ความรู้สัมมาชีพชุมชน

ทอผ้าขาวม้า

โดย : นางสมคิด เพิ่มผล วันที่ : 2017-03-28-11:01:40

ที่อยู่ : ๑๑๔ หมู่ที่ ๑๐ ตำบลไร่ขี

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

อดีตเคยช่วยพ่อแม่ ทอผ้า จึงเกิดความคุ้นชิน มีการพัฒนาออกแบบลวดลายใหม่ๆ จนมีความชำนาญสามารถถ่ายทอดให้รุ่นลูกหลายเข้าใจและทำตามได้

ปัจจุบันถึงแม้ว่ายังไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดบ่งบอกถึงต้นกำเนิดของการ ทอผ้า แต่ก็สามารถเทียบเคียงกับหลักฐานอื่นๆ ซึ่งมีความคล้ายคลึงกันโดย มีเหตุผลหลายอย่างสนับสนุนแนวคิดที่ว่า การทอผ้ามีวิวัฒนาการมาจากการ ทำเชือก ทอเสื่อ และการจักสาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งลายเชือกทาบที่ปรากฏ ร่องรอยให้เห็นบนภาชนะดินเผา ซึ่งพบเป็นจำนวนมากตามแหล่งโบราณคดี ก่อนประวัติศาสตร์สมัยหินใหม่ เรื่อยมาจนถึงแหล่งโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ ด้วยเหตุนี้เอง จึงกล่าวได้ว่าการทอผ้าเป็นงานหัตถกรรม ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกงานหนึ่ง

หลักของการทอผ้า ก็คือการทำให้เส้นด้ายสองกลุ่มขัดกัน โดยทั้งสอง พวกตั้งฉากกัน เส้นด้ายกลุ่มหนึ่งเรียกว่า ด้ายยืนและอีกกลุ่มหนึ่งเรียกว่า ด้ายพุ่ง ลักษณะของการขัดกันของด้ายพุ่งและด้ายยืน จะขัดกันแบบธรรมดาที่เรียกว่าลายขัดหรืออาจจะเพิ่มเทคนิคพิเศษเพื่อให้ผ้ามีลวดลาย สีสันที่สวยงาม

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อเป็นอาชีพเสริมในเวลาว่างจากอาชีพหลัก หลังฤดูการเก็บเกี่ยว เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ เพื่อรายได้ให้กับครัวเรือน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

เส้นด้าย เส้นฝ้าย

อุปกรณ์ ->

กี่ กระสวย ฟืม กง หลา 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. สืบเส้นด้ายยืนเข้ากับแกนม้วนด้ายยืน และร้อยปลายด้ายแต่ละเส้นเข้าในตะ กอแต่ละชุดและฟันหวี ดึงปลายเส้นด้ายยืนทั้งหมดม้วนเข้ากับแกนม้วนผ้าอีกด้านหนึ่ง ปรับความตึงหย่อนให้พอเหมาะ กรอด้ายเข้ากระสวยเพื่อใช้เป็นด้ายพุ่ง

2. เริ่มการทอโดยกดเครื่องแยกหมู่ตะกอ เส้นด้ายยืนชุดที่ 1 จะถูกแยก ออกและเกิดช่องว่าง สอดกระสวยด้ายพุ่งผ่าน สลับตะกอชุดที่ 1 ยกตะกอชุดที่ 2 สอดกระสวยด้ายพุ่งกลับ ทำสลับกันไปเรื่อย ๆ

3. การกระทบฟันหวี ( ฟืม ) เมื่อสอดกระสวยด้ายพุ่งกลับก็จะกระทบ ฟันหวี เพื่อให้ด้ายพุ่งแน่นหนาติดกันได้เนื้อผ้าที่แน่นหนา

4. การเก็บหรือม้วนผ้า เมื่อทอผ้าได้พอประมาณแล้วก็จะม้วนเก็บใน แกนม้วนผ้า โดยผ่อนแกนด้ายยืนให้คลายออกและปรับความตึงหย่อนใหม่ ให้พอเหมาะ

ข้อพึงระวัง ->

ในขณะที่ทอผ้าแรงฟัดของฟืมกับเส้นด้ายจากกระสวย ผู้ที่ทำการฟัดควรมีน้ำหนักมือที่สม่ำเสมอ เพราะหากแรงมากอาจทำให้เกิดรอยตะปุ่ม ตะป่ำ ไม่เรียบไม่เสมอกัน

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดอำนาจเจริญ
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา