สานกระติบข้าวจากคล้า
โดย : นายประดิษฐ์ ผลชอบ วันที่ : 2017-03-03-16:33:36ที่อยู่ : หมู่5 ตำบลทรายทอง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
กระติบข้าวคล้าภูมิปัญญาที่ผูกพันกับชาวอีสานเป็นภาชนะชนิดหนึ่งที่ใช้สำหรับใส่ข้าวเหนียวของชาวอีสานสืบสานนานมาตั้งแต่บรรพบุรุษ จวบจนปัจจุบัน จากการศึกษาประวัติและข้อมูลจากศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดต่างๆในภาคอีสาน พบว่ากระติบข้าวเหนียวนั้นมีมานานตั้งแต่อดีต เคียงคู่เป็นการดำรงชีวิตของคนอีสาน กระติบข้าวเหนียวเป็นภาชนะที่สำคัญในการดำรงชีวิตของคนอีสาน ก่องข้าวหรือกระติบข้าวคือสิ่งเดียวกั
วัตถุประสงค์ ->
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1 ขั้นตอนการเลือกคล้า เป็นการเลือกตัดต้นคล้าสด ควรเลือกต้นคล้า ลำคล้าที่มีอายุประมาณ 1 ปีขึ้นไป สรุปคือไม่อ่อนเกินไป ถ้าแก่อาจทำยาก แต่มีความทนทานดี
2 ขั้นตอนการตัดลำคล้า นำต้นคล้าสดมาตัดตามขนาดของกระติบ เล็ก กลาง ใหญ่ ขนาดกลาง และใหญ่มีความประมาณ 60 - 80 เซนติเมตร
3 ขั้นตอนการจักเส้นตอก นำคล้าสดที่ตัดแล้วมาจักสานเป็นเส้นตามขนาดมี่ต้องการ เช่น ขนาด 2 มิลลิเมตร
4 ขั้นตอนการขูดและตาก นำเส้นคล้าที่จักสานเสร็จมาตากแดดให้แห้งรอการขูดพร้อมกันที่ละมากๆหรือขูดสดเอาใยออกโดยขูดทั้งด้านหน้า ด้านหลังด้วย เสร็จแล้วนำไปตากแดดให้แห้งจนสีสวยงาม
5 ขั้นตอนการก่อกระติบข้าว นำเส้นคล้าที่ขูดและตากแห้งเสร็จมาพรมน้ำแล้ว นำมาก่อสานเป็นกระติบข้าวคล้าตามขนาดที่ต้องการ เช่น ขนาดเล็ก ใช้จำนวนเส้นคล้าไม่เท่ากัน
6 ขั้นตอนการขึ้นรูป นำกระติบข้าวที่สานเสร็จมาพับขึ้นรูป ตกแต่งให้เรียบร้อยสวยงาม
7 ขั้นตอนการสานหน้าคล้า สานฝารองจากไม้ไผ่ สานเป็นแผ่นขนาดเท่ากระติบที่เตรียมไว้นำมาตัดประกอบเตรียมการเย็บ
8 ขั้นตอนการเย็บ นำกระติบข้าวที่พับแล้วมาวัดขนาด แล้วนำฝาบน ฝาล่างมาตัดเป็นวงกลมเท่าขนาดกระติบแล้วนำหวายมาเย็บประกอบติดกันเป็นฝาบน ฝาล่าง
9 ขั้นตอนการประกอบและตกแต่ง นำกระติบข้าวทั้งฝาบน ฝาล่างมาประกอบกันแล้วเย็บใส่ตีนหรือฐานล้าง โดยใช้ตีนตาลที่ทำเป็นวงตามขนาดของกระติบข้าวมาเย็บประกอบเข้าด้วยกัน3.ปัจจัยแห่งความสำเร็จ
ข้อพึงระวัง ->