เทคนิคส่งเสริมสัมมาชีพ

การจักสานตะกร้าหวาย

โดย : นายสนั่น สิริแสน ตำแหน่ง : ปราชญ์ชุมชน วันที่ : 2017-05-31-13:43:24

ที่อยู่ : 78 ม.5 ต.หนองแรด

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

เมื่อปี พ.ศ. 2556 คนในหมู่บ้านที่มีอาชีพค้าขายของเร่ ได้ทดลองทำตะกร้าหวาย ซึ่งมีรูปทรง หลากหลาย มีหลายขนาดทั้ง ขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก และได้นำเอาตะกร้าหวายไปทดลองขายตามตลาดต่างจังหวัด และติดต่อร้านค้าต่างๆปรากฏว่าได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี จึงได้นำอาชีพจักสานหวายมาสอนให้คนในหมู่บ้าน และรับซื้อคืนเพื่อนำไปจำหน่ายตามต่างจังหวัด ซึ่งก่อให้เกิดงานในชุมชน ชุมชนมีรายได้ตลอดทั้งปี ข้าพเจ้าจึง ประกอบอาชีพจักสานตะกร้าหวายตั้งแต่บัดนั้นมา

ปัจจุบัน ประชาชนในบ้านม่อนป่ายาง หมู่ที่ 5 ต.หนองแรด อ.เทิง จ.เชียงราย ร้อยละ 90 ของประชาชนในหมู่บ้านประกอบอาชีพ จักสานหวาย (ตะกร้าหวาย) ทำให้คนในหมู่บ้าน/ชุมชน มีอาชีพที่มั่นคง มีรายได้ตลอดทั้งปี

วัตถุประสงค์ ->

ขั้นตอนที่ 1.      - ตัดหวายขนาด 0.92 ซม. จำนวน 1 เส้น

- ตัดหวายขนาด 0.94 ซม. จำนวน 2 เส้น

- นำหวาย ทั้ง 3 เส้น ประกบกันโดยเอา เส้นขนาด 0.92 ซม. ไว้ตรงกลาง ยึดด้วยตะปู เมื่อประกบแล้วดัดให้โค้งเป็นรูปตัวยู(U) เป็นที่จับตะกร้า ชาวบ้านเรียกว่า งวง

ขั้นตอนที่ 2.      - ทำปากของตะกร้า ตัดหวายยาว 0.31 ซม.จำนวน 2 เส้น ตัดหวายขนาด 0.25 ซม.จำนวน 2เส้นประกอบเข้าด้วยกันเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

ขั้นตอนที่ 3      - ทำโครงสร้างฐานล่าง(ก้นตะกร้า)ตัดหวายขนาด 0.24 ซม.จำนวน 2เ ส้น ตัดหวายขนาด0.19 ซม.จำนวน 4 เส้น ประกอบเข้าด้วยกันเหมือนกับขั้นตอนที่ 2

ขั้นตอนที่ 4      - ประกอบฐานต่อจากขั้นตอนที่ 3 โดยผ่าหวายเป็น 2 ส่วน ประกบบนฐานที่ทำไว้ยึดด้วยตะปู

ขั้นตอนที่ 5      ตัดหวายขนาด 0.18 ซม.จำนวน 37 เส้น แล้วผ่าครึ่ง

ขั้นตอนที่ 6      ประกอบโครงสร้างทั้งหมดเข้าด้วยกัน                          

ขั้นตอนที่ 7      - การสานตะกร้า โดยผู้จักสานตะกร้าหวายที่มีความชำนาญจะออกแบบลวดลายใช้หวายเส้น(หวายขึ้นรูป)ใช้หวายขึ้นรูปประมาณ 2.5ขีด

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

ตะกร้าหวายบ้านม่อนป่ายาง ต.หนองแรด อ.เทิง จ.เชียงราย เป็นที่ต้องการของตลาด ทำจากหวายทั้งใบ มีความคงทน สวยงาม ทำในรูปของครัวเรือน สร้างรายได้ให้กับครัวเรือนตลอดทั้งปี ตลาดต้องการเป็นจำนวนมาก เนื่องจากผู้จักสานหวายจะมีเทคนิคเฉพาะตัว ในการทำตะกร้าหวาย, การออกแบบรูปทรง, การออกแบบลายดอก, การเลือกหวายที่มีคุณภาพ ซึ่งทำให้ผู้ประกอบอาชีพจักสานหวายในหมู่บ้านสามารถกำหนดราคาขายเองได้

อุปกรณ์ ->

เนื่องจากหวายเป็นพืชตระกูลไม้เลื้อย ลำต้นไม่ค่อยตรง ต้องดัดให้ตรง และหวายจะเปราะ ไม่แข็งแรงหักง่าย ข้อควรระวัง หวายแต่ละเส้นมีความคงทนแข็งแรงไม่เท่ากัน เมื่อเอามาประกอบเป็นรูปทรงตะกร้า หรือดัดให้ตรงมักจะหัก ต้องเลือกหวายที่มีความคงทนแข็งแรง สังเกตจากสีผิวของหวายจะมีสีออกเขียว

เมื่อเกิดความผิดพลาดในขณะจักสานตะกร้าหวายให้ย้อนกลับตามขั้นตอนที่ทำมา แล้วเปลี่ยนออก ความผิดพลาดส่วนใหญ่เกิดจากหวายไม่แข็งแรงกรอบหักง่าย

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ข้อพึงระวัง ->

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดเชียงราย
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา