การจักสานไม้ไผ่
โดย : นายประเสริฐ สินสวัสดิ์ วันที่ : 2017-03-20-19:25:05ที่อยู่ : 155 หมู่ที่ 2 ตำบลโนนยอ อำเภอชุมพวง จังหวัดนครราชสีมา
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ได้พบเห็นผู้สูงอายุในหมู่บ้านนำไม้ไผ่มาจักสาน เป็นข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ จึงคิดอยากทำบ้าง เริ่มเรียนรู้ด้วยการสังเกต ฝึกทำ ทั้งลองผิดลองถูก สอบถามหากมีข้อสงสัย จากผู้รู้หมู่บ้านข้างเคียง ได้แก่ ตาชื้น ตาเหรียญ ตายวง จนสามารถจักสานได้ดี ปัจจุบันสามารถถ่ายทอดความรู้ให้ผู้อื่นได้
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อให้สามารถรู้จักวิธีการเลือกไม้ไผ่ และเทคนิคการจักสานไม้ไผ่
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ไม้ไผ่ 2.หวาย/เชือกไนล่อน
อุปกรณ์ ->
1. มีดจักตอก 2.เลื่อย 3. ตะปู
กระบวนการ/ขั้นตอน->
๑ การเลือกไม้ไผ่มาใช้งาน ต้องไม่อ่อนเกินไป เพราะจะทำให้ไม่ทนทานในการใช้งาน และต้องไม่แก่เกินไปเพราะจะทำให้แตก หัก ได้ง่าย ต้องเป็นไม้ไผ่ที่มีความแก่พอดี และมีความเหมาะสม ดูได้จาก
๑) ผิวไม้มีสีเขียวเข้ม มีสีเหลืองอมส้มแกมเล็กน้อย
๒) ลำปล้องยาว ยิ่งยาว ยิ่งดี เพราะจะจักตอกได้ง่าย บริเวณที่เป็นข้อเมื่อจักตอกแล้วจะหัก และมีขนาดใหญ่กว่าปล้อง ทำให้เส้นตอกไม่สม่ำเสมอ
๒ การจักตอก เมื่อตัดไม้ไผ่มาจากกอแล้ว ควรตัดและจักตอกเลย ถ้าทิ้งไว้ไม้จะแห้งทำให้จักตอกได้ยากกว่า ผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดต้องเตรียมเส้นตอกที่แตกต่างกัน เช่น ถ้าเป็นประเภทตะกร้า ซึ่งต้องใช้ความอ่อนตัวของเส้นตอกในการโค้งงอให้เข้ารูปก็สามารถนำเส้นตอก(ไม้สด)มาจักสานขึ้นรูปได้เลย แต่ถ้าเป็นประเภท กระชัง ซึ่งต้องการความแข็งแรง ก็ให้นำเส้นตอกไปตากแดดก่อน ประมาณ ๒ แดด
๓ การทำขอบ โดยปกติ เครื่องจักสานมักจะมีการใส่ขอบเพื่อเพิ่มความมั่นคงแข็งแรง และเพิ่มความสะดวกในการใช้งาน และมักใช้ไม้ไผ่สดมาทำ เนื่องจากต้องการความโค้งที่สวยงามได้รูป และเพิ่มความแข็งแรงด้วยหวาย เชือก หรือลวด มามัดหรือสานขัดยึดโยงเพิ่มความแข็งแรงให้อีกชั้นหนึ่ง
๔ การป้องกันมอดไม้ ใช้การแช่น้ำ และรมควัน
ข้อพึงระวัง ->
1. อย่าป้องกันมอด ด้วยยาฆ่าแมลง