เทคนิคการส่งเสริมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนในการสร้างสัมมาชีพชุมชนในหมู่บ้าน
โดย : นายชัชวาลย์ จู่มา นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-26-20:40:57ที่อยู่ : สํานักงานพัฒนาชุมชนอำเภอกันทรลักษ์
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การส่งเสริมการขับเคลื่อนการสร้างสัมมาชีพชุมชน โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตามแผน งานยุทธศาสตร์พัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็งของรัฐบาล ซึ่งตอบสนองนโยบายรัฐบาลเรื่องการลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมและการสร้างโอกาสเข้าถึงบริการของรัฐ โดยกำหนดพื้นที่เป้าหมายในการดำเนินงานจากพื้นที่หมู่บ้านเป้าหมายที่ผ่านการให้การศึกษาด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การสำรวจข้อมูลและจัดเวทีประชาคมทำแผนชุมชนในปี 2559 ตามแผนยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท(ยุทธศาสตร์ ที่ 1) ซึ่งได้กำหนดกระบวนการขับเคลื่อนที่เริ่มต้นด้วยการพัฒนาทักษะการถ่ายทอดองค์ ความรู้ให้กับปราชญ์ชุมชน เพื่อให้กลับไปสร้างทีมและจัดฝึกอบรมอาชีพให้กับครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพในหมู่บ้าน โดยใช้พื้นที่ในบ้านปราชญ์ชุมชนหรือศูนย์เรียนรู้ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ เพื่อมุ่งหมายให้ครัวเรือนที่เข้ารับการฝึกอาชีพมีความรู้และปฏิบัติอาชีพได้จริง จนพัฒนาเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้กับครัวเรือน และต่อยอดสู่การรวมกลุ่มจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพที่มีความเข้มแข็งต่อไป
วัตถุประสงค์ ->
การเตรียมความพร้อม ทีมวิทยากรในหมู่บ้าน ผู้นำสัมมาชีพบ้านโนนเปือยร่วมกับพัฒนากรประจำตำบล กำหนดกลุ่มเป้าหมาย รูปแบบ และปฏิทินการจัดประชุมเตรียมความพร้อม ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน
คัดเลือกปราชญ์ชุมชนเพิ่มอีก 4 คน โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วม ขอความร่วมมือผู้ใหญ่บ้านแทรกวาระการประชุมของหมู่บ้าน ชี้แจงแนวทางการดำเนินกิจกรรมพร้อมคัดเลือกทีมวิทยากรสัมมาชีพและคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพที่จะเข้าร่วมโครงการ ๒๐ คน ในคราวเดียวกัน
ดำเนินการจัดการประชุมการเตรียมความพร้อม ทีมวิทยากรในหมู่บ้าน พัฒนากรประจำตำบล ร่วมกับ ผู้นำสัมมาชีพบ้านโนนเปือย โดยการสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสัมมาชีพชุมชน การวิเคราะห์อาชีพที่ครัวเรือนเป้าหมายสนใจ วิเคราะห์ทิศทางการตลาดของอาชีพดังกล่าว เตรียมพร้อมการเป็นวิทยากรสัมมาชีพ ตามภารกิจของทีมวิทยากรฯ และวางแผนการอบรม สุดท้ายคือการเยี่ยมเยียนครัวเรือนสัมมาชีพเป้าหมายเป้าหมาย ๒๐ ครัวเรือน
เทคนิค/เครื่องมือ ที่นำมาใช้ในการดำเนินการ ใช้การ SWOT ในการวิเคราะห์อาชีพ/ทุนในชุมชน วิเคราะห์การตลาด การระดมสมอง เพื่อวางแผนการอบรม จัดทำแผนที่เดินดินในการเยี่ยมครัวเรือนเป้าหมาย
การส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ร่วมทีมวิทยากรบ้านโนนเปือย ดำเนินการฝึกอบรมพัฒนาความรู้ เสริมสร้างทักษะการพัฒนาอาชีพตามความต้องการของครัวเรือนวันที่ 1-3 ดำเนินการฝึกอบรมความรู้ทางวิชาการ/ทฤษฎีที่ต้องรู้เกี่ยวกับอาชีพและสาธิตหรือฝึกปฏิบัติเบื้องต้นตามความเหมาะสม จำเป็น ของแต่ละประเภทอาชีพ ให้กับผู้แทนครัวเรือน วันที่ 4 ศึกษาดูงานเพิ่มพูนความรู้ด้านอาชีพ ที่ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ของนายเปี่ยม แสงทอง หมอดินอาสาประจำหมู่บ้านนาขนวนตะวันตก หมู่ที่ ๑๒ ตำบลขนุน อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ วันที่ 5 ดำเนินการฝึกปฏิบัติอาชีพแหนมหมู ในครัวเรือนสัมมาชีพ โดยทีมวิทยากรสัมมาชีพของหมู่บ้าน เนื่องจากบ้านโนนเปือยมีการเลี้ยงหมูเพื่อชำแหละขายเนื้อหมูสดหลายครัวเรือนครัวสัมมาชีพเห็นว่าควรจะมีการแปรรูเนื้อหมูเพื่อเป็นทางเลือกทางการตลาดในอนาคตได้ จึงเลือกที่จะเรียนรู้เทคนิคการทำแหนมหมูขาย
เทคนิค/เครื่องมือ ที่นำมาใช้ในการดำเนินการ ใช้การ SWOT ในการวิเคราะห์อาชีพ/ทุนในชุมชน วิเคราะห์การตลาด การระดมสมอง เพื่อวางแผนการอบรมและการสาธิตอาชีพ สรุปผลการเรียนรู้ที่ได้จากการศึกษาดูงานในครัวเรือนที่ประสบผลสำเร็จ
จากที่ข้าพเจ้าได้ดำเนินงานตามโครงการ ในบ้านโนนเปือย ตำบลบึงมะลู สามารถวิเคราะห์สิ่งที่เกิดขึ้นคือ
- ปัญหา (๑) วิทยากรสัมมาชีพขาดความมั่นใจ และยังไม่มีเทคนิคในการถ่ายทอดองค์ความรู้
(๒) ครัวเรือนสัมมาชีพในหมู่บ้าน ยังไม่มีความเชื่อมั่นในแนวทางสัมมาชีพ
(๓) ทีมสนับสนุนสัมมาชีพชุมชนในระดับตำบลไม่เข้าใจในบทบาทภารกิจ
- เทคนิควิธีการแก้ปัญหา
(๑) เสริมสร้างความมั่นใจและเทคนิคการถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับทีมวิทยากรสัมมาชีพ โดยการฝึกเป็นวิทยากร ให้ฝึกพูดในสิ่งที่ตนเองทำแล้วประสบผลสำเร็จ ด้วยการโยนคำถามไปที่วิทยากรสัมมาชีพ แล้วให้ช่วยอธิบายเป็นลักษณะการชวนคุยสร้างบรรยากาศแบบเป็นกันเอง
(๒) สร้างความเชื่อมั่นในแนวทางสัมมาชีพและวิทยากรสัมมาชีพให้กับครัวเรือนสัมมาชีพ โดยการบรรยายผ่าน Power Point ในการเรียนรู้อาชีพจากทีมวิทยากรจะเรียนรู้ในสถานที่บ้านของวิทยากรสัมมาชีพเพื่อให้เกิดบรรยากาศของการเรียนรู้มากขึ้น พร้อมทั้งจัดทำคลิปวีดีโอ เกี่ยวกับอาชีพของทีมวิทยากรสัมมาชีพที่ประสบผลสำเร็จคนละ ๑ เรื่อง มานำเสนอให้ครัวเรือนสัมมาชีพได้เรียนรู้ เป็นสิ่งใหม่ที่ครัวเรือนสนใจและอยากเรียนรู้
(๓) ชี้แจงแนวทางการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนของทีมสนับสนุนสัมมาชีพชุมชนในระดับตำบลที่ประกอบด้วยเครือข่ายกลุ่มออทรัพย์เพื่อการผลิต ผู้นำ อช. กพสต. และศอช.ต. ได้ทราบแนวทางในการดำเนินงาน พร้อมเชิญทีมสนับสนุนสัมมาชีพร่วมกิจกรรมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในหมู่บ้าน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
๑. ในส่วนของหมู่บ้าน ทีมวิทยากรสัมมาชีพในหมู่บ้าน ที่มีความเสียสละ มีความรู้และมีจิตรอาสา ในการเข้ามาร่วมทำงานกับพัฒนาชุมชน ครัวเรือนสัมมาชีพให้ความร่วมมือในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ
๒. ในส่วนเจ้าหน้าที่ การดำเนินงานอย่างต่อเนื่องทำให้เกิดความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างเจ้าหน้าที่กับประชาชน เกิดความไว้วางใจและยอมรับเจ้าหน้าที่ ทำให้เกิดความร่วมมือในการทำงาน ยึดหลักการเข้าใจ เข้าถึง พัฒนา
อุปกรณ์ ->
๑. ในส่วนหมู่บ้าน วัฒนธรรมความเป็นอยู่ของหมู่บ้าน ที่ต้องทำมาหาเลี้ยงชีพ ทำให้กระทบต่อแผนการดำเนินกิจกรรม
๒. ในส่วนของเจ้าหน้าที่ ภาระงานที่มากขึ้นทั้งงานรายงานและงานในพื้นที่ ทำให้การทำงานในลักษณะทีมค่อนข้างลำบาก
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อเสนอแนะในการนำองค์ความรู้นี้ไปใช้ประโยชน์
การนำเครื่องมือและเทคนิคต่างๆมาใช้ ต้องมีความชัดเจน อธิบายให้เห็นภาพ และนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ให้เป็นประโยชน์ ผู้เข้าร่วมกิจกรรมจะเกิดการเรียนรู้ได้ชัดเจนขึ้น
ประโยชน์ที่ได้รับจากการนำองค์ความรู้ไปใช้ประโยชน์ ทำให้ทราบถึงหลักการพัฒนาชุมชนก่อให้เกิดสิ่งต่างๆดังนี้
๑. การทำงานในหมู่บ้านพัฒนากร ต้องมีองค์ความรู้ให้รอบด้าน ศึกษาวิธีการนำเครื่องมือต่างๆมาใช้ในงานพัฒนาชุมชนให้เหมาะสมกับพื้นที่
๒. การนำเครื่องมือการพัฒนาชุมชนมาใช้ อาทิ SWOT ในการวิเคราะห์อาชีพ/ทุนในชุมชน วิเคราะห์การตลาด การระดมสมอง เพื่อวางแผนการอบรม จัดทำแผนที่เดินดินในการเยี่ยมครัวเรือนเป้าหมาย ทำให้ครัวเรือนเป้าหมายและผู้เข้าร่วมกิจกรรมเห็นภาพได้ชัดเจนขึ้น
แก่นความรู้ (Core Competency)
- การดำเนินงานที่มีแผนงานที่ชัดเจน เน้นกระบวนการมีส่วนร่วม ร่วมคิด ร่วมดำเนินการ และร่วมได้รับประโยชน์จากการทำงาน
- การทำงานที่อิงหลักวิชาการ และเข้าถึงประชาชนทุกระดับย่อมทำให้เกิดศรัทธาในงานพัฒนาชุมชน
ข้อพึงระวัง ->