เทคนิคส่งเสริมสัมมาชีพ

image1

ปลูกผักปลอดสารพิษ,ทำปุ๋ย,ทำน้ำหมักชีวภาพ

โดย : นายสอาด ศรศิลป์ ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-22-04:43:56

ที่อยู่ : 40 ม.15 ต.เขาคีริส

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

          ได้ศึกษาเล่าเรียนในโรงเรียนเกษตรกร เมื่อปี 2542 เมื่อจบการศึกษา ได้มีการรวมกลุ่มกันกับชาวบ้าน โดยรวมเป็นกลุ่มผู้ปลูกผักปลอดสารพิษ เมื่อมีการรวมกลุ่มจนประสบผลสำเร็จ ได้มีการลดต้นทุนการผลิต ด้วยการทำปุ๋ยอัดเม็ด ปุ๋ยหมักชีวิภาพ และมีการพัฒนาโดยการเข้าร่วมอบรมกับหน่วยงานต่างๆของรัฐ และหาตลาดที่สามารถส่งผักไปจำหน่ายได้ ด้วยการช่วยเหลือจากหน่วยงานต่างๆจากภาครัฐ พืชผักเป็นอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายของมนุษย์ ปัจจุบันพบว่าเกษตรกรใช้สารเคมีเป็นจำนวนมาก  ในระบบการผลิตทั้งป้องกันโรค แมลงและวัชพืช เกิดผลกระทบหลายด้าน เช่น สุขภาพของผู้บริโภค และเป็นมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม การผลิตผักปลอดภัยสารพิษ นับเป็นผลผลิตทางการเกษตรที่ตลาดมีความต้องการสูง แต่ผลผลิตยังมีน้อยไม่พอกับความต้องการของตลาด ดังนั้นการปลูกผักปลอดภัยสารพิษจึงเป็นอีกอาชีพหนึ่งที่น่าสนใจ

วัตถุประสงค์ ->

          2.1การเตรียมดิน

          การเตรียมดินให้ถูกต้อง นอกจากจะช่วยให้พืชผักเจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์แล้ว ยังเป็นการลดปัญหาจากศัตรูพืช ที่อาจจะเกิดขึ้นในช่วงการผลิตพืชผักเป็นอย่างดี วิธีเตรียมพื้นที่และการเตรียมดินปลูกที่ถูกต้องควรดำเนินการดังนี้

                   1. ปรับพื้นที่ให้ราบเรียบ

                   2. จัดทำคูระบายน้ำ

                   3. ขุดปรับทำลายพื้นที่ที่เป็นแหล่งหลบอาศัยของหนูและสัตว์ศัตรูพืชต่างๆ

                   4. กำจัดวัชพืชที่ขึ้นอยู่เดิมไม่ให้แข่งกับพืชที่ปลูก

                   5. ไถเตรียมดินด้วยการไถดะ ตากดินไว้ประมาณ 7 วัน เพื่อกำจัดวัชพืช โรค-แมลง ที่อาศัยอยู่ในดิน

                   6. ไถพรวนดินอีก 1 ครั้ง หลังจากไถดะ แล้วตากดินไว้ประมาณ 7 วัน เพื่อให้ดินมีเนื้อละเอียดร่วนซุยเหมาะแก่การปลูกพืช

          2.2 การเตรียมแปลงปลูก

           หลังจากการปรับปรุงดินและการเตรียมดินอย่างถูกวิธีแล้ว ท าการปรับดินให้สม่ำเสมอยกแปลงปลูกขนาด 1-2 เมตร ยาวตามความต้องการ คลุมแปลงปลูกด้วยเศษวัชพืช หรือใบหญ้าแฝก เพื่อรักษาความชุ่มชื้นและควบคุมวัชพืช

          2.3 การคัดเลือกพันธุ์

           ควรเลือกพันธุ์ผักที่ต้านทานต่อโรคและแมลง มีคุณภาพตรงตามที่ตลาดต้องการเหมาะสมกับฤดูปลูกและสภาพดินฟ้าอากาศ และก่อนนำเมล็ดพันธุ์ผักไปปลูกทุกครั้งควรแช่เมล็ดพันธุ์ผักในน้ำอุ่นที่อุณหภูมิ      50-55 องศาเซลเซียส เป็นเวลานาน 10-15 นาที เพื่อกำจัดเชื้อราและยังเป็นการกระตุ้นให้เมล็ดพันธุ์ผักงอกอย่างสม่ำเสมอ

          2.4 การปลูกด้วยเมล็ดหรือต้นกล้าตามแต่ชนิดของพืช

          การเพาะกล้า แช่เมล็ดพันธุ์ผักในน้ำอุ่นที่อุณหภูมิ 50-55 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 10-15 นาที เพื่อกำจัดเชื้อรา และยังเป็นการกระตุ้นให้เมล็ดพันธุ์งอกได้อย่างสม่ำเสมอ ช่วยลดปริมาณการใช้เมล็ดพันธุ์ เมื่อต้นกล้ามีอายุได้ 15-20 วัน ถอนแยกต้นกล้า โดยให้มีระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 10-15 ซม. ต้นกล้าที่ถอนแยก สามารถนำไปปลูกในแปลงที่เตรียมไว้ (ควรปลูกในตอนเย็น)

          2.5 การให้น้ำ

          การให้น้ำมีหลายระบบ ซึ่งในแต่ละระบบก็มีจุดมุ่งหมายแตกต่างกันออกไปตามสภาพต้นพืช ดังนั้นระบบการให้น้ำในการผลิตผักแบ่งออกได้ 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ

                   1. การให้น้ำแบบพ่นฝอย พืชกินใบที่บอบบาง เช่น ผักกาดหอม ผักกวางตุ้ง ผักคะน้า ต้นหอม หัวไชเท้า ป่วยเล้ง ตั้งโอ๋ กะหล่ำต่างๆ  เป็นพืชผักที่มีใบบอบบาง ไม่ชอบความร้อนสูงนักจึงจำเป็นต้องให้น้ำเป็นละอองฝอย

                   2. การให้น้ำเฉพาะพื้น เหมาะแก่การปลูกมะเขือเทศ พริก พืชตระกูลแตง มีลักษณะ

การให้น้ำ ดังนี้

                   2.1 การให้น้ำซึมเข้าแปลง โดยการขุดร่องระหว่างแปลงปลูกแล้วปล่อยน้ำให้ซึมเข้าแปลง

                   2.2 การให้ระบบท่อ โดยการใช้ท่อพลาสติกเจาะรูติดตั้งหัวจ่ายน้ำขนาดต่างๆ ควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับผักแต่ละชนิด รดน้ำทุกวัน เช้า -เย็น รดน้ำให้ชุ่มพอประมาณอย่าให้แฉะจนเกินไป จะทำให้ต้นเน่า

          2.7 การกำจัดวัชพืช

           วัชพืชเป็นปัญหาสำคัญสำหรับการปลูกผัก โดยวัชพืชจะเจริญเติบโตแข่งขันแย่งน้ำอาหารและแสงแดด ควรควบคุมวัชพืชโดยการใช้วัสดุคลุมดิน เช่น ใบหญ้าแฝก ฟางข้าว และพลาสติกคลุมแปลง เป็นต้น หากมีวัชพืชขึ้นให้กำจัดโดยวิธีการถอน

          2.8 การป้องกันและกำจัดศัตรูพืชผักโดยวิธีแบบผสมผสาน

          1 การป้องกันกำจัดโดยวิธีกล

                   - การใช้กับดักกาวเหนียวสีเหลือง สามารถดักจับตัวเต็มวัยของแมลงศัตรูผักได้หลายชนิด เช่น เพลี้ยไฟ แมลงวันเจาะผล หนอนชอนใบ ผีเสื้อหนอนใยผัก หนอนเจาะกระทู้หอม หนอนคืบ

                   - การใช้กับดักกากน้ำตาล อัตราส่วนที่ใช้ กากน้ำตาล 1 ส่วน ต่อ น้ำ 3 ส่วน สามารถดักจับผีเสื้อกลางคืนได้เช่น ผีเสื้อหนอนกระทู้หอม ผีเสื้อหนอนใยผัก

                   - การใช้กับดักแสงไฟ สามารถดักจับผีเสื้อกลางคืนได้ เช่น ผีเสื้อหนอน กระทู้หอม หนอนคืบ

                   - การใช้มุ้งตาข่าย หรือกางมุ้งในล่อนในแปลงผัก

          2 การป้องกันกำจัดโดยการใช้สารสกัดจากพืช (น้ำหมักสมุนไพร) เช่น สารสกัดจากสะเดา พริก ข่า ตระไคร้หอม น้ำส้มควันไม้ พ่นอาทิตย์ละ 1-2 ครั้ง อัตรา 20-30 ซีซี/น้ำ 20 ลิตร ถ้าเป็นน้ำส้มควันไม้ ใช้ในอัตรา 100 ซีซีผสมน้ำ 20 ลิตร แต่ถ้าฆ่าเชื้อในดิน ใช้ในอัตรา 50 ซีซี ผสมน้ำ 1 ลิตร

          ระบบปลูกผักแบบหมุนเวียนอย่างเป็นระบบ มีข้อดีหลายประการที่สมควรจะถ่ายทอดองค์ความรู้นี้ ให้แก่เกษตรกรนำไปปฏิบัติอย่างแพร่หลาย เช่น

          1. มีการเตรียมแปลงปลูกที่ดี 1 ครั้ง ปลูกพืชได้ 3 ชนิดต่อเนื่องกัน จึงลดค่าใช้จ่ายในการเตรียมดิน

           2. มีการใช้วัสดุร่วมกัน เช่น ค้างผัก พลาสติกคลุมแปลง ทำให้คุ้มค่าในการใช้งานและลดต้นทุนค่าปัจจัยการผลิต

           3. ชนิดพืชที่นำมาปลูกต่างชนิดกัน ทำให้ลดปัญหาการระบาดของโรค แมลงได

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

          เกษตรกรสามารถผลิตผักปลอดภัยสารพิษออกจำหน่ายได้เกือบตลอดทั้งปีสร้างรายได้เสริมให้กับครอบครัว การผลิตมีการรับรองจากหน่วยงานต่างๆที่เกี่ยวข้อง,จนได้รับเป็นสหกรณ์ฯ และเป็นที่ศึกษาดูงานของเกษตรกรรายอื่น กลุ่มอื่น

อุปกรณ์ ->

      

กระบวนการ/ขั้นตอน->

    1. การปลูกผักกาดหอม เมื่ออายุได้ประมาณ 20-25 วัน ถอนแยกต้นที่ไม่สมบูรณ์ทิ้งระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 25-30 เซนติเมตร

          2. การปลูกผักบุ้งเรียวไผ่ ผักบุ้งจีน ควรนำเมล็ดพันธุ์ผักบุ้งแช่น้ำอุ่นประมาณ 6-12 ชั่วโมง แล้วจึงนำ เมล็ดลงปลูกในแปลง เพื่อให้เมล็ดพันธุ์งอกได้ดีขึ้น

          3. ขึ้นฉ่าย ตั้งโอ๋ ป๋วยเล้ง เมื่ออายุได้15-20 วัน ถอนแยกต้นที่ไม่สมบูรณ์ทิ้ง ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 10-15 เซนติเมตร

          4. ขึ้นฉ่าย ก่อนปลูกควรนำเมล็ดแช่น้ำอุ่นประมาณ 2-3 ชั่วโมง แล้วใช้ผ้าห่อแช่ในตู้เย็นประมาณ   24 ชั่วโมง แล้วจึงนำเมล็ดลงปลูกในแปลง เพื่อให้เมล็ดงอกได้ดีขึ้น

          5. การปลูกผักชี ควรนำเมล็ดพันธุ์ผักชีมาทุบเบาๆ ให้แตกเป็นสองซีกแล้วนำไปแช่น้ำอุ่นประมาณ    2-3 ชั่วโมง แล้วจึงนำเมล็ดลงปลูกในแปลง เพื่อให้เมล็ดงอกได้ดีขึ้น

          6. การปลูกผักชีฝรั่ง ควรนำเมล็ดพันธุ์ผักชีฝรั่งแช่น้ำอุ่นประมาณ 2-3 ชั่วโมง แล้วผึ่งลมให้แห้ง แล้วจึงนำเมล็ดลงปลูกในแปลง เพื่อให้เมล็ดงอกได้ดีขึ้น

ข้อพึงระวัง ->

รูปประกอบ -> image1 image2 image3

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดกำแพงเพชร
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา