ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

การสานเข่ง

โดย : นายจำนงค์ ยิ้มรอด วันที่ : 2017-06-12-15:37:51

ที่อยู่ : 10 หมู่ 5 ตำบลท่าตะคร้อ

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

เครื่องจักสาน ที่ทำขึ้นจากวัสดุที่มีอยู่ตามท้องถิ่น เช่น  ไม้ไผ่ ใบลาน ก้าน และใบมะพร้าว เป็นต้น   เครื่องจักสานเป็นหัตถกรรมที่เก่าแก่ของมนุษย์ ทำขึ้นจากวัสดุที่หาง่าย เป็นเครื่องมือ เครื่องใช้ของคนในอดีต คนรู้จักทำเครื่องจักสานมานานและเก่าแก่กว่าหัตถกรรมอื่นๆ การจักสานไม้ไผ่เป็นเครื่องมือ เครื่องใช้ที่นิยมใช้ในชีวิตประจำวัน มีความสวยงาม  มีความทนทานต่อแมลง ไม่ขึ้นรา และผู้สืบทอดภูมิปัญญากันมารุ่นต่อรุ่น 

                   ด้วยบ้านทุ่งเคล็ด หมู่ที่ 5 ตำบลท่าตะคร้อ  มีทรัพยากรป่าไม้จำนวนมาก  และมีการจักสานมาใช้เป็นเครื่องมือ เครื่องใช้ในครัวเรือน  โดยเครื่องจักสานเป็นหัตถกรรมที่มีคุณค่าในตัวเองเพราะใช้วัตถุดิบซึ่งมีความงามตามธรรมชาติ   มีคุณค่าเฉพาะตัวในแต่ละชิ้น  ลวดลายจากการสาน  สอด  ทอ ถัก  และรูปแบบเครื่องจักสานแสดงถึงลักษณะพื้นเมือง  นายจำนงค์  ยิ้มรอด  ปราชญ์ชุมชนบ้านทุ่งเคล็ดได้ถ่ายทอดความรู้การนำไม้ไผ่มาจักสานกะหลัว  สุ่มไก่  สอดคล้องกับอาชีพของคนในชุมชนที่ใช้กะหลัวจำนวนมากเพื่อใส่พืชผักไปขาย  และสุ่มไว้เลี้ยงไก่  แล้วได้มารวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มจักสานบ้านทุ่งเคล็ดขึ้นมา 

วัตถุประสงค์ ->

1. เพื่อลดรายจ่ายในครัวเรือน  

2. เพื่อสร้างงานสร้างรายได้ให้กับครอบครัว

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

ไม้นวน

อุปกรณ์ ->

มีดโต้  มีดตอก

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. เตรียมจักตอก  ขนาดกว้างประมาณครึ่งนิ้ว โดยใช้เครื่องจักตอก เพื่อแยกส่วนในและส่วนผิวของไผ่ ซึ่งส่วนผิวที่ใช้งานจะมีความเหนียวและดัดงอได้ในการจักสานกะหลัว

                   2. เริ่มสานจากก้นเข่ง  โดยใช้ไม้ไผ่ขนาดนิ้วครึ่งขัดไขว่กันไว้  เพื่อความแข็งของก้นเข่ง ใช้มีดโต้   ผ่าซีกลำไม้ไผ่เป็นตอกไผ่ 4 ซีก และดันผ่าแต่ละซีกอีกครั้งเพื่อให้ได้ตอกทั้งหมด 8 เส้นต่อไม้ไผ่หนึ่งลำ จากนั้นเหลาลบคมตอกไผ่และการจักตอกส่วนก้นเข่ง/เส้นยืนเพื่อแยกส่วนในและส่วนผิวของไผ่ ซึ่งส่วนผิวที่ใช้งานจะมีความเหนียวและดัดงอได้ในการสานเข่ง   

                   3. สานเส้นนอนรอบเข่ง โดยวางก้นเข่งบนเข่งแม่แบบแล้ว สานวนเป็นรอบ ๆ จนถึงปากเข่ง สานขัดสลับไปมาจนถึงปากเข่ง

                   4. เมื่อสานถึงปากเข่ง  บิดตอกเก็บ  โดยสานทับเข้าไปในปากเข่ง  เพื่อความเรียบร้อย

                   5. ใช้เชือกร้อยจากก้นเข่งถึงปากเข่ง  ใช้สายยางทำหูหิ้ว  เพื่อสะดวกในการจับ

                   การสานเข่งในแต่ละวันจะสานได้วันละ  4  ลูก  ถ้าไม่ได้จักตอก หรือจักตอกแล้วสานเลย  ถ้าหากจักตอกเตรียมไว้แล้ว จะสานได้วันละ  8 

ข้อพึงระวัง ->

การขอตัดไม้นวนมาใช้ยังถูกต้องตามระเบียบกฎหมาย

รูปประกอบ -> image1 image2 image3

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดเพชรบุรี
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา