ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ใน ปี 2559 บ้านปลาข่อ หมู่ที่ ๔ ตำบลโพธิ์ เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพื้นที่ยุทธศาสตร์
ที่ 1 การส่งเสริมการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท และ ในปี 2560 กรมการพัฒนาชุมชน ได้มุ่งเน้นการยกระดับเศรษฐกิจฐานราก เพื่อทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้างสัมมาชีพชุมชนบนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ให้ประชาชนได้รับการพัฒนาอาชีพ และได้ดำเนินกิจกรรมสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ภายใต้การบูรณาการความร่วมมือของประชารัฐ โดยสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโนนคูณ เป็นหน่วยดำเนินการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชน ซึ่งอำเภอโนนคูณ มีหมู่บ้านเป้าหมาย จำนวน 13 หมู่บ้าน ซึ่งบ้านปลาข่อ หมู่ที่ ๔ ตำบลโพธิ์  เป็น 1 ใน 13 หมู่บ้านที่ดำเนินการตามโครงการ และข้าพเจ้าได้รับคัดเลือกจากเวทีประชาคมหมู่บ้าน เป็น ครูน้อย 1 ใน 5 ของ “ทีมวิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชน” บ้านปลาข่อ และได้เป็นแกนนำหลักในการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนบ้านปลาข่อ จากการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชน สามารถสรุปบทเรียนการดำเนินการ ได้ดังนี้

วัตถุประสงค์ ->

ในการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน บ้านปลาข่อ หมู่ที่ ๔ ตำบลโพธิ์                                 อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ มีกระบวนการและขั้นตอนการดำเนินการ ดังนี้

    1. โครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ส่งเสริมและสนับสนุน
การจัดประชุมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้

                      1.1 ดำเนินการคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพ ดังนี้

                            - คัดเลือกครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพ โดยพิจารณาจากทะเบียนครัวเรือนที่มีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) เป็นอันดับแรก จำนวนหมู่บ้านละ 20 คน (ครัวเรือนละ 1 คน) และจัดทำทะเบียนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ให้สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโนนคูณ

           1.2 ดำเนินการจัดประชุมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านระยะเวลา 3  วัน โดยมีเนื้อหาที่สำคัญในการประชุม เพื่อพัฒนาความรู้ เสริมสร้างทักษะที่จำเป็นต่อการทำหน้าที่เป็น
ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน สำหรับทำหน้าที่ฝึกอบรมให้กับผู้แทนครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอบรมอาชีพต่อไป ดังนี้

      1) วันที่ 1 สร้างความรู้ ความเข้าใจการสร้างสัมมาชีพชุมชน และสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน โดยถ่ายทอดความรู้ เทคนิค ของการเป็นวิทยากรผู้นำสัมมาชีพ และจัดทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน พร้อมมอบหมายภารกิจหน้าที่ในการส่งเสริม สนับสนุน กำกับและติดตามครัวเรือนเป้าหมายที่ผ่านการอบรมอาชีพ ซึ่งเรียกว่า “ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน” โดยได้แบ่งสัดส่วนของทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน 1 คน ต่อ ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน 4 ครัวเรือน ดำเนินการ ณ ห้องประชุมที่ว่าการอำเภอโนนคูณ ชั้น 2

      2) วันที่ 2 เตรียมความพร้อมครัวเรือนเป้าหมายที่จะเข้ารับการอบรมอาชีพ ตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน โดยไปพบและสร้างความเข้าใจแก่ผู้แทนครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพที่จะเข้ารับการอบรมที่ตนเองรับผิดชอบ จำนวน  4  ครัวเรือน เป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพ เพื่อ

                1) ให้ความรู้เรื่องสัมมาชีพชุมชน อธิบายความสำคัญของการสร้างสัมมาชีพชุมชนในประเด็นที่เกี่ยวกับ ความเป็นมาของโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชน ความสำคัญของการสร้างสัมมาชีพชุมชน และกระบวนการสร้างสัมมาชีพชุมชนที่เกี่ยวข้อง

                2) ทบทวนความต้องการของครัวเรือนเป้าหมายฯ ว่ายังคงมีความสนใจหรือต้องการฝึกอาชีพ หรือเปลี่ยนแปลงอาชีพหรือไม่

                3) แจ้งวันฝึกอบรมอาชีพ และกรอกข้อมูลในแบบฟอร์มการติดตามครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน

                             3) วันที่ 3 ร่วมกับทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านร่วมกันวิเคราะห์ข้อมูล
ความต้องการอาชีพจากแบบความต้องการฝึกอาชีพของคนในชุมชนที่ได้สำรวจไว้แล้ว โดยจัดกลุ่มความต้องการอาชีพ โดยพิจารณาศักยภาพของชุมชน ว่าเป็นอาชีพที่จะสำเร็จได้ สามารถสร้างรายได้จริง ซึ่งต้องเชื่อมโยงกับการตลาด สอดคล้องกับความรู้ ที่ปราชญ์ชุมชนในหมู่บ้านจะถ่ายทอด หรือจากการศึกษาดูงานบ้านปราชญ์ชุมชน ในอำเภอเดียวกัน หรือมีแหล่งเรียนรู้ที่สะดวกต่อการเรียนรู้ ณ หอประชุมอำเภอโนนคูณ         

          2.  โครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ส่งเสริมและสนับสนุนการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้

                       2.1 ร่วมกับทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ดำเนินการฝึกอบรมพัฒนาความรู้ เสริมสร้างทักษะการพัฒนาอาชีพตามความต้องการของครัวเรือน ตามแผนปฏิบัติการที่กำหนด โดยดำเนินการหลังจากโครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านแล้วเสร็จ โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือผู้แทนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน จำนวน 20 คน มีกรอบระยะเวลาในการฝึกอบรมสัมมาชีพชุมชน 5 วัน ดังนี้

                             1) วันที่ 1 - 3 ดำเนินการฝึกอบรมความรู้ทางวิชาการ/ทฤษฎีที่ต้องรู้เกี่ยวกับอาชีพ และสาธิตหรือฝึกปฏิบัติเบื้องต้นตามความเหมาะสม จำเป็น ของแต่ละประเภทอาชีพให้กับผู้แทนครัวเรือน (ดำเนินการใน

หมู่บ้าน ณ  ศูนย์เรียนรู้ชุมชนหรือบ้านปราชญ์ชุมชนบ้านปลาข่อ)

                             2) วันที่ 4 ศึกษาดูงานเพิ่มพูนความรู้ด้านอาชีพ ณ บ้านปราชญ์ชุมชนหรือศูนย์เรียนรู้ชุมชนที่เข้มแข็ง บ้านนายประเสริฐ  พิทักษ์ ปราชญ์ชุมชนด้านเกษตรผสมผสาน หมู่ที่ 5 ตำบลโนนค้อ
                             3) วันที่ 5 สนับสนุนวัสดุการฝึกปฏิบัติอาชีพ และติดตามเป็นพี่เลี้ยงในการฝึกปฏิบัติอาชีพ คือการเลี้ยงไก่พันธุ์ไข่ ณ บ้านของครัวเรือนที่เข้ารับการฝึกอบรม

                      2.2 ดำเนินการส่งเสริมให้ครัวเรือนนำอาชีพที่ได้ฝึกปฏิบัติไปประกอบอาชีพหรือพัฒนาอาชีพ ให้ก่อเกิดเป็นอาชีพและมีรายได้หรือลดรายจ่ายได้อย่างต่อเนื่อง และรายงานผลการประกอบอาชีพตามแบบฟอร์ม
การติดตามครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน

          3. ถอดองค์ความรู้ปราชญ์ชุมชน

          4. ติดตามผลการดำเนินงานสร้างสัมมาชีพชุมชน บ้านปลาข่อ หมู่ที่ ๔ ตำบลโพธิ์

          5. สรุปและประเมินผลการดำเนินงาน

เทคนิคการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชน

          การสร้างสัมมาชีพชุมชน บ้านปลาข่อ หมู่ที่ ๔ ตำบลโพธิ์  อำเภอโนนคูณ

จังหวัดศรีสะเกษ นอกจากดำเนินการตามแนวทางและกระบวนการสร้างสัมมาชีพชุมชนของกรมการพัฒนาชุมชนแล้ว ข้าพเจ้าในฐานะทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนและได้ดำเนินการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนในหมู่บ้านเป้าหมายดังกล่าว ให้บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ ได้มีเทคนิคดังนี้

          1. สร้างการรับรู้การดำเนินงานโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชนแก่ประชาชนในหมู่บ้านเป้าหมาย จาก
การบอกเล่าปากต่อปาก

          2. เป็นผู้ประสานการดำเนินการสร้างสัมมาชีพชุมชน ระหว่างทีมสัมมาชีพชุมชนกับครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเป้าหมายที่ตนเองรับผิดชอบ

          3. คัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเป้าหมาย ที่เป็นคนหัวไว ใจสู้  และมีความตั้งใจจริงและสมัครใจเข้ารับ
การฝึกอาชีพ และมีความสนใจ มีความรู้ ความถนัดในอาชีพเหมือนกัน

          4. ศึกษาแนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชน และหมั่น ศึกษาหาความรู้ ฝึกฝนการถ่ายทอดความรู้อยู่เสมอ

          5. หมั่นพบปะ พูดคุยกับครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเป้าหมาย เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และกระตุ้นการปฏิบัติของครัวเรือนตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน   

ผลของการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนบ้านปลาข่อ

          1. ตนเอง ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ได้รับความรู้ และเพิ่มพูนประสบการณ์ในการพัฒนาอาชีพ

          2. ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ได้รับการความรู้ในการนำมาพัฒนาอาชีพ และนำความรู้ไปประกอบอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน  

          3. เกิดทางเลือกอาชีพแก่ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ในการประกอบอาชีพการเลี้ยงไก่พันธุ์ไข่ เป็นอาชีพเสริม สร้างรายได้ให้แก่ครัวเรือน

          4. สร้างความรักความสามัคคี และสร้างความเกื้อกูลให้เกิดขึ้นในชุมชน

          6. มีแกนนำหลักในการขับเคลื่อนกิจกรรมพัฒนาชุมชน ทั้งผู้นำและครัวเรือนเป้าหมายต่อไป

          7. หมู่บ้านเป็นหมู่บ้านเป้าหมายของหน่วยงานต่างๆ ในการพัฒนาชุมชนต่อไป

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1. ความเข้มแข็งของทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน เป็นผู้นำ มีจิตอาสา มีความรู้ความสามารถและทักษะในการถ่ายทอดความรู้ และมีประสบการณ์ เป็นปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้ประสบความสำเร็จหรือเชี่ยวชาญในอาชีพ และได้รับการยอมรับจากคนในชุมชน

          2. ครัวเรือนสัมมาชีพมีความสมัครใจมีความพร้อม และความตั้งใจจริงในการฝึกอาชีพ

          3. การได้รับสนับสนุนจากผู้นำชุมชน และให้ความสำคัญในการดำเนินการตามโครงการ

          4. ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน ให้ความสำคัญ เอาใจใส่และรับผิดชอบการดำเนินการตามโครงการ

          5. อาชีพที่ชุมชนเลือก เป็นอาชีพที่เกิดจากความต้องการของชุมชนเอง

          6. เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนติดตามสนับสนุนอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง

อุปกรณ์ ->

-อาชีพที่เลือกฝึกปฏิบัติ ไม่ตรงตามความต้องการของครัวเรือนสัมมาชีพ เลือกอาชีพที่ฝึกเพราะครัวเรือนอื่นๆ เลือกอาชีพนั้นๆ ต้องให้ครัวเรือนเป้าหมายเลือกอาชีพที่จะฝึกเองโดยไม่ถูกครอบงำความคิด

กระบวนการ/ขั้นตอน->

- ระยะเวลาในการฝึกอบรม กิจกรรมสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ควรดำเนินการจาก 5 วัน ให้เหลือ  3 วัน    

ข้อพึงระวัง ->