การส่งเสริมวิทยากรสร้างสัมมาชีพชุมชน
โดย : นางนฤมล ขันตี ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-26-10:21:04ที่อยู่ : สังกัดสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโนนคูณ
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ในปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ กรมการพัฒนาชุมชน ได้รับมอบหมายให้ดำเนินการส่งเสริมการขับเคลื่อนการ
สร้างสัมมาชีพชุมชน โดยกำหนดพื้นที่เป้าหมายในการดำเนินงานจากพื้นที่หมู่บ้านที่ผ่านการให้การศึกษาด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การสำรวจข้อมูลและจัดเวทีประชาคมทำแผนชุมชนในปี ๒๕๕๙ ตามแผนยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและและชนบท (ยุทธศาสตร์ที่ ๑) ซึ่งอำเภอโนนคูณ มีหมู่บ้านเป้าหมาย จำนวน ๑๓ หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านเท่อเล่อ หมู่ที่ ๕ บ้านหนองสำราญ หมู่ที่ ๘ บ้านหนองมะเกลือ หมู่ที่ ๒๐ ตำบลโนนค้อ บ้านก้อนเส้า หมู่ที่ ๓ บ้านโนนรัง หมู่ที่ ๔ บ้านสนามชัย หมู่ที่ ๑๒ บ้านอุดม หมู่ที่ ๑๓ ตำบลหนองกุง บ้านโนนสว่าง หมู่ที่ ๓ บ้านหัวเหล่าเหนือ หมู่ที่ ๑๑ ตำบลบก บ้านปลาข่อ หมู่ที่ ๔ บ้านหนองปลาเข็ง หมู่ที่ ๖ ตำบลโพธิ์ และบ้านนาม่อง หมู่ที่ ๒ บ้านนาเมือง หมู่ที่ ๘ ตำบลเหล่ากวาง ที่ต้องขับเคลื่อนตามกระบวนงานที่กำหนด เริ่มต้นด้วยการพัฒนาทักษะการถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับปราชญ์ชุมชน เพื่อให้กลับไปสร้างทีม และจัดฝึกอบรมอาชีพให้กับครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพในหมู่บ้าน เพื่อให้มีความรู้และปฏิบัติอาชีพได้จริง จนพัฒนาเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้กับครัวเรือน และต่อยอดสู่การรวมกลุ่มจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพที่มีความเข้มแข็งต่อไป โดยสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโนนคูณ มีวิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชน หรือมีชื่อเรียกอีกย่างหนึ่งว่า “ครูใหญ่” ที่ไปเข้ารับการฝึกอบรม โครงการพัฒนาผู้นำสัมมาชีพ เป็นการฝึกอบรมตามหลักสูตร “วิทยากรผู้นำสัมมาชีพ” จากศูนย์ศึกษาและพัฒนาศูนย์ช่วยเหลือและพัฒนาอุบลราชธานี เพื่อเพิ่มพูนทักษะการถ่ายทอดความรู้และการจัดกระบวนการสัมมาชีพชุมชน และสามารถกลับไปทำหน้าที่เป็น “วิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชน” ในระดับหมู่บ้านได้อย่างมีคุณภาพ
วัตถุประสงค์ ->
วัตถุประสงค์
๑. เพื่อสร้างทีมวิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน
๒ เพื่อให้ทีมวิทยากรมีความรู้ความสามารถในการจัดการความรู้สัมมาชีพชุมชน
๕. วัตถุดิบ
๑. โครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน
๒. โครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน
๖. อุปกรณ์
๑. วิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชน” (ครูใหญ่) ๑๓ คน/หมู่บ้าน
๒. .ปราชญ์ชุมชน หมู่บ้านละ ๔ คน จำนวน ๕๒ คน (ครูน้อย)
๓. ครัวเรือนสัมมาชีพ หมู่บ้านละ ๒๐ คน จำนวน ๒๖๐ คน
๓. เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนทุกคน จำนวน ๔ คน
๔. คู่มือแนวทางโครงการเสริมสร้างสัมมาชีพชุมชน
๕. วัสดุฝึกอบรม /สื่อการฝึกอบรม/อุปกรณ์เครื่องเสียง เช่น Powerpoint ปากกาเคมี กระดาษบรูฟ และอื่นๆ
๗. กระบวนการ
๑. เตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน จำนวน ๑๓ หมู่บ้านๆ ละ ๑๓ คน
ประสานการพูดคุยอย่างไม่เป็นทางการทีมครูใหญ่ ทั้ง ๑๓ คน เพื่อหาแนวทางในการจัดการประชุมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน และจัดการฝึกอบรมฯ ในระหว่างวันที่ ๗ – ๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ โดยเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนทุกคนร่วมเป็นวิทยากรกระบวนการตลอดหลักสุตร ตามเงื่อนไขหลักสูตรและแนวทางที่กำหนด พร้อมทั้งได้มีการเพิ่มเติมความรู้และทักษะอื่นๆ เช่น
- มีการอบรมให้ความรู้ในด้านการเป็นวิทยากร เสริมทักษะการพูดในที่ชุมชน โดยคุณละมัย กัลปดี นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ ที่เป็นบุคคลที่มีความรู้ความสามารถทางด้านนี้โดยเฉพาะ
- มีแบ่งกลุ่มวิเคราะห์อาชีพ
- ฝึกการเป็นวิทยากร การพูดในที่ชุมชน
- จัดให้มีการจำลองการจัดการความรู้ด้านอาชีพ
ผลลัพธ์
๑. ทีมวิทยากรทั้ง ๖๕ คน มีความคุ้นเคยกัน ได้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านอาชีพซึ่งกันและกัน มีการประสานแผนการดำเนินงานขับเคลื่อนโครงการสัมมาชีพ และได้ร่วมกันกำหนดรายการวัสดุฝึกอาชีพตามความต้องการของครัวเรือนเป้าหมาย
๒. เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนได้รับการพัฒนาทักษะในลักษณะสหวิทยาการ (Cross Funcion) ทำงานเป็นทีม
๒. การส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน จำนวน ๑๓ หมู่บ้านๆละ ๒๕ คน
๑) สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอฯ ได้จัดทีมเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนอำเภอ และประสานภาคีการพัฒนาจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมให้การสนับสนุนรายหมู่บ้าน
๒) ประสานให้ผู้ใหญ่บ้านร่วมเป็นผู้สังเกตการณ์
๓.) เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนอำเภอและภาคีการพัฒนา ได้ไปเข้าร่วมการประชุม ในวันแรกของการ
ฝึกอบรม เพื่อ
- ให้ความรู้ในเรื่องความเป็นมาของโครงการส่งเสริมการสร้างเสริมสัมมาชีพชุมชน
- จัดเวทีจำลองวิธีการเทคนิคการการถอดองค์ความรู้ด้านอาชีพ
- สร้างเสริมประสบการณ์การทำงานเป็นกลุ่ม
- สร้างเสริมประสบการณ์การการพูดในที่ชุมชนในฐานะการเป็นวิทยากรสัมมาชีพชุมชน ให้กับทีมครูใหญ่และครูน้อย
ผลลัพธ์
๑. ทีมวิทยากรสัมมาชีพระดับหมู่บ้าน มีความรู้ความเข้าใจและมีเทคนิคในการจัดการความรู้ด้านอาชีพ
๒, ชาวบ้าน สอนชาวบ้านได้
๓. มีการตื่นตัวและมีการขยายผลการถอดองค์ความรู้สัมมาชีพชุมชน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนทำงานเป็นทีม
2. การประสานงานกับ ผู้นำหมู่บ้านอย่างเป็นทางการ ไม่ทางการ
3. ความรู้อาชีพประชาชนมีอยู่ในตัวเองอยู่แล้ว
อุปกรณ์ ->
๑. ความคาดหวังของกรมการพัฒนาชุมชนที่ว่า “ครูใหญ่”ที่ไปเข้ารับการฝึกอบรมตามหลักสูตร เพียง ๔ วัน ต้องมีความสามารถกลับไปทำหน้าที่เป็น “วิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชน” ในระดับหมู่บ้านได้อย่างมีคุณภาพ
๓. ผู้ทำหน้าที่“ครูใหญ่” อาจจะเป็นคนเดียวกันกับผู้นำชุมชน หรือไม่เป็นผู้นำชุมชน ซึ่งจะส่งผลต่อการทำงาน
๒. เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ไม่ได้เข้าสู่กระบวนการฝึกอบรมโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชน ได้เพียงแต่ศึกษาด้วยตนเองตามคู่มือแนวทาง จึงมีความรู้ความเข้าใจมากบ้างน้อยบ้าน และไม่ชัดเจนในกระบวนงานที่กำหนด
กระบวนการ/ขั้นตอน->
๑. โครงการประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัด ๑ วัน กลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้ที่ผ่านการอบรมหลักสูตร“วิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชน” มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างทีมปราชญ์ชุมชนตามประเภทอาชีพและวางแผนปฏิบัติการฝึกอาชีพให้กับประชาชนในหมู่บ้าน
ควรให้อำเภอเป็นผู้ดำเนินการ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนมืออาชีพ
๒. จัดฝึกอบรมเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน อย่างน้อยอำเภอละ ๑ คน เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจโครงการ
ข้อพึงระวัง ->