ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

นายเสน่ห์งาม  พาลีลักษ์  มีอาชีพด้านเกษตรกรรม มีการทำนาเป็นหลัก ซึ่งได้รับการถ่ายทอดมาจากรุ่น ปู่ย่า ตายาย หรือที่เรียกว่าการทำเกษตรแบบดั้งเดิม ได้ประสบกับปัญหาการขาดความสมดุลทางธรรมชาติการระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืชรวมทั้งด้านการตลาด ผลผลิตการเกษตรที่ตกต่ำ ต่อมาได้รับการแนะนำ จาก ธกส. สำนักงานปฏิรูปที่ดิน และเกษตรอำเภอให้เข้าร่วมการอบรม การทำการเกษตรรูปแบบใหม่ คือ โครงการ สร้างต้นแบบเกษตรกร “ทำนา 1 ไร่ ได้เงิน 1 แสนบาท” โดยการทำไร่นาสวนผสม  และได้นำมาลองทำ เป็นต้นแบบ ในชุมชน ซึ่งแนวคิดการทำไร่นาสวนผสม นั้นเป็นการทำการเกษตรหลายๆ อย่าง เพื่อเพิ่มระดับรายได้ สามารถหมุนเวียนการใช้ทรัพยากรในไร่นาได้มากขึ้น สร้างความสมดุลให้กับธรรมชาติทำให้ระบบนิเวศเกษตรของชุมชนให้ดีขึ้น ทำให้ครอบครัวมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีและมีความมั่นคงในการที่จะประกอบอาชีพการเกษตรต่อไปเป็นการทำกิจกรรมการเกษตรหลายๆ อย่าง ( ตั้งแต่ 2 อย่าง ) เพื่อตอบสนองต่อการบริโภคและลดความเสี่ยงจากราคาผลผลิตและภัยธรรมชาติ ซึ่งกิจกรรมการเกษตรไม่จำเป็นต้องเกื้อกูลกัน เช่น การเลี้ยงไก่ สุกร รวมกับการปลูกพืช การเลี้ยงปลาในร่องสวนไม้ผลหรือสวนผัก หรืออาจจะมีการเกื้อกูลกันระหว่างกิจกรรมการผลิต โดยนำเศษเหลือของกิจกรรมหนึ่งไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับอีกกิจกรรมหนึ่งเช่น เศษพืชผักเป็นอาหารสุกร มูลสุกรเป็นอาหารปลาน้ำจากบ่อปลานำไปรดพืชผัก เป็นต้น

       โดย นายเสน่ห์งาม  พาลีลักษ์  ได้เริ่มต้นจากพื้นที่เล็กๆเพียง  3 ไร่ และได้ขยายเป็น 5 ไร่ เป็นพื้นที่ศึกษาเรียนรู้ด้านการเกษตรในระดับอำเภอ  ซึ่งทางสำนักงานเกษตรอำเภอโพนพิสัยได้ส่งไร่นาสวนผสม ของนายเสน่ห์งาม  เป็นตัวแทนระดับอำเภอในการประกวด เกษตรกรดีเด่น ระดับจังหวัด ด้วย 

วัตถุประสงค์ ->

1.เพื่อสร้างความสมดุลให้กับธรรมชาติทำให้ระบบนิเวศเกษตรของชุมชนให้ดีขึ้น

2.ทำให้ครอบครัวมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี

3.มีความมั่นคงในการที่จะประกอบอาชีพการเกษตรต่อไปเป็นการทำกิจกรรมการเกษตรหลายๆ อย่าง ( ตั้งแต่ 2 อย่าง ) เพื่อตอบสนองต่อการบริโภคและลดความเสี่ยงจากราคาผลผลิตและภัยธรรมชาติ

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

เลี้ยงไก่ สุกร รวมกับการปลูกพืช การเลี้ยงปลา

อุปกรณ์ ->

ปลูกข้าว ไม้ผล พืชผัก เลี้ยงไก่ เป็ด เลี้ยงปลา

กระบวนการ/ขั้นตอน->

 การทำไร่นาสวนผสม หมายถึง ระบบการเกษตรที่เกษตรกรสามารถทำนาข้าว ปลูกพืชได้หลายชนิดรวมถึงการเลี้ยงสัตว์ เช่น ปลูกข้าว ไม้ผล พืชผัก เลี้ยงไก่ เป็ด เลี้ยงปลา เพื่อเป็นอาหารและขายเป็นรายได้

 โดยเน้นการใช้ทรัพยากรที่ดินให้มีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุด จะต้องมีการวางแผนปลูกพืชพรรณให้เหมาะสมกับสภาพทางกายภาพของดินและที่ดิน โดยเฉพาะการนำวัสดุเหลือใช้จากผลิตอย่างหนึ่งไปเอื้อประโยชน์อีกอย่างหนึ่งในไร่นาแบบครบวงจร และการทำไร่นาสวนผสมจะต้องมีแหล่งน้ำเพื่อให้เพียงพอตลอดทั้งปี การปลูกพืชแต่ละชนิดให้มีการหมุนเวียนสับเปลี่ยนกันและปลอดสารพิษ โดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ที่ทำขึ้นเอง

วิธีการแบ่งสัดส่วนไร่นาสวนผสม
 ไร่นาสวนผสมเป็นวิธีการบริหารจัดการที่ดินและน้ำ เพื่อการเกษตรในที่ดินขนาดเล็กให้เกิดประโยชน์สูงสุด ด้วยหลักเศรษฐกิจพอเพียง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำรินี้เพื่อเป็นการช่วยเหลือเกษตรกร การจัดการพื้นที่แบ่งได้เป็น 4 ส่วน คือ 30:30:30:10    ดังนี้                                

      ขุดสระเก็บกักน้ำ  
พื้นที่ประมาณ 30% ให้ขุดสระเก็บกักน้ำ เพื่อให้มีน้ำใช้ สม่ำเสมอตลอดปี โดยเก็บกักน้ำฝนในฤดูฝน และใช้เสริมการปลูกพืชในฤดูแล้ง หรือระยะฝนทิ้งช่วง ตลอดจนการเลี้ยงสัตว์ และพืชน้ำต่างๆ เช่น ผักบุ้ง ผักกระเฉด ฯลฯ
         ปลูกข้าว 
พื้นที่ประมาณ 30 % ให้ปลูกข้าวในฤดูฝน เพื่อใช้เป็นอาหารประจำวันสำหรับครัวเรือนให้เพียงพอตลอดปี โดยไม่ต้องซื้อหาในราคาแพง เป็นการลดค่าใช้จ่าย และสามารพึ่งตนเองได้

         ปลูกผลไม้ ไม้ยืนต้น พืชไร่ พืชผัก 
พื้นที่ประมาณ 30 % ให้ปลูกไม้ผล ไม้ยืนต้น พืชไร่ พืชผัก พืชสมุนไพร ฯลฯ อย่างผสมผสานกัน และหลากหลายในพื้นที่เดียวกัน เพื่อใช้เป็นอาหารประจำวัน หากเหลือจากการบริโภคก็นำไปขายได้

          เป็นที่อยู่อาศัย และอื่นๆ
พื้นที่ประมาณ 10 % ใช้เป็นที่อยู่อาศัย เลี้ยงสัตว์ ถนนหนทาง คันดิน โรงเรือนและสิ่งก่อสร้างอื่นๆ รวมทั้งคอกเลี้ยงสัตว์ เรือนเพาะชำ ฉางเก็บผลิตผลการเกษตร ฯลฯ

ข้อพึงระวัง ->

คนทำต้องมีความอดทน  ขยันหมั่นเพียร

  มีความใฝ่รู้ ศึกษาหาข้อมูลอย่างสม่ำเสมอ