การสานกระติบข้าว (ก่องข้าว)
โดย : นายประเสริฐ ศิริโท วันที่ : 2017-03-25-17:56:56ที่อยู่ : บ้านอุดม หมู่ที่ ๑3 ตำบลหนองกุง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
กระติบข้าว (หรือก่องข้าวเหนียว) เป็นของใช้ประจำบ้านที่ใช้บรรจุข้าวเหนียว ทุกครัวเรือน ทุกพื้นที่ที่รับประทานข้าวเหนียว โดยเฉพาะในภาคอีสานของไทย ซึ่งชาวอีสานนิยมบริโภคข้าวเหนียวเป็นหลัก นายประเสริฐ ศิริโท จึงนำความรู้เรื่องการจักสาน มาสานกระติบข้าว เป็นรายได้เสริม หลังจากการทำไร่ทำนา เพื่อใช้ในครัวเรือนและจำหน่ายให้เพื่อนบ้าน มีรายได้เข้ามาในครอบครัวอีกทางหนึ่ง
วัตถุประสงค์ ->
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ไม้ไผ่บ้าน 2. ก้านตาล
อุปกรณ์ ->
1. ด้ายไนล่อน
2. เข็มเย็บผ้าขนาดใหญ่
3. กรรไกร
4. มีดโต้
5. เลื่อย
6. เหล็กหมาด (เหล็กแหลม)
7. ก้านตาล
8. เครื่องขูดตอก
กระบวนการ/ขั้นตอน->
และบาง
2. นำเส้นตอกที่ได้มาสานเป็นรูปร่างกระติบข้าว หนึ่งลูกมี 2 ฝา มาประกอบกัน
3. นำกระติบข้าวที่ได้จากข้อ (2.) มาพับครึ่งให้เท่า ๆ กันพอดี เรียกว่า 1 ฝา
4. ขั้นตอนการทำฝาปิด โดยจักเส้นตอกที่มีความกว้าง 1 นิ้ว สานเป็นลายตามะกอก และลายขัด
5. นำฝาปิดหัวท้ายมาตัดเป็นวงกลม มาใส่เข้าที่ปลายทั้งสองข้าง
6. ใช้ด้ายไนล่อน และเข็มเย็บเข้าด้วยกันรอบฝาปิดหัวท้าย
7. นำก้านตาลที่ม้วนไว้มาเย็บติดกับฝาล่าง ที่เป็นตัวกระติบข้าว
8. นำกระติบข้าวที่ได้ไปรมควันจากฟางข้าว เพื่อกันแมลงเจาะ และเพื่อความสวยงาม ทนทาน ไม่เกิดราดำ
9. นำไม้มาเหลาเป็นเส้นตอก กลมยาวเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 ม.ม. ความยาวรอบ บางเท่ากับฝากระติบพันด้วยด้ายไนล่อน แล้วเย็บติดฝาขอบบน เพื่อความสวยงาม
10. เจาะรูที่เชิงกระติบข้าว ด้วยเหล็กแหลม 2 รู ให้ตรงข้ามกัน แล้วทำหูที่ฝาด้านบน ตรงกับรูที่เจาะเชิงไว้
11. ใช้ด้ายไนล่อนสอดเข้าเป็นสายไว้สะพายไปมาได้สะดวก จะได้กระติบข้าวที่สำเร็จเรียบร้อย สามารถนำมาใช้และจำหน่ายได้
ข้อพึงระวัง ->