ปลูกลำไย
โดย : นายบุญนาค ตามตะขบ วันที่ : 2017-03-24-18:11:54ที่อยู่ : 113 ม.14 ต.ท่าเกวียน
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
วัตถุประสงค์ ->
1. เพิ่มรายได้
2. ลดรายจ่าย
3. มีอาชีพเสริม
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. การเตรียมแปลงปลูกและดินสำหรับการปลูก
1. หากที่ดินแปลงปลูกมีขนาดใหญ่ ควรเริ่มปรับพื้นที่หรือเตรียมดินในฤดูแลง และควรจัดพื้นที่ขุดบ่อน้ำ สำหรับกักเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้ง
2. ไถดินเพื่อปรับสภาพแปลงปลูก รื้อสิ่งกรีดขวางออก เพื่อพื้นที่มีสภาพโล่ง
3. วัดแนวเขตพื้นที่ (กว้าง-ยาว) และทำแผนที่ของดินแปลงที่ปลูก
4. คำนวณจำนวนต้นและเลือกระยะปลูก ตามความต้องการ โดยยึดหลักดังนี้
ควร วาง แถวของต้น อยู่ในแนวทิศเหนือ-ใต้มาตรฐานของการปลูก ระยะต้น*ระยะแถว คือ พื้นราบ 5.5*5.5หรือ 6*6 เมตร ร่องน้ำ 5*8 6*9 เมตร คำนวณจำนวนกิ่งพันธุ์หรือต้นพันธุ์ที่ต้องการใช้ในการปลูก (ควร + เพิ่ม 2%) กำหนดจำนวนแถว วางแนวและตำแหน่งของต้นที่จะปลูกในพื้นที่จริง
5. ไถ พรวนดิน ยกแนวปลูกให้เป็นร่องลูกฟูกหรือฟันดินพูนเป็นโขด (กระทะคว่ำ)ร่องลูกฟูกหรือโขดควรสูงจากพื้นดินเดิมอย่างน้อยประมาณ 50-75 ซม.
6. ย่อยดินตรงบริเวณที่จะปลูกให้ละเอียดเหมาะสมต่อการปลูกพืช
7. ปรับปรุงสภาพดินของแนวรองปลูกหรือบริเวณโขดที่จะปลูกด้วยปุยหมักหรือปุยคอกเกา
8. ปักไม้รวก (ยาวประมาณ 50-60 ซม.) ตรงบริเวณจุดกำหนดหรือโขดที่จะปลูก ให้แต่ละจุดที่จะปลูกต้นในแต่ละแถวปลูก อยู่ในแนวที่ตรงกัน
9. หากดินที่จะปลูกเป็นดินร่วนปนทราย ควรจัดเตรียมเศษพืชหรือฟางเพื่อการคลุมดิน รักษาความชื้น
10. เก็บ ตัวอย่างดินบริเวณที่จะปลูก ส่งหน่วยงานเพื่อวิเคราะห์ความเป็นกรดเป็นด่าง โครงสร้างของดิน ปริมาณอินทรีย์วัตถุและธาตุอาหารที่จำเป็น
2. การเตรียมต้นพันธุ์
1. หากเลือกใช้ต้นพันธุ์เป็นกิ่งตอน ควรพิจารณาดังนี้
- เป็นกิ่งตอนจากแหล่งหรือผู้ขายที่เชื่อถือได้
- ต้นแม่ต้องแข็งแรง มีลักษณะที่ดีตรงตามสายพันธุ์
- ต้นแม่ควรมีอายุมากกว่า 8-9 ปีขึ้นไป
- กิ่ง ตอนควรเป็นกิ่งที่ตั้งหรือตั้งตรงทีมีอายุ 1-1.5 ปี กิ่งแข็งแรง กลม -ไม่มีหนาม สี เขียวอมน้ำตาลหรือสีน้ำตาลอมเขียว มีรากออกโดยรอบขวั้น
- ความสูงของกิ่งตอน 45-55 ซม. (ไม่ควรเกิน 60 ซม.)
- กิ่งตอนไม่ควรเพาะชำอยู่ในถุงนานเกิน 6 เดือน
2. หากเลือกใช้ต้นพันธุ์เป็นต้นตอที่ติดตาหรือเสียบยอด ควรเลือกที่มีลักษณะดังนี้
- ต้นพันธุ์ได้จากแหล่งหรือผู้เชื่อถือได้
- ต้นพันธุ์แข็งแรงมีลักษณะที่ดีตรงตามสายพันธุ์
- ต้นพันธุ์ไม่ควรปลูกอยู่ในถุงเพาะชำ ภายหลังการติดตาหรือเสียบยอดเกินกว่า 1 ปี
3. ระยะเวลาปลูกและวิธีการปลูกที่เหมาะสม
- สามารถเลือกเวลาปลูกเมื่อใดก็ได้ ถ้าแปลงปลูกมีการติดตั้งระบบน้ำชลประทาน
- ควรปลูกในเดือนกรกฎาคม ถึง เดือนตุลาคม หากอาศัยน้ำฝนโดยไม่มีแหล่งน้ำ
- กิ่งหรือต้นพันธุ์ที่จะนำลงปลูกควรเป็นระยะใบแก่ (ไม่ควรมีใบอ่อน) หากเป็นกิ่งตอนควร ให้ปลายรากมีสีเหลืองหรือสีนวล
- ต้นพันธุ์ที่มีรากขดงอโดยเฉพาะรากใหญ่ หากไม่สามารถจัดระบบรากได้ ไม่ควรนำลงปลูก
- อย่าปลูกต้นพันธุ์ลึก ควรปลูกและกลบหน้าดินให้เสมอขั้วบนของกิ่งตอน หรือเสมอระดับ หน้าดินเดิมของถุงเพาะชำ
- ควรปลูกโดยจัดให้ลําต้นหลักของต้นพันธุ์ตั้งตรงระวังอย่าให้ต้นลำไยโยกคลอน ปักหลักไม้รวกและผูกยึดต้นให้แน่น
- ควรหาฟางข้าวหรือเศษพืชคลุมดินบริเวณโขดที่ปลูก โดยเฉพาะในดินร่วนหรือดินปนทราย
4. การดูแลและการทำงาน (หลังปลูก -ต้นอายุ 1 ปี)
- ผูกยึดตอนให้แน่นกับหลักไม่รวกที่ปอกไว้เพื่อป้องกันไม่ให้ตอนโยกคลอน
- มีการจัดร่มเงาให้ต้นลำไย ในระยะแรกโดยอาจใช้ทางมะพร้าวปักพรางแสง เพื่อป้องกันไม่ให้ต้นได้รับแดดจัดเกินไปในช่วงแรก
- ต้องให้น้ำแก่ต้นที่ปลูกใหม่อย่างสม่ำเสมอและเพียงพอ ระวังอย่าให้ต้นขาดน้ำ
- หากต้องการให้ปุ๋ยทางดินแก่ต้น วัสดุปรับปรุงดิน เกรดAAA ตรายักษ์เขียว สูตรเข้มข้นพิเศษ(แถบทอง) อัตรา 3-5 ขีด(300-500 กรัม) ใส่ทุก ๆ 30 วัน
- ควรให้ปุ๋ยไบโอเฟอร์ทิล(สูตรบำรุงต้น ไล่แมลง) พ่นทางใบให้กับต้นลำไย เดือนละ 1-2 ครั้ง
- ในฤดูแล้ง ควบคุมบริเวณทรงพุ่มด้วยเศษพืช ฟางข้าว ต้นถั่ว เปลือกถั่ว
- ระวังการทำลายของแมลงค่อมทอง หนอนต่าง ๆ และเพลี้ยในระยะยอดและใบออน
- ตั้งแต่ต้นอายุ 12 เดือนขึ้นไป ควรตัดแต่งกิ่งกระโดง กิ่งแห้งและกิ่งเป็นโรค
- ห้ามอย่าฉีดพ่นสารป้องกันกำจัดวัชพืชใกล้บริเวณโคนต้นหรือทรงพุ่ม
- ระวังการทำลายของโรคราดำในฤดูฝน
- ควรใช้วัสดุปรับปรุงคุณภาพของดิน เช่น อินทรียวัตถุ ปูน ให้เหมาะสมกับชนิดของดิน
- ปลูกซ่อมแซมต้นที่ตายหรือไม่แข็งแรง โดยใช้พันธุ์ที่สมบูรณ์แข็งแรง
- หากแปลงปลูกอยู่ในสภาพที่โล่ง ใกล้นาข้าว ที่รกร้าง ควรรีบปลูกพืชล้อมที่หรือพืชกำบังลม ภายหลังจากที่ปลูกแล้ว
- หากต้องการปลูกต้นไม้อื่นเป็นพืชเสริมรายได้ ให้เลือกชนิดที่เหมาะสมกับลำไยที่ปลูก
5. การดูแลและการทำงาน (ต้นอายุ 1-3 ปี)
- ให้เริ่มสร้างทรงพุ่ม โดยมีลำต้นหลักเพียงลำต้นเดียวและมีกิ่งใหญ่ 4-5 กิ่ง
- ควบคุมให้แตกยอดอ่อนเป็นรุ่นหรือเป็นชุดพร้อม ๆ กันตั้งแต่ต้นลำไยอายุ 1 1/2 ปี
- บังคับการแตกยอดอ่อนให้มีการแตกตาข้างมากกว่าการแตกตายอด (โดยการตัดแต่ง)
- การแตกยอดสามารถบังคับให้เกิดได้ ทุก ๆ 45-60 วันโดยอาศัยวิธีการให้น้ำเป็นระยะ ๆ และฉีดพ่นไบโอเฟอร์ทิล(สูตรบำรุงต้น ไล่แมลง) ทุก ๆ 45-60 วัน หรือตามที่เอกสารแนะนำ
- ขนาดของใบควรได้มาตรฐาน ใบหนา สีเขียวเข้ม เป็นมันเงา ไม่บิดงอ ไม่แสดงอาการขาดธาตุอาหาร
- การให้ปุ๋ยทางดินควรเริ่มปรับเป็นการให้ 30-45 วัน/ครั้ง และอาจให้สลับระหว่างปุ๋ยเคมี สูตร 25-7-7และ วัสดุปรับปรุงดิน เกรดAAA ตรายักษ์เขียว สูตรเข้มข้นพิเศษ(แถบทอง)อัตรา ½ - 1 กิโลกรัม หรือใส่ร่วมกันในอัตรา 1:1 ส่วนปริมาณมากน้อยขึ้นอยู่กับขนาดทรงพุ่ม
- เริ่ม ไว้ผลครั้งแรกเมื่อต้นอายุประมาณ 36-48 เดือน โดยในช่วงฤดูหนาว เมื่ออากาศหนาวติดต่อกันประมาณ 3 อาทิตย์ ลำไยจะเริ่มแทงยอดอ่อน ให้ใช้ไบโอเฟอร์ทิล (สูตรบำรุงต้น ไล่แมลง) ฉีดพ่นตามอัตราที่แนะนำ 3-4 ครั้ง ห่างกัน 7 วัน ลำไยจะติดดอกได้ดี เมื่อติดผลครั้งแรก ควรปลิดช่อผลทิ้งบ้างกะประมาณให้เหลือไว้ถึงตอนเก็บผลแค่ 10-15 กิโลกรัม/ต้น เพื่อไม่ให้ต้นโทรมเร็ว
- ในการกระตุ้นดอก เมื่อต้นลำไยเริ่มแทงช่อดอก ให้ค่อย ๆ เพิ่มการรดน้ำจนสู่ระดับปกติ และรดน้ำอย่างเพียงพอ
6. การดูแลการทำงานต้นลำไยที่เริ่มให้ผลผลิตแล้ว
- การ ตัดแต่งกิ่งให้ตัดแต่งกิ่งกระโดงที่ยาวและมีหนาม กิ่งแห้ง กิ่งบิดไขว้ กิ่งเป็นโรคหรือถูกแมลงทำลาย ควรเริ่มตัดแต่งได้หลังจากเก็บเกี่ยวเสร็จ
- หลังเก็บเกี่ยว ควรบำรุงให้ลำไยแตกใบใหม่ประมาณ 3 ชุด จึงจะสามารถทำผลผลิตชุดใหม่ได้
- บังคับให้ต้นลำไยแตกยอดใบอ่อนเป็นชุดพร้อม ๆกัน โดยการใช้ ไบโอเฟอร์ทิล(สูตรบำรุงต้น ไล่แมลง) ฉีดพ่นทางใบตามคำแนะนำ ส่วนทางดิน ใช้วัสดุปรับปรุงดิน เกรดAAA ตรายักษ์เขียว สูตรเข้มข้นพิเศษ(แถบทอง)ร่วมกับปุ๋ยเคมี สูตร 25-7-7 ในอัตราส่วน 1:1
ก่อนการบังคับการออกดอก(ในฤดู) หรือก่อนราดสารคลอเรทประมาณ 1 เดือน ให้ ฉีดพ่นปุ๋ยทางใบสูตร 0-52-34 อัตรา 30-50 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร อย่างน้อย 2 ครั้ง ห่างกัน 7-10 วัน เพื่อยับยั้งใบอ่อน ทำให้ต้นสะสมอาหารพร้อมออกดอก
การราดสารคลอเรทเพื่อทำลำไยยอกฤดูนั้น ไม่ควรทำในต้นลำไยที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี เพื่อป้องกันไม่ให้ต้นลำไยโทรมเร็ว(โรคหงอย)
การราดสารคลอเรทนั้น ไม่แนะนำให้เพิ่มสารในปริมาณที่มากเกินไป เพราะจะทำให้ลำไยเป็นโรคหงอยหรือโทรมเร็ว การราดสารให้เทียบตามอายุดังนี้
อายุต้นลำไย(ปี)
อัตราการใช้สารคลอเรท(กรัม)
5-10 ปี
250 – 500
10-15 ปี
500 – 1000
15 ปีขึ้นไป
1000 – 1500
การราดสารนั้นให้ผสมกับน้ำ และราดบริเวณทรงพุ่มเป็นวงกว้างประมาณ 0.5 เมตรโดยรอบ ห้ามราดบริเวณโคนต้น การราดให้ราดห่างจากโคนต้น ประมาณ 1 เมตร ราดเป็นวงอย่าให้ซ้ำพื้นที่กันโดยให้สลับวงทุก ๆ ปี ราดในช่วงดินแห้ง หลังราดสารให้รดน้ำตามปกติ โดยให้ไม่แห้งและไม่แฉะเกินไป เพื่อให้รากดูดซึมสารได้อย่างเต็มที่
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ข้อพึงระวัง ->