ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ต้องการอนุรักษ์ภูมิปัญญาที่บรรพบุรุษพาทำสืบทอดต่อๆกันมา คำว่า “แส่ว” มาจากภาษากุยหรือส่วย

ดั้งเดิมของบ้าทุ่งไชย แปลว่า การสอยหรือถักลาย จึงน่าจะเรียกชื่อเสื้อชนิดนี้ว่า”เสื้อแส่ว หรือแส่วเสื้อ” เสื้อแส่วของจริงต้องผ่านกระบวนการที่มีภูมิปัญญาของชาวบ้าน คือการตัดจากผ้าไหมหรือผ้าฝ้ายที่ชาวบ้านทอขึ้นเองโดยทอเป็นลายลูกแก้วแล้วแต่ลูกค้าว่าชอบลายเล็กหรือลาบใหญ่หรือภาษาถิ่นบ้านทุ่งไชยเรียกว่า “ผ้าเหยียบ” เมื่อทอได้ขนาดที่ต้องการแล้ว จะนำผ้ามาตัดเป็นรูปเสื้อแขนยาวตามขนาดที่ต้องการเย็บด้วยมือสีที่ใช้คือสีดำจากการย้อมมะเกลือเท่านั้น

วัตถุประสงค์ ->

- เพื่อแปรรูปผ้าไหมย้อมมะเกลือลายลูกแก้ว เป็นเสื้อแส่ว

- เป็นการสร้างรายได้จากการสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์

- อนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดต่อๆกันมา

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

- ผ้าไหม

- ผลมะเกลือสุก, ต้นใบขน (ใช้ราก ลำต้นและใบ)

-  เครื่องอบสมุนไพร (รากนมยาน ใบอ้ม ใบพลูนิยม), ว่านหอม,- เปราะหอมหรือไพลหอม

- ใบเล็บครุฑ (ใช้ก้านและใบ), รากแฝกหอมหรือรากเสน, ใบกล้วย (นำมาห่อเครื่องอบสมุนไพร)

- ต้นเนียม (ใช้ลำต้นและใบ), ลูกฆ้อง (นำส่วนผลมาใช้)

อุปกรณ์ ->

 

1.      ผ้าไหม       ๒.มะเกลือ        ๓. ดินโคลน

๔. น้ำด่างธรรมชาติ

 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ตัดเสื้อแบบไม่มีตะเข็บบ่า ตัดตามยาว จากนั้นทำการเย็บเป็นตัวเสื้อขนาดมาตรฐาน S M L หรือตามขนาดที่ลูกค้าต้องการ นำไปเย็บด้วยมือแล้วนำไปย้อมมะเกลือหรือบางรายนำผ้ามาย้อมมะเกลือให้เป็นสีดำก่อนจึงนำไปตัดเย็บ นำเสื้อที่ได้มาแส่วให้ได้ลวดลายตามที่ต้องการ

วิธีการย้อมสีดำด้วยมะเกลือ

          * โขลกผลมะเกลือแก่ผสมกับใบขนและเล็บครุฑ

          * ผสมน้ำให้มีความพอดีไม่เหนียวข้นเกินไปหรือเจือจางเกินไป

          * นำเสื้อลงย้อมน้ำมะเกลือที่ผสมแล้ว บิดพอหมาดๆนำไปตาก เมื่อผ้าเริ่มแห้งนำมาย้อมน้ำมะเกลือและนำไปตากอีก ทำแบบนี้ประมาณ ๑๐ ครั้ง/วัน ครบ ๒ วัน นำเสื้อที่ได้ไปหมักโคลน ๑ ครั้ง ทำความสะอาดและนำมาย้อมมะเกลืออีกครั้ง เสื้อตัวหนึ่งใช้เวลาย้อม หมัก ประมาณ ๒ สัปดาห์หรือมากกว่านั้น เพื่อให้สีดำของมะเกลือติดทนนาน สีไม่ตก เมื่อได้สีตามที่ต้องการล้างให้สะอาดนำเสื้อไปอบสมุนไพรให้มีกลิ่นหอมนำเสื้อมาแส่วตามลวดลายที่ต้องการของลูกค้าต่อไป

ข้อพึงระวัง ->

* ใช้ผลมะเกลือสุกเท่านั้น

* ระยะเวลาในการย้อมมะเกลือต้องทำตามขั้นตอนและระยะเวลาอย่างเคร่งครัดเพื่อให้ได้สีสวย ติดทนนาน สีไม่ซีดจางและไม่ตกสี

* ไหมที่ใช้แส่ว ใช้ไหมควั่น

* ไหมที่ใช้ตัดเสื้อ ใช้ไหมพื้นเมืองที่เลี้ยงเอง