ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การทอผ้านับว่าเป็นศิลปะอย่างหนึ่งที่ผู้เป็นช่างทอจะต้องมีความสามารถในการใช้
สีของเส้นด้ายประกอบกันให้เกิดความสวยงามเหมาะสม และการแต่งแต้มสีทำให้เกิดลวดลาย  โดยเฉพาะผ้าที่เรียกว่า "ผ้ามัดหมี่" หากผู้ใดได้จับชมแล้วยากที่จะวางลงได้ การย้อมสีก็สำคัญสามารถเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภํณฑ์ได้เป็นอย่างดี

วัตถุประสงค์ ->

1.สร้างอาชีพเสริมเพิ่มรายได้

2.สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.เส้นไหม

2.สีย้อมไหม

3.เกลือแกง

4.สารส้ม

อุปกรณ์ ->

1.กระทะใบบัว

2.ไม้กวน

3.เตาฟืน

4.น้ำเปล่า

5.ราวไม้ไว้ตากเส้นไหม

กระบวนการ/ขั้นตอน->

                   ขั้นตอนการย้อมสี

การย้อมสีเส้นไหม คือ กรรมวิธีทำให้ผ้าไหมมีสีต่าง ๆ โดยนำปอยหมี่ที่มัดหมี่เรียบร้อยแล้วไปย้อมสีในน้ำเดือด โดยสีย้อมไหมที่มีคุณภาพดี ถ้าหากต้องการให้ผ้าไหมมีหลาย ๆ สีเพิ่มขึ้น เมื่อย้อมหมี่ด้วยสีย้อมไหมเรียบร้อยแล้ว จะต้องนำไป "โอบหมี่" คือการใช้เชือกฟางเล็ก ๆ พันลำหมี่ตรงส่วนที่ยังไม่ถูกมัดหมี่ ตามแบบลายมัดหมี่ การโอบ (พัน) ต้องโอบ (พัน) ให้เชือกฟางแน่นที่สุดและหลาย ๆ รอบ นำหมี่ที่โอบหมี่เรียบร้อย แล้วไปล้างสีออกในน้ำเดือด (จะล้างออกเฉพาะบริเวณที่ไม่ถูกมัดหรือโอบเท่านั้น) โดยเติม "ด่างเหม็น" (ผงด่างที่มีกลิ่นเหม็น) หมี่ส่วนที่โอบหรือมัดไว้ จะคงสีตามเดิมส่วนที่ไม่ถูกโอบหรือมัดจะถูกล้างออกเป็นสีขาว นำไปย้อมเป็นสีอื่นอีกครั้งหนึ่งตามต้องการ บางสีเมื่อย้อมและนำไปโอบ (พัน) เรียบร้อยแล้ว ไม่ต้องนำไปล้างออก ใช้สีอื่นย้อมทับลงไปเลยก็ได้ เช่น ย้อมสีฟ้าหรือสีน้ำเงินแล้ว ต้องการให้ผ้าไหมเป็นสีเขียว ต้องใช้สีเหลืองย้อมทับอีกทีหนึ่ง

        1.     การย้อมสีธรรมชาติ

(1)   การย้อมเครือหูกให้ต้มน้ำสีที่สกัดจากธรรมชาติประมาณ 5 ลิตรตามต้องการและนำเครือไหมลง

ย้อมในหม้อ ส่วนการย้อมปอยเพื่อกรอเป็นหลอดไว้ทอผ้า ถ้าจะให้เกิดสีมีเงาสวยงามควรเลือกคนละ สีจากเครือหูก

         (2)  ค่อย ๆ เร่งความร้อนขึ้นจนเดือด หมั่นพลิกไหมกลับไปกลับมาเพื่อป้องกันสีด่าง

         (3)  ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง นำออกผึ่งลมให้แห้งแล้งน้ำให้สะอาด 

        2.     การย้อมสีเคมีสำเร็จ

              การย้อมผ้าพื้นโดยใช้สีเคมีสำเร็จ สามารถทำได้เช่นเดียวกันกับวิธีการย้อมสีจากธรรมชาติ แต่ควรลด เวลาในการย้อมลงเหลือ 40 – 50     นาทีเท่านั้น

ข้อพึงระวัง ->