ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

มีการเลี้ยงโคเนื้อเป็น อาชีพเสริม มิได้เป็นรายได้หลัก บางส่วนเลี้ยงไว้เพื่อใช้แรงงานในไร่นา หรือเลี้ยงไว้เป็นลักษณะเงินออมสิน เมื่อมี ความจ าเป็นก็จะจ าหน่ายเพื่อน าเงินมาใช้จ่ายในครอบครัว

วัตถุประสงค์ ->

ในกำรเลี้ยงสัตว์นั้น ถ้ำเป็นกำรเลี้ยงแบบหลังบ้ำนหรืองำนอดิเรก สถำนที่เลี้ยงสัตว์มักไม่ค่อยมีปัญหำ เพียงแต่เลือกที่ใดที่หนึ่งในบริเวณบ้ำนหรือที่ดินของตนให้เหมำะสม เนื่องจำกมีจ ำนวนสัตว์ที่เลี้ยงน้อย แต่กำรเลี้ยง เป็นอำชีพหลัก ท ำเล สถำนที่ในกำรเลี้ยง นับว่ำเป็นสิ่งส ำคัญที่มีผลกระทบต่อควำมส ำเร็จหรือล้มเหลวในกำรท ำ ฟำร์ม ดังนั้น ผู้เลี้ยงจะต้องพิจำรณำอย่ำงระมัดระวังและรอบคอบ ดังเช่น 2.1 สถำนที่ ควรอยู่ห่ำงไกลจำกชุมชนและผู้เลี้ยงรำยอื่น ๆ พอสมควร เนื่องจำกกำรเลี้ยงสัตว์เป็น จ ำนวนมำก ปัญหำจำกกลิ่นมูลสัตว์และเสียงร้อง อำจรบกวนผู้อื่นที่อำศัยในชุมชน เป็นปัญหำถึงขั้นต้องย้ำยฟำร์ม ได้และสถำนที่ฟำร์มไม่ควรตั้งอยู่ในแหล่งเลี้ยงสัตว์ที่หนำแน่นเกินไป เพรำะอำจเกิดปัญหำโรคระบำดเข้ำมำสู่ ฟำร์มได้ง่ำย 2.2 ต้องอยู่ในท ำเลที่เหมำะสม ในกำรติดต่อกับตลำดชุมชนและสะดวกในกำรขนส่ง กำรอยู่ใกล้ ตลำดรับซื้อ และแหล่งผลิตอำหำรสัตว์ ท ำให้ประหยัดต้นทุนค่ำขนส่ง ทั้งในด้ำนตัวสัตว์มีชีวิต ผลิตภัณฑ์จำกสัตว์ ไปจ ำหน่ำย และซื้ออำหำรสัตว์น ำเข้ำมำเลี้ยงสัตว์นอกจำกนี้ในกำรตั้งฟำร์ม ถ้ำเจ้ำของจ ำเป็นต้องตั้งบ้ำนเรือนอยู่ ในบริเวณฟำร์มด้วย จ ำเป็นต้องค ำนึงถึงควำมสะดวกเหมำะสม ส ำหรับตนเองและครอบครัวในกำรติดต่อกับชุมชน เช่น ไม่ห่ำงไกลโรงพยำบำล โรงเรียนจนเกินไป 2.3 ศัตรูของสัตว์เลี้ยง ควรจะเลือกสถำนที่ที่มีศัตรูของสัตว์น้อยที่สุดหรือไม่มีเลย ศัตรูของสัตว์เลี้ยง นอกจำกพวกสัตว์ด้วยกัน เช่น เสือ งู หนู พังพอน ฯลฯ แล้ว ศัตรูที่ส ำคัญที่สุดก็คือ คน ถ้ำสถำนที่ตั้งฟำร์มอยู่ใน ชุมชนแหล่งที่มีขโมยมำก ชุมชนที่มีคนมีนิสัยไม่ดีจ้องลักขโมยตลอดเวลำ กิจกำรก็ไปไม่รอด 2.4 ดิน แม้ว่ำในหลักกำรโดยทั่วไปจะพิจำรณำว่ำ ดินที่มีควำมอุดมสมบูรณ์ต่ ำปลูกพืชให้ผลผลิตน้อย สมควรพิจำรณำน ำมำเลี้ยงสัตว์แต่ในทำงปฏิบัติแล้ว ส ำหรับผู้เลี้ยงโค-กระบือ หรือสัตว์ประเภทกินหญ้ำอื่นๆ จ ำเป็นต้องปลูกพืชอำหำรสัตว์เอง กำรเลือกสถำนที่ที่ดินดี มีควำมอุดมสมบูรณ์สูง มีกำรระบำยน้ ำดี และน้ ำไม่ท่วม 2.5 น้ ำ ควรมีน้ ำมีคุณภำพดีและมีพอเพียง น้ ำสะอำดเป็นสิ่งจ ำเป็นส ำหรับสัตว์ในกำรเติบโตให้ผล ผลิต ฟำร์มบำงแห่งต้องเสียค่ำใช้จ่ำยสูงในกำรกรองน้ ำหรือท ำน้ ำสะอำดเพื่อให้สัตว์ดื่มกินได้เนื่องจำกคุณสมบัติ ของน้ ำไม่เหมำะสมและบำงแห่งก็จ ำเป็นต้องหยุดกิจกำรหรือลดขนำดของฟำร์มลง เนื่องจำกปัญหำขำดแคลนน้ ำ โดยเฉพำะหน้ำแล้ง นอกจำกนี้สถำนที่ตั้งฟำร์มควรอยู่ใกล้แหล่งชลประทำนที่สำมำรถใช้น้ ำเพื่อบริโภคได้ตลอดปี เป็นสิ่งจ ำเป็นในกำรผลิตพืชอำหำรสัตว์ 2.6 ขนำดพื้นที่ของฟำร์ม ควรมีพื้นที่กว้ำงขวำง เพื่อไม่ให้สัตว์อยู่อย่ำงแออัดและสำมำรถขยำย กิจกำรในอนำคตได้เมื่อกิจกำรเจริญขึ้น กำรขยำยกิจกำรฟำร์มโดยอยู่ในพื้นที่เดียวกัน นับว่ำประหยัดและสะดวก ในกำรควบคุมดูแลมำกกว่ำกำรแยกฟำร์มตั้งเป็น 2 หรือ 3 แห่ง

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

ลักษณะของผู้เลี้ยงสัตว์ที่จะประสบผลส าเร็จ จะต้องมีลักษณะและอุปนิสัย ดังต่อไปนี้ 1.1 ต้องมีนิสัยรักและชอบสัตว์ ควำมรักชอบจะเป็นเหตุให้ผู้เลี้ยงเอำใจใส่ ดูแลสัตว์อยู่เสมอ ผู้เลี้ยง สัตว์บำงคนเห็นคนอื่นลงทุนเลี้ยงสัตว์แล้วรวยก็เลี้ยงตำมบ้ำง แต่พอลงทุนเลี้ยงไปแล้ว พบว่ำนิสัยไม่ชอบกำรเลี้ยง สัตว์ท ำให้กิจกำรเลี้ยงสัตว์ต้องล้มเลิกไปในที่สุด 1.2 ต้องเป็นผู้แสวงหำควำมรู้ควำมช ำนำญอยู่เสมอ ซึ่งควำมรู้และควำมช ำนำญในกำรเลี้ยงสัตว์ นับว่ำเป็นหัวใจส ำคัญที่สุดของกำรผลิตสัตว์ให้เกิดประสิทธิภำพสูงสุด ควำมรู้นั้นอำจจะศึกษำได้จำกต ำรำวิชำกำร ต่ำง ๆ ซึ่งมีรำยงำนถึงกำรค้นพบใหม่ ๆ หรืออำจศึกษำจำกตัวสัตว์เอง ในขณะที่ควำมช ำนำญจ ำเป็นต้องอำศัย ประสบกำรณ์และกำรปฏิบัติด้วยตัวเองเป็นหลัก 1.3 ต้องเป็นคนละเอียดรอบคอบ เนื่องจำกสัตว์พูดไม่ได้ดังนั้นผู้เลี้ยงจ ำเป็นต้องคอยตรวจตรำสังเกต อยู่เสมอ กำรมองข้ำมจุดเล็กๆ น้อยๆ อำจเป็นสำเหตุท ำให้กิจกำรเลี้ยงสัตว์ขำดทุนและล้มเลิกกิจกำรไปในที่สุด 1.4 ต้องเป็นคนขยัน อดทน สู้งำน ในกำรเลี้ยงสัตว์ผู้เป็นเจ้ำของฟำร์มจะต้องเป็นผู้ท ำงำนด้วย ตนเองบ้ำง งำนบำงอย่ำงจะวำงใจให้คนอื่นท ำแทนไม่ได้เนื่องจำกควำมกระตือรือร้นและควำมเอำใจใส่ทุ่มเทกับ งำนของลูกจ้ำงมักจะไม่สูงเท่ำเจ้ำของกิจกำรเองและกำรท ำงำนด้วยตนเอง เท่ำกับเป็นกำรเพิ่มพูนประสบกำรณ์ และควำมช ำนำญให้ตัวเองด้วย 1.5 ต้องเป็นคนกล้ำและมีมำนะ เพรำะกิจกำรเลี้ยงสัตว์กว่ำจะพบควำมส ำเร็จต้องพบปัญหำอุปสรรค หลำยอย่ำง เนื่องจำกมีปัจจัยต่ำง ๆ เป็นตัวแปรที่ส ำคัญมำก โดยเฉพำะปัญหำด้ำนกำรตลำด รำคำผลิตผลจำกสัตว์ และรำคำวัตถุดิบอำหำรสัตว์ซึ่งประเทศไทยยังไม่มีระบบประกันรำคำทั้งรำคำสัตว์มีชีวิต ผลผลิต และวัตถุดิบ อำหำรสัตว์ที่แน่นอน รำคำขึ้นลงอยู่เสมอ ฉะนั้น ถ้ำไม่กล้ำสู้และไม่มีควำมพยำยำมแล้ว เมื่อพบปัญหำอุปสรรคก็ จะเกิดควำมท้อถอยและเลิกกิจกำรเลี้ยงสัตว์ได

อุปกรณ์ ->

สภำพแวดล้อมมีบทบำทและควำมส ำคัญต่อกำรเลี้ยงสัตว์มำก ทั้งนี้เพรำะเมื่อคนน ำสัตว์ มำเลี้ยงก็ เท่ำกับกำรเปลี่ยนสภำพแวดล้อมของสัตว์ จำกสภำพธรรมชำติมำอยู่ในสภำพแวดล้อมที่คนจัดให้ กำรที่สัตว์อยู่ใน สภำพแวดล้อมที่ผิดจำกเดิมอำจจะเกิดผลได้ทั้งผลดีและผลเสีย ผลดีก็ได้แก่ กำรจัดสัตว์ให้อยู่ในสภำพที่เหมำะสม กว่ำเดิม กล่ำวคือ มีโรงเรือนคุ้มกันแดดและฝน อำกำศไม่ร้อนจัด หนำวจัด มีอำหำรอุดมสมบูรณ์ ในแง่ผลเสีย ได้แก่ กำรน ำสัตว์มำอยู่ในสภำพแวดล้อมที่ไม่สุขสบำยเหมือนเดิม เช่น กำรน ำโคที่เลี้ยงเคยในสภำพแวดล้อม อำกำศเย็นมำเลี้ยงในสภำพอำกำศร้อน จะท ำให้โคชนิดนั้นได้ผลผลิตต่ ำลง

กระบวนการ/ขั้นตอน->

วิธีกำร เริ่มต้นเลี้ยงสัตว์ที่ดี มีดังนี้ 1. เริ่มต้นเลี้ยงตั้งแต่จ ำนวนน้อย ๆ เพื่อเป็นกำรเรียนรู้ให้เกิดประสบกำรณ์และมีควำมช ำนำญก่อน เมื่อ มั่นใจแล้วค่อนขยำยกิจกำรให้ใหญ่โตขึ้น กำรเริ่มต้นเลี้ยงแต่น้อยประสพควำมล้มเหลวก็จะ เสียเงินลงทุนไม่มำก 2. เริ่มต้นจำกงำนง่ำยไปหำงำนยำก เนื่องจำกในระยะแรกผู้เลี้ยงมือใหม่ยังขำด ควำมรู้ควำมช ำนำญ แม้จะ ได้ศึกษำเรียนรู้จำกต ำรำวิชำกำรมำบ้ำง แต่ประสบกำรณ์และควำมมั่นใจย่อมจะยังไม่มำก ตัวอย่ำงเช่น ถ้ำจะเลี้ยงหมู ก็ควรจะเริ่มจำกเลี้ยงหมูขุน ซึ่งเป็นงำนหยำบ และ ไม่จ ำเป็นต้องใช้เทคนิควิชำกำรเข้ำช่วยมำก เมื่อมีควำมรู้ควำม ช ำนำญพอเพียงค่อยขยับไปเลี้ยงหมูพันธุ์ซึ่งต้องอำศัยควำมละเอียดและวิชำกำรเข้ำช่วยในกำรผลิตมำกขึ้น 3. เริ่มต้นด้วยกำรเลี้ยงสัตว์พันธุ์ดี เพรำะสัตว์พันธุ์ดีแม้จะมีรำคำแพง แต่ให้ผลผลิตสูง ใช้เวลำในกำร เลี้ยงสั้น และให้ผลตอบแทนคืนสู่ผู้เลี้ยงมำกกว่ำกำรใช้สัตว์พันธุ์ที่ให้ผลผลิตต่ ำ เมื่อคิดโดยทั่ว ๆ ไปแล้วเป็นกำร ลงทุนที่คุ้มค่ำกว่ำกำรเลือกเลี้ยงสัตว์พันธุ์เลวรำคำถูก

ข้อพึงระวัง ->