ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ด้วยชุมชนตำบลหนองปรงส่วนใหญ่เป็นชาวลาวโซ่ง  วิถีชีวิตของชาวไทยทรงดำ การกินอาหารของชาวไทยทรงดำ นอกจากจะเป็นแจ่วด้านแล้ว ก็จะมีแกงหน่อส้ม ที่ทำจากหน่อไม้ดอง เป็นอาหารพื้นบ้านของชาวไทยทรงดำ ไม่ว่าจะงานหรือพิธีกรรมใดๆก็ตามจะต้องมีแกงนี้ในพิธีกรรมนั้นด้วย และหลังจากเสร็จงานไร่ นา ต้องเข้าป่าหาหน่อไม้เพื่อทำหน่อไม้ดองเปรี้ยวไว้ เป็นการถนอมอาหาร ภูมิปัญญาชาวบ้าน เพื่อเก็บไว้กินในหน้าแล้ง  ดั่งสมญานามว่า เมือง 5. ไห. ฤดูนี้เป็นไหดอง หน่อไม้

วัตถุประสงค์ ->

1. เพื่อถนอมอาหารไว้กินและไม่ให้อาหารเน่าเสีย

2. เพื่อลดภาระค่าจ่ายในครัวเรือน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.หน่อไม้ไผ่ตงปอกเปลือกออกแล้ว 1 กิโลกรัม

2.เกลือป่น 2 ช้อนโต๊ะ

3.แป้งข้าวเจ้า 1 ช้อนโต๊ะ

อุปกรณ์ ->

ไห  หรือโอ่งเล็ก

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ขั้นตอนการดองหน่อไม้สูตรเฉพาะตัวว่า มี 4-5 ขั้นตอน เริ่มจากการสร้างบ่อซีเมนต์หรือโอ่งที่ใช้แช่ถังหน่อไม้ดอง ขั้นที่สอง การนำหน่อไม้ดองที่หั่นเป็นชิ้นบาง ๆ มาแช่น้ำเกลือ  ในอัตราส่วน  เกลือเม็ด 4 กิโลกรัม แช่ลงในน้ำ 60 ลิตร ซึ่งต้องแช่ทิ้งไว้ค้างคืน 1 คืน ขั้นที่สาม การบรรจุหน่อไม้ลงถังพลาสติก นำหน่อไม้ที่แช่น้ำเกลือเสร็จแล้ว มาล้างให้สะอาดผึ่งไว้ให้สะเด็ดน้ำ จากนั้นนำมาบรรจุลงในถังพลาสติก ซึ่งต้องใส่ลงในถุงพลาสติกก่อนและผูกปากถุงให้แน่น ปิดฝาเกลียวให้สนิท ขั้นที่สี่ การนำถังดองหน่อไม้แช่น้ำในถังซีเมนต์ที่เตรียมไว้ วิธีการแช่ต้องคว่ำถังเอาปากถังด้านที่ฝาปิดลง แรงดันในถังจะช่วยดันอากาศออกไป ทำให้น้ำไม่สามารถเข้ามาในถังได้ การแช่น้ำต้องให้น้ำท่วมมิดถัง จึงต้องใช้หินก้อนใหญ่ ๆ วางทับไว้บนถัง และขั้นสุดท้าย การนำหน่อไม้ดองออกจำหน่าย เมื่อดองหน่อไม้ได้ประมาณ 15 วัน สามารถนำออกขายได้เลย ทั้งนี้ต้องนำหน่อไม้ในถังพลาสติกออกมาแช่น้ำทิ้งไว้ในตุ่ม 3-4 ชั่วโมงก่อน เพื่อให้สามารถล้างทำความสะอาดได้ง่าย จากนั้นนำไปบรรจุลงปี๊บ โดยใช้ถุงพลาสติกกรุด้านในก่อนและใช้กระดาษปิดด้านบนเพื่อป้องกันสิ่งสกปรก บรรจุ ปี๊บละ 20 กิโลกรัม จากนั้นนำไปส่งให้ลูกค้าขายส่งได้เลย

ข้อพึงระวัง ->

การดองหน่อไม้ให้อร่อยต้องดูว่าเป็นหน่อไม้อะไร ถ้าเป็นหน่อไม้ป่าต้องดองนานเป็นเดือนขึ้นไป
หรือข้ามปีได้ยิ่งดี รสชาติจะไม่ขื่น เหนียวไม่เปื่อยยุ่ย ถ้าเป็นหน่อไม้ไผ่ตงใช้เวลาเพียง 3-7 วัน จะรับประทานได้แล้ว แต่ปกติทั่วไปทั้งสองชนิดจะดอง ประมาณ 15 วัน หน่อไม้ที่ไม่ควรนำมาดองเลยคือไผ่สีสุก
เพราะเนื้อจะหยาบไม่อร่อยและเน่าง่าย ที่สำคัญควรเลือกหน่อไม้เนื้อแน่น ๆ ส่วนการแช่น้ำให้มิดจะช่วยให้หน่อไม้ดองมีสีขาวสวย ดูสะอาด น่ากิน และที่ต้องระมัดระวังมากในการดองคือ ไม่ให้น้ำเข้าเด็ดขาด
เพราะจะทำให้หน่อไม้เน่าเสีย ต้องทิ้งทั้งหมด ขาดทุนแน่นอน"