เทคนิคการสร้างสัมมาชีพชุมชน บ้านกอกหวานเหนือ หมู่ที่ 14 ตำบลโพธิ์ศรี อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ
โดย : นางนิตยา วงค์ษา ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-24-18:24:16ที่อยู่ : สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอปรางค์กู่
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560 – 2564) ได้กำหนดยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้ำในสังคม เป็น 1 ใน 10 ยุทธศาสตร์การพัฒนาตามแผนฯ และรัฐบาลได้กำหนดนโยบายการบริหารราชการแผนดิน จำนวน 11 ด้าน ซึ่งมีนโยบายการลดความเหลื่อมล้ำของสังคมและการสร้างโอกาสเข้าถึงบริการของรัฐ เป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญ ที่มุ่งหวังแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับปัญหาความเป็นอยู่ของประชาชนในระดับล่างที่เป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ โดยมีแผนงานที่สำคัญ คือ แผนงานการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากละชุมชนเข้าแข็ง ซึ่งได้มอบให้กระทรวงมหาดไทยที่มีกรมการพัฒนาชุมชนเป็นหน่วยงานหลัก บูรณาการไปสู่การปฏิบัติ
สถานการณ์ของสังคมไทยปัจจุบัน การประกอบอาชีพของประชาชนภาคการเกษตร ซึ่งเป็นคนส่วนมากในสังคม มีความเสี่ยงจากการประกอบอาชีพแบบเชิงเดี่ยว เช่น ปลูกพืชเชิงเดี่ยว ทำให้ประสบปัญหาตามมา ได้แก่ ผลผลิตมีราคาตกต่ำ ปัญหาเกี่ยวกับโรคแมลง ภัยธรรมชาติที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เป็นต้น ขาดอาชีพเสริมหลังฤดูเก็บเกี่ยว ส่งผลให้เกิดการย้ายถิ่นฐานไปทำงานต่างถิ่น และมีส่วนราชการที่มีสถานที่หรือศูนย์ฝึกอาชีพ/แหล่งเรียนรู้การประกอบอาชีพ แต่ไม่ได้ใช้ประโยชน์เท่าที่ควร ประกอบกับมีปราชญ์ชุมชนด้านอาชีพที่เชี่ยวชาญและประสบผลสำเร็จในการประกอบอาชีพด้านต่าง ๆ อยู่ในหมู่บ้าน/ชุมชน แต่มีส่วนน้อยที่สามารถถ่ายทอดความรู้ให้คนอื่นนำไปทำตามให้สำเร็จได้
ดังนั้น ในปี 2560 นี้ จึงมุ่งเน้นที่การยกระดับเศรษฐกิจฐานราก ซึ่งก็คือ “รายได้” ที่ต้องทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้างอาชีพ จึงเป็นที่มาของ “สัมมาชีพชุมชน” ซึ่งกำหนดแผนการสร้างสัมมาชีพบทหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งในความเป็นจริงแล้วในชุมชน มีคนเก่งและประสบความสำเร็จในชีวิตหลายประเภท เช่น ทำนาได้ผลผลิตสูง ปลูกพืชแบบพึ่งพาแล้วเกิดความยั่นยืน แปรรูปอาหาร มีความชำนาญเกี่ยวกับงานฝีมือ เย็บปักถักร้อย ประดิดประดอย แกะสลัก เป็นต้น ซึ่งได้คัดเลือกและจัดเวทีฝึกทักษะการสอน การนำเสนอให้กับคนเหล่านี้ให้เป็น “วิทยากรสัมมาชีพชุมชน” หลังจากนั้นกลับไปสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านเพิ่ม หมู่บ้านละ 4 คน แล้วเปิดรับลูกศิษย์ที่สนในอย่างฝึกอาชีพในแต่ละประเภทอาชีพ หมู่บ้านละ 20 คน หรือครัวเรือน เมื่อผ่านการฝึกปฏิบัติขั้นพื้นฐานที่สุดก็จะสามารถสร้างอาชีพบทพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สามารถสร้างรายได้เลี้ยงครอบครัวได้ ขณะที่ส่วนหนึ่งมีความก้าวหน้า ก็จะมีแหล่งทุนสนับสนุนต่อยอดอาชีพ สร้างผลผลิต สร้างผลิตภัณฑ์ขึ้นมาเข้าสู่ระบบ OTOP เพื่อเกิดความเข้มแข็งต่อไป
วัตถุประสงค์ ->
กระบวนการ/วิธีการ/เทคนิค/ข้อพึงระวัง 4.1 กระบวนการ/วิธีการ
4.1.1 การสร้างสัมมาชีพชุมชน เป็นกระบวนการให้ชาวบ้านสอนชาวบ้าน ซึ่งมีโครงการที่ต้องดำเนินการต่อเนื่องสัมพันธ์กัน ใน 3 ลักษณะ คือ โครงการหลัก จำนวน 5 โครงการ โครงการสนับสนุน จำนวน 3 โครงการ และโครงการยกระดับต่อยอด จำนวน 7 โครงการ
4.4.2 การประเมินครัวเรือนสัมมาชีพชีพชุมชนด้วยหลัก 3 มี 2 ไม่
4.2 เทคนิค
บ้านกอกหวานเหนือ หมู่ 14 ตำบลโพธิ์ศรี เดิมเป็นหมู่บ้านโครงการโรงเรียนชาวนาเกษตรอินทรีย์ ซึ่งผลิตข้าวอินทรีย์ไว้บริโภคในชุมชน และต่อยอดมาเป็นพืชผักต่างๆ เช่น มะนาว ไผ่กิมจู พืชผักสวนครัวอินทร์ ชาวบ้านแห่งนี้ มีวิธีชีวิตที่เรียบง่าย มีการพึ่งพาอาศัยกันภายในชุมชน ผลผลิตที่ได้จึงนำมาบริโภคในครัวเรือน และมีขายนอกชุมชนเป็นบางส่วน การสร้างสัมมาชีพชุมชนของบ้านกอกหวานจึงเกิดจากปราชญ์ชุมชนที่มีองค์ความรู้ด้านการเกษตรแบบผสมผสาน จึงไม่ยากนักที่จะถ่ายทอดให้คนในชุมชนได้เรียนรู้และปฏิบัติตาม โดยดำเนินการ ดังนี้ 4.2.1 สร้างความคุ้นเคย กระตุ้นให้เกิดการอยากเรียนรู้
4.2.2 สร้างความเชื่อมั่น และเกิดความภาคภูมิใจ
4.2.3 ติดตาม ประเมินผล อย่างต่อเนื่อง
5. ผลของการสร้างสัมมาชีพชุมชน
บ้านกอกหวานเหนือ หมู่ 14 ตำบลโพธิ์ศรี มีทีมวิทยาการที่เข้มแข็ง ชุมชนเกิดความสามัคคี สามารถต่อยอดอาชีพของชุมชนได้ โดยมีการจัดตั้งกลุ่มเลี้ยงไก่พันธ์พื้นเมือง จำนวน 1 กลุ่ม และกลุ่มทอผ้าไหม จำนวน 1 กลุ่ม ซึ่งได้ต่อยอดโดยการนำผลิตภัณฑ์มาลงทะเบียนเป็นสินค้า OTOP ของอำเภอต่อไป
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
๖. ปัจจัยสู่ความสำเร็จ
การสร้างความเชื่อมั่นในตัวทีมวิทยากร การรู้หน้าที่ การให้เกียรติซึ่งกันและกัน
เจ้าหน้าที่ คอยเป็นพี่เลี้ยง ส่งเสริม สนับสนุน ให้คำแนะนำอย่างสม่ำเสมอ
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อพึงระวัง ->