เรื่องเทคนิคการสร้างสัมมาชีพชุมชน บ้านป่าดู่ หมู่ที่3 ตำบลทุ่งสว่าง
โดย : นางธัญสิริ บรรลังก์ ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-26-08:30:00ที่อยู่ : สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอวังหิน จังหวัดศรีสะเกษ โทร 087-9664460
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
แผนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๖๔ ) ได้กำหนดยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้ำในสังคม เป็น ๑ ใน๑๐ ยุทธศาสตร์ การพัฒนาตามแผน และรัฐบาลได้กำหนดนโยบายการบริหารราชการแผ่นดิน จำนวน ๑๑ ด้าน ซึ่งเป็นนโยบายด้านการลดความเหลื่อมล้ำของสั่งคมและการสร้างโอกาสในการเข้าถึงบริการของรัฐ เป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญที่มุ่งหวังแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับปากท้องของประชาชนในระดับล่างที่เป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ โดยมีแผนงานที่สำคัญคือแผนการพัฒนาเศรษฐกิจรากฐานและชุมชนเข้มแข็ง ซึ่งได้มอบหมายให้กระทรวงมหาดไทย โดยมีกรมการพัฒนาชุมชน เป็นหน่วยงานหลักในการบูรณาการไปสู่การปฏิบัติ
ปัจจุบันสถานการณ์ประกอบอาชีพของประชาชนภาคการเกษตรในชุมชน มีความเสี่ยงที่เกิดจากการประกอบอาชีพแบบดั้งเดิม ไม่มีอาชีพหรือรายได้เสริมหลังฤดูการผลิต มีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มอาชีพค่อนข้างน้อย หรือมีแต่ไม่ได้รับการส่งเสริมและพัฒนาอย่างพอเพียง ประชาชนเคลื่อนย้ายไปประกอบอาชีพในเมือง ซึ่งส่วนราชการมีศูนย์ฝึกอาชีพ/แหล่งเรียนรู้การประกอบอาชีพ แต่ไม่ได้ใช้ประโยชน์เท่าที่ควร ปราชญ์ชุมชนด้านอาชีพที่เชี่ยวชาญและประสบผลสำเร็จในการประกอบอาชีพในหมู่บ้าน มีส่วนน้อยที่สามารถถ่ายทอดให้คนอื่นๆปฏิบัติตามให้สำเร็จได้
ในปี ๒๕๖๐ กรมการพัฒนาชุมชนได้มุ่งเน้นการยกระดับเศรษฐกิจ เพื่อทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยมีการสร้างสัมมาชีพและมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้างสัมมาชีพชุมชนบนหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ให้ประชาชนได้รับการพัฒนาอาชีพและมีรายได้ โดยให้ชาวบ้านสอนชาวบ้านในสิ่งที่เขาอยากทำ ฝึกปฏิบัติจริงเพื่อให้สามารถนำไปประกอบอาชีพได้ จนพัฒนาเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ ให้กับครัวเรือน และต่อยอดสู่การรวมกลุ่ม จัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพที่มีความเข้มแข็งต่อไป
อำเภอวังหิน จังหวัดศรีสะเกษ มีพื้นที่ดำเนินการส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างสัมมาชีพชุมชน จำนวน 26 หมู่บ้าน บ้านป่าดู่ หมู่ที่ 3 ตำบลทุ่งสว่าง เป็น 1 ใน 26 หมู่บ้าน ที่ดำเนินการตามโครงการจนสามารถสรุปบทเรียนจากกการดำเนินการได้ดังนี้
วัตถุประสงค์ ->
๔.๑ กระบวนการ/วิธีการ
เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนได้สนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนโดยคัดเลือกปราชญ์ชุมชนคือนางสุพรรณ มโนรมย์ เป็นวิทยากรสัมมาชีพชุมชนบ้านป่าดู่ เข้ารับการฝึกอบรมตามโครงการพัฒนาผู้นำสัมมาชีพเป็นวิทยากรสัมมาชีพชุมชน ที่ศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งเป็นผู้ที่ประกอบสัมมาชีพ ที่มีความรู้ความชำนาญในการประกอบอาชีพปลูกดอกมะลิและร้อยมาลัยมะลิ ประสบความสำเร็จและมีความมั่นคงในอาชีพเป็นที่ยอมรับของคนในชุมชนพร้อมมีจิตอาสาที่จะถ่ายทอดและขยายผลไปยังบุคคลอื่นๆในชุมชน
นางสุพรรณ มโนรมย์ และทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน รวม ๕ คน ดำเนินการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนบ้านป่าดู่ พร้อมกับจ้าหน้าที่สำนักงานพัฒนาชุมชนและทีมสนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนประกอบด้วย เครือข่าย 4 องค์กรคือ ศอช. กลุ่มสตรี ผู้นำอช. กลุ่มออมทรัพย์ ดังนี้
๑. ประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพระดับจังหวัด ได้เข้าร่วมสร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับจังหวัด
๒. .เตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ที่หอประชุมอำเภอวังหิน
๓. .ส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ดังนี้-ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านได้ให้องค์ความรู้แก่ครอบครัวเป้าหมายสัมมาชีพ จำนวน 20 ครัวเรือน ในเรื่องสัมมาชีพชุมชน จะต้องเป็นอาชีพที่พึงมีลักษณะดังนี้อาชีพที่ไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่น ไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อม และมีรายได้มากกว่ารายจ่าย เป็นความพยายามที่จะปรับจากการทำมาหากิน เป็นการทำมาค้าขาย โยไม่ได้เอากำไรสูงสุดเป็นตัวตั้งหรือเป็นเป้าหมายสุดท้ายและต้องคำนึงถึงความเป็นธรรมทางสังคม กล่าวคือความสุขของตนและคนทำงานรวมถึงประโยชน์ของผู้บริโภคและผู้รับบริการเป็นหลัก
- วิทยากรสัมมาชีพชุมชนพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ได้นำเสนอองค์ความรู้ในเรื่องของการปลูกดอกมะลิพร้อมสาธิตกิจกรรมการร้อยมาลัยมะลิ
-ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน นำครอบครัวครัวเรือนเป้าหมายศึกษาดูงานที่บ้านหนองกอง หมู่ที่ ๔ ตำบลทุ่งสว่าง
-ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน รับมอบวัสดุสาธิตพร้อมแสดงการสาธิตกิจกรรมร้อยมาลัยมะลิ
๔ .ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน สนับสนุนการจัดตั้งและพัฒนากลุ่มอาชีพ เดิมที่มีอยู่แล้วให้ดียิ่งขึ้นพร้อมสนับสนุนให้วิทยากรสัมมาชีพชุมชนคือนางสุพรรณ มโนรมย์ ได้สมัครพัฒนาตนเองตามระบบมาตรฐานการพัฒนาชุมชน
๔.๒ เทคนิค
(๑) ใช้เทคนิค การการสร้างแรงบันดาลใจ เขาทำได้เราทำได้ ความพยายามอยู่ที่ไหนความสำเร็จอยู่ที่นั่น
(๒) ใช้เทคนิค สร้างการมีส่วนร่วม เจ้าหน้าที่ต้องมีส่วนร่วมในลักษณะช่วยเหลือ แนะนำ เป็นผู้กระตุ้นให้เกิดกิจกรรมสัมมาชีพ ไม่ใช่การชี้นำ
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.เกิดการเรียนรู้การพึ่งพาตนเองมาขึ้นศึกษาการเพาะพันธ์มะลิด้วยสมาชิกกลุ่มมีรายได้มากกว่ารายจ่าย
2.ชุมชนคนบ้านป่าดู่ร้อยใจ ปลูกมะลิ แบบปลอดภัย เป็นอาชีพที่ไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่ใช้สารเคมี
3.มชนคนบ้านป่าดู่ร้อยใจ ปลูกมะลิ ไม่เบียดเบียนผู้อื่น
4.ชุมชนคนบ้านป่าดู่ร้อยใจ ปลูกมะลิ ไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อม
5.ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ปฏิบัติตัว ลักษณะ 3 มี 2 ไม่
1.มีสัมมาชีพ
2.มีความสัมพันธ์ที่ดี
3.มีสภาพแวดล้อมดี
4.ไม่ติดยาเสพติด
5.ไม่มีหนี้นอกระบบ
๖. ปัจจัยแห่งความสำเร็จ
1.ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ได้ใช้ภูมิปัญญาความสามารถแสดงออกให้เห็นศักยภาพของตนเอง ตามหลักการพัฒนาชุมชน”คนสามารถพัฒนาได้เมื่อได้รับโอกาส”
2.เกิดวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับตำบลขึ้นเป็นเพชรเม็ดงานด้วยขบวนการมาตรฐานการพัฒนาชุมชน(มชช.)
3.บ้านป่าดู่ เกิดความภาคภูมิใจในภูมิปัญญาที่มีในชุมชนส่งผลให้เกิดความต่อเนื่องเน้นภูมิปัญญาที่ดี มีในชุมชน และเป็นอาชีพที่เกิดจากความต้องการของคนในชุมชนเอง ทุกกระบวนการขั้นตอนผ่านการยอมรับจากเวทีประชาคมของหมู่บ้าน ในเรื่องปลูกดอกมะลิและร้อยมาลัยมะลิ เป็นสัมมาชีพชุมชนต้นแบบ ดังนี้
3.1.ช่วยส่งเสริมความสัมพันธ์ในครอบครัวเพราะต้องช่วยกันร้อยมาลัย ทั้งหญิงและชายสามารถร้อยมาลัยได้
3.2.เกิดความสามัคคีในชุมชน เช่น หากผลผลิตของใครได้ผลผลิตเยอะก็จะแบ่งขายให้กับผู้ที่ได้ผลผลิตน้อยกว่า
3.3.สร้างชื่อเสียงให้แก่ชุมชน ทั้งในระดับตำบล ระดับอำเภอ ระดับจังหวัด
3.4.เป็นชุมชนตัวอย่าง ในการปลูกมะลิเพื่อเศรษฐกิจ
3.5."ดอกมะลิ" เป็นสื่อสัญลักษณ์ของวันแม่ แสดงถึงความกตัญญูและความรักอันบริสุทธิของลูกที่มีต่อแม่
3.6.ใช้ไหว้พระหรืองานพิธีกรรมต่างๆ
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อพึงระวัง ->