เกษตรแบบผสมผสาน
โดย : นายมงคล บุตรปะสะ ตำแหน่ง : ปราชญ์ชุมชน วันที่ : 2017-07-03-11:20:29ที่อยู่ : ม.6 ต.แจ้ซ้อน
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ชุมชนบ้านสบลีมีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบเชิงเขา ที่ตั้งของชุมชนอยู่ท่ามกลางภูเขาล้อมรอบ สภาพพื้นที่เป็นพื้นที่
ต้นน้ำ มีแม่น้ำสายหลักที่ไหลผ่านชุมชน คือ แม่น้ำมอญ และมีลำห้วยสาขาที่เป็นต้นน้ำไหลงลงมาบรรจบอยู่หลายสาย คือ ห้วยแม่ลี ห้วยป่าบง ห้วยต้นยาง ห้วยขนุน ห้วยย่าคำ ห้วยต้นหมื่น ห้วยทรายขาว ซึ่งชุมชนบ้านสบลีไม่มีแหล่งต้นน้ำเป็นของชุมชนเอง ประกอบทั้งเป็นหมู่บ้านท้ายน้ำเป็นพื้นที่รองรับน้ำท่วมน้ำหลากทุกปี เมื่อถึงฤดูแล้งก็ขาดแคลนน้ำและพื้นที่ป่าชุมชนขาดความอุดมสมบูรณ์ ลำห้วยสาขาในพื้นที่ ต่างก็แห้งแล้ง ชาวบ้านส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกรรมจึงทำให้
ไม่สามารถมีน้ำไว้ใช้เพื่อการเกษตรอย่างเพียงพอ
สามารถแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแหล่งน้ำในภาคการเกษตรของชุมชนบ้านสบลีผนวกกับการเกษตรที่สามารถใช้พื้นที่แปลงเกษตรให้ได้ประโยชน์คุ้มค่าสูงสุด หรือที่เรียกว่า ”การเกษตรแบบวนเกษตร”
วัตถุประสงค์ ->
ชุมชนบ้านสบลีดำเนินการก่อสร้างโครงสร้างน้ำพื้นฐานภายในชุมชน คือ การสร้างรางรินคอนกรีต
เสริมเหล็กใหม่ โดยการขุดฝังเสาเข็มคอนกรีตอัดแรงขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๐.๑๕ เมตรจำนวน๔ ต้นต่อ ๑ รากฐาน
ก่อเสาคอนกรีตเสริมเหล็กก่อสร้างใหม่ จำนวน ๓ ช่วง บริเวณข้ามลำน้ำแม่ลี ส่วนบริเวณอื่นใช้เสาตัวเดิม
พื้นรางรินคอนกรีตเสริมเหล็กอัดแรงขนาด ๐.๕๐ x ๕.๐๐ x ๐.๐๕ เมตร และเทคอนกรีตทับหน้าพื้นสำเร็จรูปหนา
๐.๑๐ เมตร ด้านท้องรางระบายน้ำ ความลาดไม่น้อยกว่า ๒% ส่วนคานคอนกรีตเสริมเหล็กมีความหนา ๐.๑๕ x ๐.๑๕ เมตร และสร้างคานทุก ๆ ระยะความยาว ๒.๕๐ เมตร และความหนาขอบรางรินคอนกรีตเสริมเหล็ก (รูปตัวยู)
หนา ๐.๑๕ เมตร ความกว้างรางระบายคอนกรีตเสริม ๑.๕๐ เมตร ความยาวรวม ๑๐๐ เมตร เพื่อกระจายน้ำ
สู่พื้นที่การเกษตร
ทั้งนี้ยังรวมไปถึงการปรับปรุงระบบประปาเดิมของชุมชน ก่อสร้างถังประปาเก็บน้ำขนาด
๒๐ ลูกบาศก์เมตร จำนวน ๔ ถัง ก่อสร้างหอสูงวางถังเก็บน้ำขาด ๑,๕๐๐ ลูกบาศก์เมตร จำนวน 2 ถังเพื่อเก็บน้ำ
สำรองไว้ใช้อุปโภค-บริโภค และก่อสร้างฝายชะลอน้ำลำห้วยสาขาแม่ลี จำนวน ๘๔ ฝาย สร้างฝายเก็บกักน้ำ
จำนวน ๑๑ฝาย ฝายดักตะกอน จำนวน ๗๐ ฝาย เพื่อเก็บกักน้ำในช่วงหน้าแล้งและชะลอการไหลของน้ำในช่วงน้ำหลาก
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
การบริหารจัดการน้ำชุมชนบ้านสบลี สำเร็จได้เพราะ ชุมชนมีการวางแผนการบริหารจัดการน้ำ
ทั้งในช่วงน้ำแล้ง น้ำหลาก โดยการวางแผนการกักเก็บน้ำ และกระจายน้ำเข้าสู่พื้นที่การเกษตรอย่างเป็นระบบ
โดยมีกฎ กติกา ภูมิปัญญาดั้งเดิม นอกจากนี้ยังต้องมีการปรับปรุงจากสภาพโครงสร้างน้ำเดิมที่มีอยู่ในชุมชน การแก้ปัญหาน้ำแล้งน้ำหลากต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เช่น การเก็บกักน้ำลำห้วยแม่ลีการฟื้นฟูระบบนิเวศน์ป่าชุมชน
รวมทั้งการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศแผนที่ภาพถ่ายดาวเทียม แผนที่ระดับความสูง เพื่อระบุตำแหน่ง และ
วิเคราะห์สภาพพื้นที่สำหรับปรับปรุงฟื้นฟูแหล่งน้ำ ร่วมกับภูมิปัญญาดั้งเดิมที่มีอยู่ในชุมชน เพื่อการบริหารจัดการ
น้ำอย่างยืนต่อไป
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อพึงระวัง ->