ความรู้สัมมาชีพชุมชน

ทอผ้าย้อมคราม

โดย : นางยุพิล บุญชาญ วันที่ : 2017-03-07-15:54:28

ที่อยู่ : ๑๑๐ ม.๓ ต.โพนงาม

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การทำผ้าฝ้ายมัดหมี่ย้อมคราม  บ้านดงเสียว หมู่ที่ ๓  ตำบลโพนงาม  อำเภออากาศอำนวย

จังหวัดสกลนคร  เป็นภูมิปัญญาที่ถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ  แต่ก่อนจะทอผ้าครามเพื่อนุ่งห่มและใช้ในครัวเรือน  ปัจจุบันมีการรวมกลุ่มกันทอ  ได้พัฒนารูปแบบ  กระบวนการผลิต  ลวดลาย  เพิ่มกำลังการผลิต  และทอเพื่อเป็นการค้า

                     ลักษณะผ้าฝ้ายมัดหมี่ย้อมคราม  เป็นผ้าฝ้ายย้อมด้วยสีที่ได้จากต้นครามธรรมชาติ  ทนทานต่อการชัก  สีครามที่ได้จากธรรมชาติเป็นสีที่ไม่ละลายน้ำ  นำมาเปลี่ยนคุณสมบัติให้เป็นสีที่ละลายน้ำได้ตามกรรมวิธีโบราณ  โดยไม่ใช้สารเคมีแล้วทำการย้อมเย็นโดยการจุ่มลงในหม้อครามแล้วผ่านออกชิเจนเปลี่ยนคุณสมบัติ กลับคืนเป็นสีที่ไม่ละลายน้ำ จุ่มลงย้อมหลายๆ ครั้งจนกว่าจะได้โทนสีเข้มตามความต้องการ  จึงทำให้สีไม่ตก และเส้นใยมีความเหนียวทนทานกว่าการย้อมโดยการต้ม ผ้าฝ้ายมัดหมี่ย้อมคราม   กลุ่มทอผ้าบ้านดงเสียว  หมู่ที่ ๓  ตำบลโพนงาม  อำเภออากาศอำนวย  จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่  ๑  เดือนมกราคม  พ.ศ.  ๒๕๕๑   เดิมมีสมาชิกทั้งหมด  ๑๕  คน  โดยมีนางสะอาด  คำแหง  เป็นประธานกลุ่ม  ปัจจุบันมีสมาชิกทั้งหมด  ๓๑  คน

วัตถุประสงค์ ->

สร้างอาชีพ  สร้างรายได้และอนุรักษ์ภูมิปัญญา

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

น้ำคราม  ฝ้าย 

อุปกรณ์ ->

กี่ อัก กระสวย เชือกฟาง 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

๑.กิ่งครามที่ได้อายุนำมามัดเป็นก้อน ๒.แช่ไว้ประมาณ ๑-๒ คืน ๓.เก็บต้นครามที่แช่ออก ตีผสมด้วยปูนขาว ๔.ได้น้ำครามที่ตีแล้ว ๕.นำมากรอง ๖.เนื้อครามที่กรองแล้ว ๗.ก่อหม้อครามตามสูตร๘.ได้น้ำครามที่พร้อมสำหรับย้อม   ๙.ย้อมฝ้าย      ๑๐.ตากในที่ร่ม        ๑๑.ค้นหูก     ๑๒.สืบหูก    ๑๓.มัดหมี่     ๑๔. ปั่นหลอด    ๑๕.ขึ้นกี่    ๑๖.ทอ                                                             

ข้อพึงระวัง ->

-        เส้นฝ้ายต้องล้างไขมันให้สะอาดหากไม่สะอาดเวลาย้อมครามสีจะไม่สวย

-        วัสดุ  ที่ทำน้ำดั่งเพื่อผสมน้ำครามต้องมีคุณภาพ

-        การย้อมต้องย้อมหลายครั้ง ๆ ละไม่น้อยและมากจนเกินไป

-        เส้นด้ายต้องมีคุณภาพมีขนาดสม่ำเสมอเพราะเวลาทอจะทำให้เนื้อผ้าเรียบสม่ำเสมอด้วย

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดสกลนคร
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา