การส่งเสริมสัมมาชีพชุมชน
โดย : ว่าที่ พ.ต.คธาวุธ แสงประจักษ์ ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-28-09:27:36ที่อยู่ : สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอพยุห์ จังหวัดศรีสะเกษ
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ปัจจุบันนี้สถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพของประชาชนภาคเกษตรในชุมชนมีภาวะความเสี่ยงของอาชีพภาคเกษตรกรรมที่เกิดจากการประกอบอาชีพแบบดั้งเดิม เช่น การปลูกพืชเชิงเดี่ยว โรคพืช ราคาผลผลิตตกต่ำ การไม่มีอาชีพหรือรายได้เสริม หลังฤดูกาลผลิตและยังมีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มอาชีพค่อนข้างน้อย ส่วนกลุ่มอาชีพที่ยังอยู่ไม่ได้รับการส่งเสริมและพัฒนาอย่างเพียงพอ ส่งผลให้ประชาชนต้องเคลื่อนย้ายไปประกอบอาชีพในเมือง และมีส่วนราชการที่มีสถานที่หรือศูนย์ฝึกอบรมซึ่งสามารถปรับเปลี่ยนเป็นศูนย์ฝึกอาชีพ/แหล่งเรียนรู้การประกอบอาชีพได้ แต่ไม่ได้ใช้ประโยชน์เท่าที่ควร ประกอบกับปราชญ์ชุมชนด้านอาชีพที่เชี่ยวชาญและประสบผลสำเร็จในการประกอบอาชีพด้านด้านต่างๆ อยู่ในหมู่บ้าน/ชุมชนแต่มีส่วนน้อยที่สามารถถ่ายทอดให้คนอื่นนำไปทำตามให้สำเร็จได้
ดังนั้นด้วยเหตุผลปัจจัยดังกล่าวข้างต้น การดำเนินการในปี ๒๕๖๐ นี้ จึงมุ่งเน้นที่การยกระดับเศรษฐกิจฐานราก นั่นคือ รายได้ ที่ต้องทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้างอาชีพจึงเป็นที่มาของ สัมมาชีพชุมชน ซึ่งกำหนดแผนการสร้างสัมมาชีพชุมชนบนหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่มีเป้าหมาย คือ ประชาชนได้รับการพัฒนาอาชีพและรายได้ โดยให้ชาวบ้านสอนชาวชาวบ้านในสิ่งที่เขาอยากทำ ฝึกปฏิบัติจริงให้สามารถนำไปเป็นอาชีพได้เพราะข้อเท็จจริงในทุกพื้นที่จะมีคนเก่งในแต่ละอาชีพอยู่แล้ว เช่น ทำนาได้ผลผลิตสูง ทำสวนเก่ง หรือทางช่างแกะสลัก และการแปรรูปอื่นๆ ซึ่งจะคัดเลือกและจัดเวทีฝึกทักษะการสอนการนำเสนอให้กับคนเก่งเหล่านี้ ยกให้เป็น วิทยากรสัมมาชีพชุมชน หลังจากนั้นกลับไปสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านเพิ่มเติมอีกหมู่บ้านละ ๔ คนแล้วเปิดรับลูกศิษย์ที่สนใจฝึกอาชีพ หมู่บ้านละ ๒๐ คน เมื่อผ่านการฝึกตามขั้นตอนมาแล้ว ก็สามารถสร้างอาชีพบนฐานของเศรษฐกิจพอเพียงได้ หากมีความก้าวหน้าก็จะมีแหล่งทุนสนับสนุนต่อยอดอาชีพ สร้างผลผลิต สร้างผลิตภัณฑ์ขึ้นมา เข้าสู่ระบบ OTOP เพื่อเข้าสู่ระบบการตลาดในวงกว้างได้ต่อไป
วัตถุประสงค์ ->
ขั้นตอนการสร้างสัมมาชีพชุมชน
๒.๑ การเสริมสร้างทักษะและถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับปราชญ์ชุมชน( วิทยากรสัมมาชีพชุมชน)หมู่บ้านละ ๑ คน
๒.๒ ให้วิทยากรสัมมาชีพชุมชนกลับมาสร้างทีม โดยคัดเลือกปราชญ์ชุมชนที่มีความพร้อมเข้าร่วมกิจกรรม
จำนวน ๔ คนในแต่ละหมู่บ้าน(ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน)
๒.๓ จัดฝึกอบรมอาชีพให้กับครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพ หมู่บ้านละ ๒๐ คนโดยใช้พื้นที่ของบ้านปราชญ์ชุมชน หรือศูนย์เรียนรู้ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ โดยให้ครัวเรือนเป้าหมายที่เข้ารับการฝึกอาชีพมีความรู้และทักษะ พร้อมปฏิบัติได้จริง จนสามารถพัฒนาในการประกอบอาชีพและสร้างรายได้ให้กับครัวเรือนและสามารถต่อยอดสู่การรวมกลุ่มจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพที่มีความเข้มแข็งของชุมชนต่อไป
๓. ปัจจัยสู่ความสำเร็จ การประกอบสัมมาชีพในชุมชน เป็นการประกอบอาชีพที่ไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่น ไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อม และมีรายได้มากกว่ารายจ่าย เป็นความพยายามที่จะปรับและพัฒนาการประกอบอาชีพเดิมของครัวเรือน มาเป็นการทำมาค้าขาย ของครัวเรือนเป้าหมายที่เข้าร่วมโครงการต้องคิดใหม่เสมอว่า ตนเองเป็นผู้ประกอบการคนหนึ่ง ในฟันเฟืองของระบบเศรษฐกิจใหญ่ กำลังทำธุรกิจอยู่เช่นเดียวกับผู้ประกอบการในเชิงธุรกิจอื่นๆ การสร้างกำไรสุทธิให้มากขึ้น นั้น
๓.๑ การมุ่งสู่การลดรายจ่าย ลดต้นทุนในการผลิต ลดรายจ่ายในครัวเรือน ไม่ก่อหนี้ที่ไม่เกิดรายได้
๓.๒ การเพิ่มมูลค่าในการจำหน่ายผลผลิต ให้มีส่วนต่างจากต้นทุนมากขึ้น รายได้เหลือก็มากขึ้น
เป็นการคิดอย่างครบวงจร เพราะการผลิตอย่างเดียว คิดด้านเดียว เป็นความคิดที่ชำซากที่ทำกันมานานและจะเป็นปัญหาต่อไป เนื่องจากผลิตมาแล้วขายไม่ได้ ดังนั้น การคิดให้ครบวงจร ตั้งแต่ความต้องการ จำนวนที่ผลิต ซึ่งเกี่ยวข้องกับราคา การตลาด การขนส่ง รวมถึงเทคโนโลยี่การผลิตที่ต้องเพิ่มอย่าหยุดนิ่ง และต้องทำอย่างต่อเนื่อง จึงจะยั่งยืน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ในการดำเนินงานได้ให้แนวทางและองค์ความรู้ในการส่งเสริมและขับเคลื่อนแก่เจ้าหน้าที่และวิทยากรประจำหมู่บ้านได้ตระหนักในความต้องการเป็นหลัก เพราะบริบทของแต่ละชุมชนมีความแตกต่างของทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกันรวมทั้งวัฒนธรรมประเพณีและชนเผ่าพันธุ์ของชนชาติด้วยแล้ว แนวคิดและทัศนคติก็ย่อมมีผลต่อการดำเนินชีวิตด้วยแล้ว การจะนำการเปลี่ยนแปลงย่อมมีผลกระทบแน่นอน จึงให้เจ้าหน้าที่และวิทยากรปราชญ์ชุมชนต้องเข้าใจก่อน ที่จะลงมือใดๆ แต่ก็ด้วยความมุ่งมั่นของเจ้าหน้าที่และวิทยากรปราชญ์ชุมชนที่ได้ทุมเทลงไปก็เกิดผลตอบรับที่ดีมาก ครัวเรือนเป้าหมายเกิดความเข้าใจและต้องการที่จะเปลี่ยนแปลงตัวเองไปสู่ความรักของครอบครัวและสังคม ชุมชนในการพัฒนาตนเองและอาชีพ ให้เกิดความก้าวหน้า และหารายได้เพิ่มพูน ขึ้นแก่ครอบครัว โดยการประกอบอาชีพต่างๆ ที่ต้องการพร้อมทั้งการสร้างผลิตภัณฑ์และรูปแบบตามที่ความต้องการของตลาด ทั้งนี้ ทำให้ผู้นำของชุมชนเห็นความสำคัญอย่างที่จะพัฒนาเปลี่ยนแปลงชุมชน ให้เกิดความสามัคคีและสร้างชุมชนให้มีความสุขและมั่นคงยิ่งขึ้นต่อไป
อุปกรณ์ ->
การส่งเสริมสัมมาชีพต้องไม่ช้ำซ้อนการประกอบอาชีพปกติของชุมชน
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ควรให้มีการจัดการตลาดสัมมาชีพชุมชน หรือแล่งจำหน่ายที่ชัดเจนด้วย
ข้อพึงระวัง ->