การขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
โดย : นายยุภา พุทธรักษ์ ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-30-15:59:27ที่อยู่ : สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเมืองจันทร์
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ปัจจุบันสถานการณ์ การประกอบอาชีพของประชาชนภาคการเกษตรในชุมชน พบว่า มีภาวะความเสี่ยงของอาชีพภาคเกษตรกรรมที่เกิดจากการประกอบอาชีพแบบดังเดิม เช่น การปลูกพืชเชิงเดี่ยว โรคพืช ราคาผลผลิตตกต่ำการไม่มีอาชีพหรือรายได้เสริมหลังฤดูการผลิต และยังมีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มอาชีพค่อนข้างน้อย มีปราชญ์ชุมชนด้านอาชีพที่เชี่ยวชาญและประสบผลสำเร็จในการประกอบอาชีพด้านต่างๆ อยู่ในหมู่บ้าน/ชุมชน แต่มีส่วนน้อยที่สามารถถ่ายทอดให้คนอื่นนำไปทำตามให้สำเร็จได้ ด้วยปัจจัยดังกล่าว กรมการพัฒนาชุมชน ได้มีแนวทางในการส่งเสริม “สัมมาชีพชุมชน” เพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานราก โดยให้ชาวบ้านสอนชาวบ้านในสิ่งที่เขาอยากทำ ฝึกปฏิบัติจริง ให้สามารถนำไปประกอบอาชีพได้ เพราะข้อเท็จจริงในทุกพื้นที่จะมีคนเก่งและประสบผลสำเร็จในแต่ละอาชีพอยู่แล้ว ซึ่งจะคัดเลือกและจัดเวทีฝึกทักษะการสอน การถ่ายทอดความรู้ให้กับคนเก่งเหล่านี้ ยกให้เป็น “วิทยากรสัมมาชีพชุมชน” ตำบลเมืองจันทร์มีพื้นที่เป้าหมายดำเนินงานตามโครงการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชน จำนวน 3 หมู่บ้าน
บทบาทของพัฒนากรในพื้นที่ ได้รับมอบหมายให้กำกับดูแลหมู่บ้านเป้าหมายตามโครงการสัมมาชีพชุมชนทั้งสิ้น ๓ หมู่บ้าน ได้แก่บ้านงิ้ว หมูที่ ๙ บ้านเก็บงา หมู่ที่ ๑๐ และบ้านฮ่องคำ หมู่ที่ ๒๐ ตำบลเมืองจันทร์
วัตถุประสงค์ ->
1. เตรียมความพร้อมข้อมูลปราชญ์ชาวบ้านในการฝึกอบรมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน โดยการสำรวจข้อมูลปราชญ์ชาวบ้านและจัดทำทะเบียนข้อมูลปราชญ์ชาวบ้านและจัดทำทะเบียนข้อมูลปราชญ์ชาวบ้าน จำนวน 10 คน
2. คัดเลือกปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้ประสบความสำเร็จหรือเชี่ยวชาญในอาชีพ ที่พร้อมเข้ารับ การอบรมเป็นวิทยากรผู้ถ่ายทอดสัมมาชีพ จำนวน 1 คน จากเวทีประชาคม เข้าอบรมการพัฒนาทักษะการถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับปราชญ์ชุมชน (วิทยากรสัมมาชีพชุมชน)
3. วิทยากรสัมมาชีพชุมชนกลับไปสร้างทีม โดยคัดเลือกปราชญ์ชุมชนเข้าร่วมเพิ่มเติมอีกหมู่บ้านละ ๔ คน
รวมเป็น 5 คน (ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน)
4. ศึกษาแนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชนจากเอกสารแนวทางสร้างสัมมาชีพชุมชน ของกรมการพัฒนาชุมชน และเตรียมประสานพื้นที่ดำเนินการ ประสานผู้นำชุมชนเตรียมพื้นที่ในการดำเนินการสร้างสัมมาชีพชุมชน
5. ร่วมกับทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนวางแผน ออกแบบ วิธีการจัดประชุมฯ และจัดทาเอกสาร เตรียมสื่อที่จำเป็นและเกี่ยวข้องกับการดาเนินกิจกรรม
6. ดำเนินการจัดประชุมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านระยะเวลา
3 วัน เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจการสร้างสัมมาชีพชุมชนและสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน กำหนดแผนการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ส่งเสริมและสนับสนุนการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน จำนวน ๕ วัน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.เป็นโครงการที่ชุมชนสอนชุมชนและรู้ศักยภาพของชุมชนเองโดยปราชญ์
2.ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนมีความพร้อมและความตั้งใจที่จะพัฒนาตนเอง
3.การสร้างความเข้าใจแก่ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน
4.ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน
อุปกรณ์ ->
1. ความพร้อมของเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ต้องศึกษาข้อมูลการดำเนินงานแนวทางสัมมาชีพชุม
ให้เกิดความเข้าใจที่ชัดเจน
2. คัดเลือกปราชญ์ชุมชน ต้องเป็นปราชญ์ที่มีองค์ความรู้ที่เหมาะสมกับบริบทของชุมชน และคนในชุมชนสนใจ สามารถต่อยอดให้เกิดการพัฒนาเป็นอาชีพได้
-2-
3. คัดเลือกครัวเรือนเป้าหมาย จำนวน 20 คน ต้องสมัครใจและตั้งใจฝึกอาชีพ เพื่อประกอบอาชีพให้เกิดรายได้อย่างแท้จริง
4. ให้การสนับสนุนกิจกรรมผ่านกระบวนการถ่ายทอด การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และศึกษาผ่านระบบเครือข่ายออนไลน์ต่างๆ เช่น Facebook เพื่อศึกษาขั้นตอนกระบวนการในการประกอบอาชีพประเภทเดียวกัน หรือมีความใกล้เคียงกัน เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในหมู่บ้านชุมชน
5. ประสานความร่วมมือ ภาคีการพัฒนา เช่น เกษตร ปศุสัตว์ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในการให้การสนับสนุนองค์ความรู้ต่างๆ ที่ครัวเรือนสนใจ
6. ให้ความรู้เรื่องหลัก ๕ ก ในการจัดตั้งกลุ่มอาชีพ เสริมสร้างและสนับสนุนกระบวนการบริหารจัดการดำเนินงานสัมมาชีพในรูปแบบกลุ่มอาชีพ เพื่อให้เกิดความยั่งยืนและต่อเนื่อง
7. ติดตามสนับสนุน และเยี่ยมเยียนให้กำลังใจแก่ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนและครัวเรือนเป้าหมายอย่างต่อเนื่อง ยกย่องการขับเคลื่อนกิจกรรมที่น่าสนใจ และประชาสัมพันธ์กิจกรรมเพื่อสร้างกระแสการขับเคลื่อนผ่านสื่อสังคมออนไลน์ เช่น Facebook เว็บไซต์สัมมาชีพ หรือการประชุมระดับตำบล อำเภอ เป็นต้น
8. สร้างความมั่นใจแก่ทีมวิทยากร โดยการให้เกียรติ ยกย่องให้เป็นผู้รู้ มีความสามารถเป็นบุคคลสำคัญในการขับเคลื่อนการสร้างสัมมาชีพชีพชุมชน เป็นแกนหลักในการสร้างอาชีพ และทำให้หมู่บ้านมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยกระบวนการชาวบ้านสอนชาวบ้าน และความสำเร็จอยู่ที่หมู่บ้านไม่ใช่เจ้าหน้าที่
9. การส่งเสริมอาชีพ ต้องเป็นอาชีพที่สามารถทำรายได้ และอยู่รอดได้จริงในชุมชน และเป็นอาชีพที่สามารถแข่งขันได้ทั้งตลาดภายในชุมชน และภายนอกชุมชน
10. คัดเลือกกิจกรรมที่ประสบผลสำเร็จ และกำหนดเป็นฐานการเรียนรู้ในระดับหมู่บ้าน ตำบล
5. ผลการสนับสนุนการสร้างสัมมาชีพชุมชน
11. สร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนที่เข้มแข็ง หมู่บ้านละ ๑ ทีม. สามารถเป็นแกนนำในการขับเคลื่อนกิจกรรมพัฒนาชุมชนต่อไป
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1.ควรสร้างความเข้าใจให้เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนให้เข้าใจก่อนเริ่มกระบวนงาน
2.การทำอาชีพบางอย่างมีต้นทุนสูง ดังนั้นจึงควรเพิ่มงบประมาณในการฝึกอาชีพให้มากขึ้น
3.ควรสนับสนุนงบประมาณในการสร้างอาชีพในชุมชนอย่างต่อเนื่อง
4.ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานภาคีเพื่อให้การสนับสนุนด้านวิชาการและงบประมาณในการสร้างอาชีพในชุมชนอย่างต่อเนื่อง
ข้อพึงระวัง ->