การสานแห
โดย : นายสุหลา คงแสง วันที่ : 2017-02-17-11:17:56ที่อยู่ : 32 ม.6 ต.โนนหนามแท่ง อ.เมือง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
แหเป็นอุปกรณ์จับปลาชนิดหนึ่ง ซึ่งคนอิสานนิยมจับปลามารับประทานในครัวเรือน แต่แหมีอายุการใช้งานไม่นาน ต้องซื้อบ่อย จึงมีแนวคิดในการสานแหเพื่อนำมาใช้ในครัวเรือนและจำหน่ายในคนหมู่บ้าน
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และเพิ่มรายได้ให้แก่ครัวเรือน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
อุปกรณ์ ->
1. ด้านไนล่อนขาว ด้ายสานแห หรือเอ็นสานแห
2. ชนุน หรือกิม
3. ไม้ไผ่หรือปาน
4. กรรไกร
5. ลูกแห หรือลูกโซ่ตะกั่ว
6. สีย้อมแห หรืออาจจะไม่ใช้ก็ได้
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. ถักจอมแห เพื่อใช้จับถึงเวลาหว่านแห จากนั้นนำไปแขวนไว้ที่สูงพอประมาณเพื่อสะดวกต่อการถักส่วนล่าง
- ตีตะปูสองตัวระยะห่างพอประมาณ(แล้วแต่ว่าต้องการจอมเล็กหรือใหญ่แค่ไหน) เสร็จแล้วใช้ด้ายพันรอบตะปูเก้ารอบ ผูกหรือมัดไว้ให้แน่น
- ถัก เพื่อความแข็งแรงสวยงาม เว้นปลายทั้งสองข้างประมาณข้างละ 3 ซม.
- พับครึ่งจัดให้เท่าๆ กันแล้วมัดไว้ให้แน่น
- ถักเพิ่มเพื่อแยกตาแหให้เรียงรอบจอมทั้งหมด 16 ตา
2. ใช้ชนุนร้อยเชือกไนล่อนที่เตรียมไว้ เริ่มถักโดยใช้ไม้กระดานรองเพื่อให้แต่ละช่องตาข่ายมีขนาดเท่ากัน และดึงขณะที่ถักเพ่อให้ตึงตาข่ายจะได้เสมอกัน ขนาดเท่ากัน ถักไปเรื่อยๆ ตามความยาวของขนาดแหดังกล่าวข้างต้น ซึ่งสามารถสานแหได้หลายรูปแบบ เช่น การขอดปมแหแบบพิรอด แบบบ่วงธนู แบบปมขอด แต่ในที่นี้จะนำเสนอการขอดปมแบบบ่วงสายธนูมาเป็นตัวอย่าง
- ใช้ปาน (ไม้ไผ่) สอดเทียบกับตาแห
- จากนั้นขึงด้านสานแหไว้
- ใช้ปลายกิมหรือชนุนเสยด้ายสานแหขึ้น
- ตวัดลงข้างล่างซึ่งจะเห็นเป็นห่วง
- ใช้ปลายกิมเกี่ยวตาบนของตาแห
- จากนั้นใช้ปลายกิมเกี่ยวเส้นด้ายสานแหผ่ากลางห่วง
- แล้วถึงให้ลอดออกไป
- ใช้นิ้วนางหรือนิ้วก้อยขึงไว้แล้วก็ทำแบบเดิมไปเรื่อยๆ
3. สานแหได้ตามขนาดตามต้องการ ที่ปลายแห (ตีนแห) ให้ร้อยลูกแหด้วยลูกโซ่ตะกั่วเพื่อถ่วงน้ำหนักของแหเวลานำไปหว่านจับปลาจะได้ดักปลาไว้จนกว่าจะทำการจิกขอบแหครบรอบวงกลมของแห
ข้อพึงระวัง ->