เทคนิคการสานตะกร้าจากไม้ไผ่
โดย : นายประวัติ คงคะชาติ ตำแหน่ง : ปราชญ์ชุมชน วันที่ : 2017-03-24-22:40:04ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 14 หมู่ 2 ซอย - ถนน - ตำบล ชำ
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ตะกร้าสิ่งประดิษฐ์ ที่กลายมาเครื่องมือเครื่องใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณ ปัจจุบันนี้แทบจะไม่มีคนจักสานตะกร้าไม้ไผ่เลยเพราะคนสมัยนี้ไม่ค่อยสนใจในวัฒนธรรมเดิมๆเลย ในแต่ละหมู่บ้านหาคนที่จักสานตะกร้าได้น้อยมากบางหมู่บ้านไม่มีเลยด้วยซ้ำ จนวันหนึ่งดิฉันได้เดินทางไปบ้านเพื่อนที่บ้าน ได้ไปเจอคุณตาท่านได้เล่าว่าตะกร้าที่ท่านสานไม่ใช้แค่เพียงเอาไว้ใช้งานเท่านั้น แต่ตะกร้าก็ยังสร้างรายได้ให้กับคนแก่อีกด้วยเพราะไม่ค่อยมีคนสานตะกร้าแบบนี้มากนัก จึงควรถ่ายทอดให้กับคนรุ่นหลังไว้
วัตถุประสงค์ ->
๑. ตัดไม้ไผ่แก่มาผ่าซีกและผ่าแบ่งเป็นเสี้ยวเล็ก ๆ ขนาดประมาณ ๑ ซม. และอีกส่วนหนึ่งผ่าประมาณ ๑ นิ้ว เพื่อใช้ทำขอบปากตะกร้าและมือจับ
๒. เหลาหรือขูดเนื้อไม้ออกและเหลือแต่ส่วนเปลือกบาง ๆ และเหนียว
๓. โดยเริ่มที่ก้นก่อน โดยใช้ส่วนที่แข็งกว่าและหนากว่าสานที่ก้น ความยาวของไม้ตามขนาดของตะกร้า เส้นที่แข็งกว่าสานขึ้นตามแนวตั้ง ความห่างเท่า ๆ กัน ส่วนเส้นไม้ไผ่ที่บาง นิ่ม สานตามขวางชั้นมาเรื่อย ๆ แน่น มีลักษณะเป็นวงกลมแต่ปากตะกร้าจะกว้างกว่าก้นตะกร้า พอได้ขนาดตามต้องการใช้ไม้ไผ่ขนาด ๑ นิ้ว ทำให้เป็นวงกลมและวางไว้ที่ขอบปากตะกร้า ใช้ไม่ไผ่ส่วนที่ตั้งขึ้น พัน หรือ บิดลงไปด้านล่าง สานลงไปประมาณ ๑ นิ้ว จนแน่นไม่หลุด ตัดเศษที่เหลือทิ้ง ตกแต่งให้สวยงาม
๔. ใส่หูหรือที่หิ้ว ซึ่งทำจากไม้ไผ่และโค้งงอได้ ใช้เชือกหรือหวายพันให้แน่น หรือใช้เชือกที่เป็นสีพันที่มือจับจนมิด นำไปใช้งานหรือขายได้
๕. ต้องการเก็บไว้ได้นาน ทาแล็กเกอร์เคลือบไม้ไผ่ทั้งด้านในและด้านนอก แล้วนำไปตากแดดให้แห้ง
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
- ลดรายจ่ายให้กับครัวเรือน
- สร้างความอบอุ่นให้กับครอบครัว/ถ่ายอดภูมิปัญญาให้กับลูกหลาน
- ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์
อุปกรณ์ ->
1.ไม่ควรใช้สีย้อมตอกเพื่อลวดลายสวยงาม เพราะอาจเดการปนเปื้อนเมื่อใช้บรรจุข้าวเหนียว
2.การเลือกไม้ไผ่ ควรเลือกไม้ไผ่ ที่มีปล้องยาวอายุประมาณ 10 เดือน ถึง 1 ปี
3.การจักตอก ต้องมีขนาดความกว้าง ความยาวให้เท่า ๆ กันทุกเส้น เพื่อจะได้กระติบรูปทรงสวยงาม
4.ก่อนที่จะเหลาเส้นตอก หรือขูดให้นำเส้นตอกที่จักแล้ว แช่น้ำประมาณ 1 ชั่วโมง เพื่อให้
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อพึงระวัง ->