เทคนิคกระบวนการขับเคลื่อนสัมมนาชีพชุมชนอำเภอโนนไทย
โดย : นางกนกรัชต์ วงษ์กาฬสินธุ์ ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-20-16:47:39ที่อยู่ : สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
กรมการพัฒนาชุม ได้กำหนดวิสัยทัศน์ ปี พ.ศ.2560-2560 “เศรษฐกิจฐานรากมั่นคงและชุมชนพึ่งตนเองได้ ภายในปี 2565” และได้กำหนดวาระ (Agenda) สัมมาชีพชุมชนเข้มแข็งภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยปัจจัยขับเคลื่อน (Drive) 3 ประการคือ การพัฒนาอาชีพครัวเรือน หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) และเศรษฐกิจฐานรากและประชารัฐ และจาก Agenda ของกรมการพัฒนาชุมชน ได้กำหนดการดำเนินงานในปี 2560 ที่จะมุ่งเน้นการยกระดับเศรษฐกิจฐานรากชุชน โดยทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น ด้วยการสร้างอาชีพ จึงกำหนดการดำเนินงานตามโครงการ “สัมมาชีพชุมชน” ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อให้คนในชุมชนที่เป็นปราชญ์ชุมชนด้านอาชีพที่ประสบผลสำเร็จและมีองค์ความรู้ในการประกอบอาชีพในชุมชนสอนกันเอง จากภารกิจดังกล่าว กรมการพัฒนาชุมชนได้กำหนดให้ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ ดำเนินกิจกรรมตามโครงการสัมมาชีพชุมชน ประกอบด้วยกิจกรรมหลายกิจกรรม คือ การประชุมชนเชิงปฏิบัติการทีมสนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพระดับอำเภอ กิจกรรมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพระดับหมู่บ้าน กิจกรรมส่งเสริมการสร้างสัมมนาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้านและการสนับสนุนการจัดตั้งและพัฒนากลุ่มอาชีพสัมมาชีพชุมชน จากกระบวนงานดังกล่าว พัฒนาการอำเภอ คือผู้ที่แปลงนโยบายไปสู่การปฏิบัติ เพื่อให้การดำเนินงานบรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการและภารกิจของกรมฯ จึงได้มีกระบวนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนอำเภอโนนไทย ให้บรรลุเป้าหมาย และอำเภอโนนไทยมีหมู่บ้านที่จะต้องดำเนินการขับเคลื่อนโครงการสัมมาชีพชุมชน จำนวน 22 หมู่บ้าน ซึ่งมีแนวทางในการดำเนินงานดังนี้
วัตถุประสงค์ ->
กระบวนการขับเคลื่อนโครงการสัมมาชีพชุมชนอำเภอโนนไทย ให้บรรลุเป้าหมายหมายและมีประสิทธิ์ภาพ พัฒนาการอำเภอจะต้องมีกระบวนการขับเคลื่อนงานที่ชัดเจน เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานให้กับพัฒนากร จึงมีกระบวนการขับเคลื่อนงาน ดังนี้
๑) ขั้นตอนที่ 1 การสร้างกลไกและวางแผนการขับเคลื่อน ประกอบด้วย การสร้างความรู้ความเข้าใจกับพัฒนากร จัดทำข้อมูลพื้นที่เป้าหมาย ประชุมชี้แจงกำนัน/ผู้ใหญ่บ้านพื้นที่เป้าหมาย จัดข้อมูลและประวัติปราชญ์ชุมชนหมู่บ้านละ 5 คน โดยพัฒนากรร่วมกับผู้นำชุมขนเวทีประชาคมคัดเลือกปราชญ์ชุมชน ทำฐานข้อมูลหมู่บ้านเป้าหมาย คัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพโดยปราชญ์ชุมชนคัดเลือกครัวเรือนตามคุณสมบัติที่กำหนด และจัดทำแผนปฏิบัติการ (Action Plan)
2) ขั้นตอนที่ 2 การขับเคลื่อนกระบวนงาน มีดังนี้
2.1) การขับเคลื่อนระดับกลไกการสนับสนุน ประกอบด้วย 1) การแต่งตั้งกลไก/คณะทำงานทีมสนับสนุนสัมมาชีพระดับอำเภอ (ส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง/องค์กรเครือข่ายงานพัฒนาชุมชน) 2) การบูรณาการการทำงานกับหน่วยงานภาคีที่เกี่ยวข้อง (เชิงพื้นที่และกิจกรรม) 3) จัดประชุมทีมสนับสนุนสัมมาชีพชุมชน/กำนัน/ผู้ใหญ่บ้านเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ 4) กำหนดรูปแบบ/วิธีการดำเนินกิจกรรมร่วมกับพัฒนากร และ5) กำหนดพื้นที่เป้าหมายในการรับผิดชอบ (พัฒนากร 1 คนรับผิดชอบ 4-5 หมู่บ้าน)
2.2) การขับเคลื่อนกิจกรรม ประกอบด้วย 1.) ทีมวิทยากรสัมมาชีพจัดทำแผนการสอน 2) จัดจุดตัวอย่างนำร่องให้เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนได้ศึกษาและปราชญ์สัมมาชีพชุมชนได้ศึกษา 2) สร้างแกนหลักของปราชญ์สัมมาชีพ และสร้างเครือข่ายสัมมาชีพชุมชนในอำเภอ 3) ดำเนินกิจกรรมตามกระบวนการตอนของแต่ละกิจกรรม
3) ขั้นตอนที่ 3 การติดตามและประเมินผล ประกอบด้วย 1) กำหนดพื้นที่ให้ทีมสนับสนุนระดับอำเภอติดตามพื้นที่เป้าหมาย 2) ส่งต่อกิจกรรมให้กับส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง เช่น อาชีพเลียงสัตว์ส่งให้ปศุสัตว์เข้ามาสนับสนุน ฯลฯ 3) ร่วมกับเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนอำเภอ เพื่อสรุปบทเรียน และ AAR
4) ขั้นตอนที่ 4 การสร้างความยั่งยืนและประชาสัมพันธ์ ประกอบด้วย 1) ประกาศเชิดชูเกียรติ
และมอบประกาศเกียรติบัตรให้ผู้นำสัมมาชีพ หมู่บ้านละ 5 คน ต่อที่ประชุมกำนัน/ผู้ใหญ่บ้าน 2) การคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพดีเด่นระดับหมู่บ้านๆ ละ 1 คน 3) การจัดตลาดนัดสัมมาชีพชุมชนระดับอำเภอ 4) จัดตั้งโรงเรียนสัมมาชีพชุมชน 1 แห่ง
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1) การคัดเลือกผู้นำปราชญ์ของแต่ละหมู่บ้าน หากได้ผู้นำปราชญ์ชุมชนที่มีความพร้อมจะทำให้ประสบผลสำเร็จยิ่งขึ้น
2) ความพร้อมและศักยภาพของหมู่บ้านและผู้นำชุมชน (กำนัน/ผู้ใหญ่บ้าน) หากไม่ได้คัดเลือกเป็นปราชญ์ จะต้องมีความเข้าใจในการดำเนินงานตามโครงการ
3) ความเข้าใจในขั้นตอนกระบวนงานของเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน (พัฒนากร)
อุปกรณ์ ->
1) การคัดเลือกปราชญ์ชุมชน/ผู้นำสัมมาชีพชุมชน ต้องมีคุณลักษณะของการเป็นผู้นำ
2) การคัดเลือกครัวเรือนจะต้องเป็นครัวเรือนที่มีความสนใจอย่างแท้จริง และมีความมุ่งมั่นในการดำเนินกิจกรรม
3) เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนต้องเข้าใจกระบวนการอย่างแท้จริงและมองเป้าหมายการทำงานเดี่ยวกัน
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1) ควรมีการสร้างความรู้ความเข้าใจกับเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนทุกคนถึงขั้นตอนกระบวนการทำงานให้เข้าใจอย่างท่องแท้
2) การคัดเลือกพื้นที่เป้าหมาย ควรให้พื้นที่เป็นผู้กำหนด พื้นที่มีการคัดเลือกโดยบูรณาการจากหน่วยงานตามการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงภาคการเกษตรและชนบท (ยุทธที่ 1) บางพื้นที่ไม่มีความพร้อมที่แท้จริง
ข้อพึงระวัง ->