การดำเนินงานโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2560 จังหวัดเพชรบูรณ์

กรมการพัฒนาชุมชน กำหนดดำเนินกิจกรรมตามยุทธศาสตร์กรมการพัฒนาชุมชน ประจำปี

งบประมาณ พ.ศ.2560 โครงการสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในพื้นที่หมู่บ้านเป้าหมายตามยุทธศาสตร์ที่ 1 และกำหนดตัวชี้วัดตามแผนงานบูรณาการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็ง : ประชาชนในหมู่บ้านเป้าหมายมีรายได้เฉลี่ยเพิ่มขึ้นร้อยละ 3 โดยใช้ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) ก่อนและหลังการดำเนินงานโครงการฯ เป็นเกณฑ์การประเมินผลตัวชี้วัด พร้อมทั้ง กำหนดกรอบแนวทางการติดตาม รายงานผล และประเมินผล เพื่อกำกับติดตามสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมสร้างสัมมาชีพชุมชน ให้บรรลุตามตัวชี้วัดแผนงานโครงการ และเป็นการพัฒนางานให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

          การสร้างสัมมาชีพชุมชน เป็นกระบวนการให้ชาวบ้านสอนชาวบ้าน ซึ่งมีโครงการที่ต้องดำเนินการต่อเนื่องสัมพันธ์กัน ใน 3 ลักษณะ คือ โครงการหลัก จำนวน 5 โครงการ โครงการสนับสนุน จำนวน3 โครงการ และโครงการยกระดับต่อยอด จำนวน 7 โครงการ

จังหวัดเพชรบูรณ์ มีหมู่บ้านเป้าหมายที่ผ่านการให้การศึกษาด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การสำรวจข้อมูลและจัดเวทีประชาคมทำแผนชุมชนในปี 2559 ตามแผนยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท (พื้นที่หมู่บ้านเป้าหมายตามยุทธศาสตร์ที่ 1) จำนวน 409 หมู่บ้าน ในการขับเคลื่อนโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชนฯ โดยแยกเป็นรายอำเภอ ดังนี้

          1) อำเภอเมืองเพชรบูรณ์           จำนวน 56 หมู่บ้าน

          2) อำเภอหล่มสัก                   จำนวน 49 หมู่บ้าน

          3) อำเภอหล่มเก่า                   จำนวน 43 หมู่บ้าน

          4) อำเภอน้ำหนาว                  จำนวน 10 หมู่บ้าน

          5) อำเภอเขาค้อ                     จำนวน 13 หมู่บ้าน

          6) อำเภอหนองไผ่                   จำนวน 39 หมู่บ้าน

          7) อำเภอบึงสามพัน                จำนวน 27 หมู่บ้าน

          8) อำเภอวิเชียรบุรี                  จำนวน 52 หมู่บ้าน

          9) อำเภอศรีเทพ                    จำนวน 32 หมู่บ้าน

          10) อำเภอชนแดน                 จำนวน 56 หมู่บ้าน

          11) อำเภอวังโป่ง                   จำนวน 32 หมู่บ้าน

- กระบวนการสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (ใน 5 โครงการหลัก)

          1) โครงการพัฒนาผู้นำสัมมาชีพ (กรมฯ ดำเนินการ 4 วัน ไตรมาส 1) 

    -จังหวัดเพชรบูรณ์ มีกลุ่มเป้าหมายปราชญ์ชุมชน ในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพื้นที่ยุทธศาสตร์ที่ 1 ใน 11 อำเภอ 106 ตำบล 409 หมู่บ้าน เข้ารับการฝึกอบรม หลักสูตร ผู้นำสัมมาชีพ      รวมทั้งสิ้น 409 คน รวม 8 รุ่นๆ ละ 4 วัน ณ ศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนสระบุรี ตำบลทับกวาง อำเภอ    แก่งคอย จังหวัดสระบุรี (โดยเริ่มเข้ารับการอบรมตั้งแต่ รุ่นที่ 12 ระหว่างวันที่ 25 - 28 ธันวาคม 2559 สิ้นสุด รุ่นที่ 20 ระหว่างวันที่ 29 มกราคม – 1 กุมภาพันธ์ 2560 รวม 8 รุ่น)  ในการฝึกอบรมฯ ดังกล่าว ปราชญ์ชุมชน จำนวน 409 คน มีทักษะด้านการถ่ายทอดความรู้และการจัดกระบวนการสัมมาชีพชุมชน โดยทีมผู้ประเมินจากศูนย์ฯ สระบุรี ซึ่งประเมินจากการสัมภาษณ์ การสังเกต และการนำเสนอความรู้ของ   ปราชญ์ชุมชน โดยแบ่งเป็น ทักษะดี จำนวน 106 คน คิดเป็นร้อยละ 25.92, ทักษะปานกลาง จำนวน      279 คน คิดเป็นร้อยละ 68.21 และทักษะน้อย จำนวน 24 คน คิดเป็นร้อยละ 5.87 

          2) โครงการประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัด (จังหวัด ดำเนินการ

1 วัน ไตรมาส 1 งบประมาณ 204,500 บาท)

              -การประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัด กลุ่มเป้าหมายเป็นปราชญ์ชุมชน จากหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพื้นที่ยุทธศาสตร์ที่ 1  ใน 11 อำเภอ รวมทั้งสิ้น 409 คน ดำเนินการเสร็จ เรียบร้อยแล้ว เมื่อวันที่ 6 มกราคม 2560 โดยได้ดำเนินการ 3 รุ่น 3 โซน (เหนือ กลาง ใต้) ในวันเดียวกัน

    -กลุ่มเป้าหมาย คือปราชญ์ชุมชน จำนวน 409 คน โดยดำเนินการจำแนกประเภทอาชีพของปราชญ์ชุมชน แยกตามประเภทอาชีพ ได้แก่ ด้านการเกษตร 330 คน  คิดเป็นร้อยละ 80.68, ด้านการ   แปรรูป 61 คน  คิดเป็นร้อยละ 14.91, ด้านท่องเที่ยวชุมชน -  คน และด้านอื่นๆ 18 คน  คิดเป็นร้อยละ   4.41 (ผลิตแก๊สชีวภาพ 2 คน, นวดแผนไทย 2 คน, ค้าขาย 8 คน, ช่างตัดผม 1 คน, ช่างซ่อม 4 คน, รับเหมาก่อสร้าง 1 คน)

    -จัดทำแผนปฏิบัติการโครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน ระดับหมู่บ้าน    409 หมู่บ้าน (ในพื้นที่ 11 อำเภอ  106 ตำบล)     

          3) โครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน (อำเภอ ดำเนินการ หมู่ละ 3 วัน ไตรมาส 2 งบประมาณรวม 981,600 บาท)

              -กลุ่มเป้าหมาย คือปราชญ์ชุมชน ในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพื้นที่ยุทธศาสตร์ที่ 1 ที่ผ่านการฝึกอบรมโครงการพัฒนาผู้นำสัมมาชีพ หลักสูตรวิทยากรผู้นำสัมมาชีพ จากศูนย์ฯสระบุรี จำนวน 409 คน

ใน 409 หมู่บ้าน โดยให้มาคัดเลือกปราชญ์ชุมชนเพิ่มเติมอีกหมู่ละ 4 คน รวมเป็นทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน หมู่ละ 5 คน จังหวัดเพชรบูรณ์ มีทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน จำนวนทั้งสิ้น 2,045 คน

              -จัดทำฐานข้อมูลทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ๆ ละ 5 คน รวมทั้งสิ้น 2,045 คน

และให้มีการจัดทำบันทึกความรู้และการประสบความสำเร็จในอาชีพ (ตามแบบฟอร์มที่กำหนด)

              -อำเภอฯ จัดเตรียมวัสดุสนับสนุนการฝึกอาชีพ ก่อนเริ่มการอบรมโครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน

          4) โครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน (อำเภอ ดำเนินการ หมู่ละ 5 วัน    ไตรมาส 2 งบประมาณรวม 11,983,700 บาท)

              -กลุ่มเป้าหมาย ให้คัดเลือกครัวเรือนเป้าหมาย โดยพิจารณาจากทะเบียนครัวเรือนที่มีรายได้     ต่ำกว่าเกณฑ์ จปฐ. เป็นอันดับแรก ในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพื้นที่ยุทธศาสตร์ที่ 1 จำนวน           409 หมู่บ้านๆ ละ 20 คน เป็นผู้แทนครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพ รวมครัวเรือนเป้าหมายของจังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวนทั้งสิ้น 8,180 คน

               -จัดทำฐานข้อมูลครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน หมู่บ้าน ๆ ละ 20 คน รวมทั้งสิ้น 8,180 คน

เพื่อการนำไปสู่การต่อยอดการพัฒนา (ตามแบบฟอร์มที่กำหนด)

     -บันทึกข้อมูลครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน หมู่บ้าน ๆ ละ 20 คน ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์เข้าสู่ระบบงานศูนย์ข้อมูลกลางฯ ช่องทาง http://203.114.112.233/CDDCENTER

     -ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ติดตามเยี่ยมเยียน และรายงานฯ (ตามแบบฟอร์มที่กำหนด)

5) โครงการสนับสนุนการจัดตั้งและพัฒนากลุ่มอาชีพ (ดำเนินการ อำเภอละ 1 วัน ไตรมาส 3-4

              -การจัดตั้งและพัฒนากลุ่มอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน กลุ่มเป้าหมาย คือครัวเรือนสัมมาชีพในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพื้นที่ยุทธศาสตร์ที่ 1 จำนวน 409 หมู่บ้านๆ ละ 20 ครัวเรือน ที่ผ่านการฝึกปฏิบัติอาชีพในระดับหมู่บ้าน นำผลจากการฝึกปฏิบัติอาชีพไปประกอบอาชีพได้อย่างต่อเนื่อง เป้าหมายของจังหวัดเพชรบูรณ์ ในการจัดตั้งและพัฒนากลุ่มอาชีพ ทั้งสิ้นจำนวน 41 กลุ่ม (10% ของจำนวนหมู่บ้าน)

               -จัดทำฐานข้อมูลกลุ่มอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชนที่จัดตั้งขึ้น (ตามแบบฟอร์มที่กำหนด)

    -บันทึกข้อมูลกลุ่มอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชนที่จัดตั้งขึ้น ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์เข้าสู่ระบบงานศูนย์ข้อมูลกลางฯ ช่องทาง http://203.114.112.233/CDDCENTER

ความหมายสัมมาชีพ

สัมมาชีพ หมายถึง อาชีพที่ไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่น ไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อม และมีรายได้มากกว่ารายจ่าย เป็นความพยายามที่จะปรับจากการทำมาหากินเป็นทำมาค้าขาย โดยไม่ได้เอากำไรสูงสุดเป็นตัวตั้ง หรือเป็นเป้าหมายสุดท้าย และต้องคำนึงถึงความเป็นธรรมทางสังคมกล่าวคือ ความสุขของตนและคนทำงาน รวมถึงประโยชน์ของผู้บริโภค และผู้รับบริการเป็นหลัก

ปราชญ์ชุมชน หมายถึง ผู้ที่ประกอบสัมมาชีพ จนมีความรู้ความชำนาญในการประกอบอาชีพ หรือมีความเชี่ยวชาญในอาชีพนั้นๆ ประสบความสำเร็จ และมีความมั่นคงในอาชีพเป็นที่ยอมรับของคนในชุมชน พร้อมมีจิตอาสาที่จะถ่ายทอดและขยายผลไปยังบุคคลอื่น ๆ ในชุมชน

วิทยากรสัมมาชีพชุมชน หมายถึง ปราชญ์ชุมชนที่ผ่านการอบรมตามหลักสูตร “วิทยากรผู้นำสัมมาชีพ”จากศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชน สถาบันการพัฒนาชุมชน กรมการพัฒนาชุมชน

ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน หมายถึง ทีมปราชญ์ชุมชนของหมู่บ้าน ๆ ละ 5 คนประกอบด้วย วิทยากรผู้นาสัมมาชีพ 1 คน และปราชญ์ชุมชนที่เข้าร่วมเป็นทีมเพิ่มเติมอีกหมู่บ้านละ 4 คน

ครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพ หมายถึง ครัวเรือนในหมู่บ้านตามยุทธศาสตร์ที่ 1 จำนวนหมู่บ้านละ 20 ครัวเรือน ที่แสดงความประสงค์ต้องการเข้ารับ การฝึกอาชีพตามแบบสำรวจความต้องการ    ฝึกอาชีพของคนในชุมชน

ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน หมายถึง ครัวเรือนในหมู่บ้านตามยุทธศาสตร์ที่ 1 จานวนหมู่บ้านละ      20 ครัวเรือน ที่ผ่านการอบรมส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชน ในระดับหมู่บ้าน จานวน 5 วัน และหมายความรวมถึงครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเพิ่มเติมอีกอย่างน้อย 10 ครัวเรือน ที่ขยายผลตามโครงการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ

กลุ่มอาชีพ หมายถึง กลุ่มที่จัดตั้งขึ้นใหม่จากการรวมตัวของผู้แทนครัวเรือนในหมู่บ้านตามยุทธศาสตร์ที่ 1 ตั้งแต่ 5 ครัวเรือนขึ้นไป ซึ่งผ่านการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน จำนวน 5 วัน ที่มีการประกอบอาชีพเดียวกันหรือประเภทอาชีพเดียวกันมาร่วมกันดาเนินการ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ในการประกอบอาชีพ