ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การทำไร่นาสวนผสมคือการวางแผนปลูกพืชหลายชนิด เพื่อลดความเสี่ยงจากราคาผลผลิตที่ไม่แน่นอนและลดต้นทุนการผลิต โดยใช้วัสดุเหลือใช้จากกิจกรรมหนึ่งไปใช้กับกิจกรรมหนึ่ง มีการกระจายแรงงานตลอดทั้งปี  จึงปลูกไม้ผลหลายชนิดคือแก้วมังกร 60 หลัก(หลักละ 4 ต้น) มะม่วงรวม 80 ต้น น้อยหน่า 50 ต้น ทับทิม 50 ต้น ฝรั่งแป้นสีทอง 80 ต้น มะละกอ 50 ต้น และกล้วยไข่ 50 ต้น  เพื่อเป็นพืชหลัก และปลูกพืชอายุสั้นแซมเพื่อเป็นรายได้ เช่น พริก มะเขือ ถั่วฝักยาว และผักอื่นๆ ที่สามารถจำหน่ายให้กับผู้บริโภคในหมู่บ้านและตามความต้องการของตลาด  อีกทั้งคำนึงถึงแรงงาน เพื่อใช้แรงงานในครอบครัวได้อย่างเต็มที่และมีประสิทธิภาพ  สามารถกระจายแรงงานตลอดทั้งปี ในด้านเงินทุน คำนึงอยู่เสมอว่า จะต้องเริ่มจากเล็กไปใหญ่

วัตถุประสงค์ ->

การทำไร่นาสวนผสม ประกอบด้วยปัจจัยหลักที่สำคัญ 4 ประการ คือ
1. ที่ดิน
– ดินมีความอุดมสมบูรณ์ หรืออย่างน้อยจะต้องมีความเหมาะสมกับชนิดพืชที่เกษตรกรเลือกปลูก และใกล้แหล่งน้ำ
– มีกรรมสิทธิ์ที่ดินเป็นของตนเอง เพราะจำเป็นจะต้องปรับปรุงพื้นที่ให้เหมาะสม เช่น ปรับเปลี่ยนที่นามาเป็นที่สวน เพื่อปลูกไม้ผล ยกร่องหรือขุดดินทำบ่อปลา ซึ่งจะต้องใช้ระยะเวลานานพอสมควรกว่าจะเก็บผลผลิตได้ จึงควรมีที่ดินเป็นของตนเอง เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาการถูกเรียกที่ดินคืนจากเจ้าของที่แท้จริง
– ที่ตั้ง ควรอยู่ใกล้บ้านพักอาศัย เพื่อจะได้ดูแลอย่างใกล้ชิด และเฝ้า ไม่ให้มีคนมาขโมยผลผลิตจากสวน
2. แรงงาน
ควรมีแรงงานในครอบครัวมากพอที่จะช่วยดูและทำไร่นาสวนผสมในกรณีที่เกษตรกรมีเงินทุนน้อย
3. ทุนประกอบการ
ระยะเริ่มแรกต้องใช้เงินทุนมาก เพื่อการปรับเปลี่ยนที่ดินและเพื่อการซื้อ พันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ จำเป็นต้องหาแหล่งเงินกู้สนับสนุนอัตราดอกเบี้ยต่ำ
4. การจัดการ
การทำไร่นาสวนผสมต้องมีการจัดการที่ดี สามารถออกแบบวางแปลนสวนที่ ถูกต้องและตัดสินใจเลือกว่าควรปลูกพืชอะไร เลี้ยงสัตว์อะไรในไร่นาสวนผสมของตน โดยกิจกรรมที่ทำต้องไม่เป็นศัตรูซึ่งกันและกัน และต้องรู้ว่าเมื่อดำเนินกิจกรรมไป แล้วจะขายได้อย่างไร

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

จากการจัดทำไร่นาสวนผสม และการดำเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ปลูกพืชที่กิน กินพืชที่ปลูก และทำในสิ่งที่ตนเองใช้ ใช้ในสิ่งที่ทำ เช่น ทำไม้กวาดจากดอกหญ้าในเวลาว่างงาน หรือยามค่ำคืน  มีของใช้ มีอาหารรับประทาน มิต้องพึ่งพาปัจจัยจากภายนอกมากนัก  ทำงานโดยไม่ต้องเร่งรีบมากนัก แต่ทำอย่างสม่ำเสมอทำให้สุขภาพไม่ทรุดโทรม มีความสุขกับการทำงานและความเป็นอยู่อย่างแท้จริง

อุปกรณ์ ->

1. ต้องหมั่นศึกษาอบรมและดูงาน ข้อมูลข่าวสารการเกษตร เพื่อเพิ่มความรู้ความสามารถ จะได้มีความคิดก้าวหน้า
2. พื้นที่ที่เหมาะสมในการทำไร่นาสวนผสม ควรมีไม่ต่ำกว่า 10 ไร่ เพื่อจะได้ทำ กิจกรรม การเกษตรที่หลากหลาย เช่น ขุดบ่อเลี้ยงปลา ปลูกผลไม้ ชนิดต่างๆ เช่น มะม่วง ชมพู่ มะนาว มะพร้าว ขนุน และเลี้ยงเป็ด-ไก่ ทั้งพันธุ์เนื้อและพันธุ์ไข่ ปลูกไม้ดอกไม้ประดับ ปรับเปลี่ยนการผลิตตามสภาวะการตลาด เพื่อให้เกิดรายได้ทั้งปี

กระบวนการ/ขั้นตอน->

เพื่อให้สินค้าปลอดภัยจากสารพิษ และลดต้นทุนการผลิตจึงใช้การป้องกันและกำจัดศัตรูพืชแบบผสมผสาน ตั้งแต่การปรับปรุงบำรุงดินด้วยปุ๋ยพืชสด และปุ๋ยคอก  ซากพืชจะไม่นำไปเผาหรือนำไปทิ้งที่อื่นเลย เพื่อเพิ่มอินทรีย์วัตถุให้กับดิน สนับสนุนการเจริญเติบโตให้กับพืช แข็งแรงต้านทานต่อโรคและแมลงศัตรูพืชต่อไป ควบคู่กับการใช้ ไม่ใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืช แต่ใช้สารสกัดจากสะเดา  หนอนตายอยาก  และใช้น้ำหมักชีวภาพจากผลไม้สุก ผัก เป็นต้น สามารถลดต้นทุนได้เป็นจำนวนมาก

ข้อพึงระวัง ->