กลยุทธ์สร้างครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน
โดย : นางสาวกนกอร สุนทรพิทักษ์ ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-06-19-17:53:02ที่อยู่ : 734/1 ซอยวุฒาราม 10 ถนนหน้าเมือง ต.ในเมือง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ยุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากและประชารัฐ และกรมการพัฒนาชุมชนมีเป้าหมายในการส่งเสริมเศรษฐกิจฐานราก ครัวเรือนสัมมาชีพบนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อตอบสนองนโยบายของรัฐบาลตามยุทธศาสตร์สร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้ำในสังคม ซึ่งเป็นนโยบายที่สำคัญที่มุ่งหวังแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับปากท้องของประชาชน ตามแผนงานการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็ง ทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้าง “สัมมาชีพชุมชน” ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง คือประชาชนได้รับการพัฒนาอาชีพและมีรายได้ จำนวน ๒๓,๕๘๙ หมู่บ้าน ๔๗๑,๗๘๐ ครัวเรือน ด้วยการพัฒนาทักษะการถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับปราชญ์ชุมชน ได้นำกลับไปสร้างทีมงานในการจัดฝึกอบรมอาชีพให้แก่ครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพในหมู่บ้าน จนก่อให้เกิดทักษะสามารถปฏิบัติได้จริงก่อให้เกิดรายได้ นำไปสู่การรวมตัวจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพที่มีความเข้มแข็ง สามารถต่อยอดงานจนเป็นผลิตภัณฑ์ OTOP เชื่อมโยงการพัฒนากับบริษัทประชารรัฐรักสามัคคี (วิสาหกิจเพื่อสังคม) ซึ่งมีการจัดตั้งขึ้นมาทุกจังหวัดรวม 76 จังหวัด กรมการพัฒนาชุมชนได้กำหนดวาระกรมการพัฒนาชุมชนเรื่องการสร้างสัมมาชีพชุมชน เพื่อสร้างเศรษฐกิจชุมชนเข้มแข็งประชาชนมีความสุขและมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยคนในชุมชนต้องได้รับการพัฒนาอาชีพ และอาชีพต้องเป็นอาชีพที่ไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่น ไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อม และมีรายได้มากกว่ารายจ่าย จากสภาวะการเปลี่ยนแปลงของโลกที่มีปัญหาสลับซับซ้อนมากขึ้น ราคาผลผลิตตกต่ำ โรคพืช การไม่มีอาชีพหรือรายได้เสริมหลังฤดูการผลิต รายได้ของประเทศจากการค้าขายระหว่าประเทศลดลง ประชาชนมีรายได้ลดลง ค่าครองชีพสูงขึ้น ประกอบกับมีปราชญ์ชุมชนด้านอาชีพที่เชี่ยวชาญและประสบผลสำเร็จในการประกอบอาชีพด้านต่าง ๆ อยู่ในหมู่บ้าน/ชุมชน แต่มีส่วนน้อยที่สามารถถ่ายทอดให้คนอื่นนำไปทำตามให้สำเร็จได้
เป้าหมาย เศรษฐกิจชุมชนเข้มแข็งประชาชนมีความสุขและมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้างอาชีพ จึงเป็นที่มาของ “สัมมาชีพชุมชน” โดยให้ชาวบ้านสอนชาวบ้านในสิ่งที่เขาอยากทำ ฝึกปฏิบัติจริงให้สามารถไปเป็นอาชีพได้ประชาชนที่ผ่านการอบรมนาไปปฏิบัติจนเป็นวิถีชีวิต
วัตถุประสงค์ ->
๑. P = Planning การวางแผนเตรียมการ จัดทำโครงสร้างคณะทำงานสนับสนุนขับเคลื่อนระดับจังหวัด/อำเภอ สร้างกลไกการดำเนินงาน พร้อมสร้างความรู้ความเข้าใจแก่กลไกทุกระดับ และวางแผนขับเคลื่อนการดำเนินงาน
๒. D = Doing การปฏิบัติตามขั้นตอน ด้วยการขับเคลื่อนโดยปราชญ์ชุมชนและทีมสนับสนุน
การขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชน สร้างองค์ความรู้ จัดทำเว็บไซต์สัมมาชีพชุมชน สร้างกลุ่ม Line, Facebook
๑) สนับสนุนการจัดตั้งกลุ่มอาชีพทำฐานข้อมูลของครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน
๒) สนับสนุนการสร้างเครือข่ายปราชญ์ชุมชนออนไลน์
๓) ส่งเสริมต่อยอดการจัดตั้งอาชีพ และOTOP กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตในหมู่บ้าน
๓. C = Check การตรวจสอบระบบการดำเนินงานผ่านการสื่อสารทางอินเตอร์เน็ต การประเมินผลก่อนและหลังดำเนินการ
๔. A = Action การปรับปรุงแก้ไขในส่วนที่มีปัญหา ได้แก่
๑) การติดตามผลสำเร็จของการสร้างปราชญ์ชุมชนออนไลน์ โดยทีมสนับสนุนทุกระดับ
๒) การสรุปบทเรียนการดำเนินงาน (After Action review : AAR)
1.สร้างทีม
1.1แต่งตั้งคณะทำงาน
1.2 มอบหมายภารกิจ
2.การสร้างองค์ความรู้
2.1 จัดระบบข้อมูล
2.2 จัดเวทีสร้างความเข้าใจ
2.3 รวบรวม วิเคราะห์
3.การสร้างเครือข่าย
3.1 เชื่อมโยงเครือข่าย
3.2 จัดทำระบบสื่อสาร
3.3 เว็บไซต์, ไลน์, Fb.
3.4 ประชาสัมพันธ์
4.ผลสัมฤทธิ์ของงาน/ประชาสัมพันธ์
4.1 ปราชญ์ชุมชน
4.2 เครือข่าย OTOP
4.3 บริษัทประชารัฐรักสามัคคี จำกัด
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ตัวชี้วัดความสำเร็จ
- เชิงปริมาณ
- มีเครือข่ายปราชญ์ชุมชนออนไลน์ มีทีมปราชญ์สัมมาชีพชุมชนออนไลน์
- เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและประชารัฐ มีฐานข้อมูลอาชีพ/กลุ่มอาชีพ และองค์ความรู้ในเว็บไซต์สัมมาชีพชุมชน
- ปราชญ์ชุมชน มีการสื่อสารผ่านทางอินเตอร์เน็ต ไม่น้อยกว่า ๒ ช่องทาง
2 เชิงคุณภาพ
- มีเครือข่ายปราชญ์ชุมชนออนไลน์ และแลกเปลี่ยนเพื่อต่อยอดความรู้ในการพัฒนาอาชีพ ช่วยเหลือ แก้ไขปัญหาการประกอบสัมมาชีพ การตลาด ให้กลุ่มสัมมาชีพได้อย่างเหมาะสมตามภูมิสังคม
- ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนมีความพร้อมก้าวทันการเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์ทางเศรษฐกิจสังคม สามารถปรับตัวได้ทันท่วงที และรับรู้ข่าวสารจากทีมปราชญ์ชุมชนได้ตลอดเวลา
- เกิดผลผลิตที่ก่อให้เกิดรายได้ มีผลิตภัณฑ์แปรรูป สร้างมูลค่า ส่งเสริมภูมิปัญญา หรือนวัตกรรมใหม่ ๆ เช่น ผลิตภัณฑ์ OTOP สินค้าเกษตรปลอดภัย เกษตรอินทรีย์ การท่องเที่ยวชุมชน
สามารถวัดผลสำเร็จการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืนได้ภายใน 1 ปี
อุปกรณ์ ->
- บุคลากรภายในองค์กร เครือข่ายภาคีสัมมาชีพชุมชน OTOP และ SE มีการทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่อย่างไร
- กลุ่มเป้าหมายมีการสร้างนวัตกรรมและสนับสนุน ผ่านระบบการสื่อสารทางอินเตอร์เน็ต และมีเว็บไซต์สัมมาชีพชุมชน, OTOP สร้างกลุ่ม Line, Facebook อยู่ในระดับใด
- มีการสร้างความร่วมมือผ่านบริษัทประชารัฐรักสามัคคีจำกัด เพื่อการจำหน่ายผ่านช่องทางออนไลน์เชื่อมโยงการการตลาดให้แพร่หลาย
- กลไกการทำงานจาก 5 ภาคส่วนทุกระดับมีความต่อเนื่องเชื่อมโยงกันอย่างไร
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1 ปราชญ์ชุมชนออกแบบการเรียนรู้และสามารถถ่ายทอดความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านระบบการสื่อสารทางอินเตอร์เน็ต และมีเว็บไซต์สัมมาชีพชุมชน สร้างกลุ่ม Line, Facebook
2 ต้องมีการบันทึกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่าง หรือนวัตกรรมขึ้นในฐานข้อมูลปฏิบัติการ
3 มีการสื่อสารผ่านช่องทางออนไลน์ ของปราชญ์ชุมชนเพื่อเชื่อมโยงการผลิตการตลาดให้แพร่หลาย
4 เกิดการสร้างงานสร้างอาชีพ หรือนวัตกรรม หรือผลิตภัณฑ์ OTOP ในหมู่บ้านเป้าหมาย
5 ตั้งคณะทำงานขับเคลื่อนทุกระดับ และเชื่อมโยงกับภาคีต่าง ๆ เพื่อพัฒนาสัมมาชีพครัวเรือน ต่อยอดสู่กบุ่มอาชีพ และลงทะเบียน OTOP ต่อไป
ข้อพึงระวัง ->