาอาชีพ นำไปสู่การสร้างรายได้ โดยให้ชาวบ้านสอนชาวบ้านในสิ่งที่เขาอยากทำ ฝึกปฏิบัติจริงให้สามารถนำไปเป็นอาชีพได้ จนพัฒนาเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้กับครัวเรือน และต่อยอดสู่การรวมกลุ่มจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพที่มีความเข้มแข็ง ต่อไป รวมทั้งได้ ดำเนินกิจกรรมสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ภายใต้การบูรณาการ ความร่วมมือของประชารัฐโดยใช้พื้นที่เป้าหมายตามพื้นที่ในความรับผิดชอบของยุทธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมการ ขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและ ซึ่งจังหวัดตรัง มีหมู่บ้านเป้าหมาย จำนวน 266 หมู่บ้าน ในพื้นที่ 10 อำเภอ
ในบทบาทของนักวิชาการพัฒนาชุมชน จะต้องส่งเสริมสนับสนุน ติดตามการดำเนินงานตามโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชน เพื่อให้การขับเคลื่อนการปฏิบัติงานให้เป็นไปตามแนวทางที่กรมการพัฒนาชุมชนกำหนด โดยมีเป้าหมายให้ครัวเรือน สัมมาชีพได้มีโอกาสในการเรียนรู้ และพัฒนาอาชีพ เพื่อสร้างรายได้ของครัวเรือนให้เพิ่มขึ้น ส่งเสริม สนับสนุนกระบวนการ “ชาวบ้านสอนชาวบ้านในสิ่งที่เขาอยากทำ ฝึกปฏิบัติจริงให้สามารถนำไปเป็นอาชีพได้” รวมทั้งทำให้วิทยากรสัมมาชีพชุมชนเป็นกลไกหลักในการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชน และสามารถบรรลุ วัตถุประสงค์ของการสร้างสัมมาชีพบนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอย่างยั่งยืน ในการส่งเสริมการ สร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน
วัตถุประสงค์ ->
1. เตรียมการความพร้อมในการดำเนินงานโดยให้อำเภอดำเนินการสำรวจข้อมูลปราชญ์ชาวบ้านในการฝึกอบรมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน โดยการ สำรวจข้อมูลปราชญ์ชาวบ้านและจัดทำทะเบียนข้อมูลปราชญ์ชาวบ้าน ส่งข้อมูลให้สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด
2 แจ้งอำเภอดำเนินการคัดเลือกปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้ประสบความสำเร็จในอาชีพ ที่พร้อมเข้ารับการฝึกอบรมเป็น วิทยากรผู้ถ่ายทอดสัมมาชีพ จำนวน 1 คน (ครูใหญ่) และให้ปราชญ์เข้ารับการฝึกอบรมตามโครงการ
3 วางแผนการดำเนินงานโดยการศึกษาแนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชนจากเอกสารแนวทางสร้างสัมมาชีพชุมชน ของกรมการพัฒนาชุมชนและแจ้งอำเภอเตรียมประสานพื้นที่ดำเนินการ ประสานผู้นำชุมชนเพื่อดำเนินการสร้างสัมมาชีพชุมชน
๔. ร่วมดำเนินการจัดประชุมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน สร้างความรู้ ความเข้าใจการสร้างสัมมาชีพชุมชนและสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพ ชุมชนระดับหมู่บ้าน โดย “ครูใหญ่” ถ่ายทอดความรู้ เทคนิค ของการเป็นวิทยากรผู้นำสัมมาชีพ และจัดทีม วิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน พร้อมมอบหมายภารกิจหน้าที่ในการส่งเสริม สนับสนุน กำกับและติดตาม ครัวเรือนเป้าหมายที่ผ่านการอบรมอาชีพ ซึ่งเรียกว่า “ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน” รวมทั้งให้หมู่บ้านเตรียมความพร้อมครัวเรือนเป้าหมายที่จะเข้ารับการอบรมอาชีพ ตามแนวทาง สัมมาชีพชุมชน โดยทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านไปพบปะสร้างความเข้าใจแก่ผู้แทนครัวเรือน เป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพที่จะเข้ารับการอบรมทั้ง 20 คน
5. ร่วมดำเนินงานสนับสนุนโครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ส่งเสริมและสนับสนุน การส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน สนับสนุนทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ดำเนินการส่งเสริมให้ครัวเรือนสัมมาชีพ
6. ติดตาม ประเมินผลการดำเนินงาน โดยให้ปราชญ์ถอดบทเรียนองค์ความรู้ที่ประสบผลสำเร็จ 1 เรื่อง ส่งให้สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. การคัดเลือกผู้นำวิทยากรสัมมาชีพชุมชนและทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนที่เข้มแข็ง เป็นผู้นำมีจิตอาสา มี ความรู้ความสามารถและทักษะในการถ่ายทอดความรู้ และมีประสบการณ์ เป็นปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้ประสบความสำเร็จ หรือเชี่ยวชาญในอาชีพ และได้รับการยอมรับจากคนในชุมชน
2. ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน ให้ความสำคัญ เอาใจใส่และรับผิดชอบการดำเนินการ ตามโครงการใน ทุกขั้นตอน ประกอบกับผู้นำชุมชนให้การเอาใจใส่ และให้ความสำคัญการขับเคลื่อนกิจกรรมในชุมชน
3. อาชีพที่ชุมชนเลือก เป็นอาชีพที่เกิดจากความต้องการของชุมชนเองบนพื้นฐานของความรู้ และสอดรับ กับทุนที่มีในชุมชน รวมทั้ง การคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพเป้าหมาย ที่สมัครใจมีความพร้อม และความตั้งใจจริงใน การฝึกอาชีพ
อุปกรณ์ ->
1. ความพร้อมของเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ต้องศึกษาข้อมูลการดำเนินงานแนวทางสัมมาชีพชุมชน ตามคู่มือแนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชน ให้เกิดความเข้าใจที่ชัดเจน เพื่อจะได้นำไปดำเนินการในระดับพื้นที่ให้ เกิดประสิทธิภาพและมีประสิทธิผล รวมทั้งกำหนดแผนการดำเนินกิจกรรม/โครงการให้ชัดเจน และติดตามให้การสนับสนุน ให้คำแนะนำในระยะแรกอย่างใกล้ชิด
2. การคัดเลือกปราชญ์ชุมชน ต้องเป็นปราชญ์ที่มีองค์ความรู้ที่เหมาะสมกับบริบทของชุมชน และคนใน ชุมชนสนใจ สามารถต่อยอดให้เกิดการพัฒนาเป็นอาชีพได้
3. การคัดเลือกครัวเรือนเป้าหมาย จำนวน 20 คน ต้องสมัครใจและตั้งใจฝึกอาชีพ เพื่อประกอบอาชีพ ให้เกิดรายได้อย่างแท้จริง
4. ใช้กระบวนการ “ชาวบ้านสอนชาวบ้าน” และยึดหลักการทรงงาน “ระเบิดจากข้างใน” และปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือ ให้ชาวบ้านสอนชาวบ้านกันเองในสิ่งที่เขาอยากรู้ในสิ่งที่เขาต้องการและ อยากจะทำ ลงมือปฏิบัติเอง โดยยึดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางปฏิบัติ
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อพึงระวัง ->