การทอเสื่อใบเตย /เสื่อกก/ผือ
โดย : นาง ฝุ่น มาโดน วันที่ : 2017-03-27-21:59:09ที่อยู่ : บ้านหัวเหล่าเหนือ หมู่ที่ 11 ตำบลบก
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เดิมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในชุมชนตั้งแต่สมัย ปู่ ย่า ตา ยาย มีการนำเส้นกกมาทอเป็นของใช้ในครัวเรือน เช่น การทอเสื่อ แต่ละครัวเรือน จะเก็บไว้ใช้เอง ยังไม่มีการจำหน่ายนางฝุ่น มาโดน มี
ความสนใจและต้องการสืบทอดภูมิปัญญาของท้องถิ่น จึงไปฝึกหัดทอเสื่อจากคนเฒ่าคนแก่ในชุมชน และนำความรู้ที่ได้มาทอเสื่อไว้ใช้ในครัวเรือน และมีการประยุกต์ทอเสื่อเป็นลวดลายต่างๆ และสีสันที่สวยงาม ให้ทันสมัย จนคนในชุมชนมาซื้อไปเพื่อใช้ในครัวเรือนบ้าง เป็นของฝากให้ญาติพี่น้องบ้าง จึงกลายเป็นผลิตภัณฑ์เสื่อใบเตยที่ผลิตเพื่อใช้ในครัวเรือนและผลิตไว้จำหน่ายให้คนในชุมชนและนอกชุมชน และมีเพื่อนบ้านใกล้เคียงจากเดิมที่ทอเสื่อไว้ใช้ในครัวเรือนให้ความสนใจและหันมาทอเสื่อใบเตยไว้เพื่อจำหน่าย ปัจจุบันมีการทอเสื่อผืน และประยุกต์เสื่อผืนเป็นเสื่อพับที่สามารถพกพาได้สะดวก
วัตถุประสงค์ ->
1. นำภูมิปัญญาชาวบ้านมาใช้ให้เกิดประโยชน์ เกิดผลิตภัณฑ์ชุมชน
2. เป็นอาชีพเสริม สร้างรายได้ให้กับครัวเรือน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ต้นกก/ไหล/ผือ
2. ต้นเตยหนาม
อุปกรณ์ ->
1. กี่
2. ฟืม
3. เชือกไนล่อน
4. ไม้สอดเส้นกก
5. สีย้อมกก
6. กรรไกร/มีด
กระบวนการ/ขั้นตอน->
2.2.1 การซอยเส้นกก/ไหล/ใบเตยหนาม
1. นำกกหรือไหล ใบเตยหนาม มาซอยออกเป็นเส้นนำไปตากแดดประมาณ 1 อาทิตย์
2.เมื่อแห้งแล้วนำมาย้อมสีตามต้องการโดยสีที่ย้อมเป็นสีเคมีอย่างดี ส่วนมากจะย้อม สีบานเย็น, ชมพู,ม่วง,เขียว
2.2.2 การย้อมสี
1. นำกก /ไหล/ใบเตยหนาม แช่น้ำเป็นเวลา 1 คืน เพื่อให้กกอิ่มตัวเมื่อย้อมสีจะทำให้ติดสีได้ง่ายและทั่วถึง
2. ก่อไฟและนำกระทะใส่น้ำ ต้มน้ำให้เดือดจัดในการย้อมแต่ครั้งจะใช้เวลา 5 นาที และควบคุมปริมาณของส่วนผสมให้คงที่ดังนี้
-2-
1) น้ำเปล่า 2 ลิตร
2) สีย้อมกก 1 ช้อนโต๊ะ
3. เทสีย้อมกก/ ไหล/ ใบเตยหนาม ประมาณ ครึ่ง ช้อนชา ลงในน้ำที่เดือดจัด และใส่เกลือ/ผงซักฟอก ลงประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ เพื่อให้กกมีสีสดและเป็นเงางาม
4. นำกก ไหล ใบเตยหนาม ที่ผ่านการแช่น้ำแล้ว ลงไปย้อมในน้ำที่เดือดจัด โดยการม้วนกกให้เป็นวงกลม ค่อยๆ ขดลงในกระทะ ใช้ไม้กดให้กกจมน้ำให้ทั่ว ทิ้งไว้ประมาณ 5 นาที
5. นำกก /ไหล/ใบเตยหนาม ขึ้นจากกระทะให้ระมัดระวังน้ำเดือด และสีกระเด็นใส่
6. แช่กก/ไหล/ใบเตยหนาม ที่ผ่านการย้อมสีแล้วลงในน้ำสะอาด ประมาณ 5 นาที แล้วนำไปตาก/
ผึ่งลม2.2.3 การทอเสื่อกก
1. นำเชือกไนลอนหรือเชือกเอ็นขึงที่กี่ทอเสื่อให้เป็นเส้นตามกี่ทอและฟืม
2. นำกกหรือไหล/ใบเตยหนาม ที่ย้อมสีสอดเข้ากับไม้สอดเพื่อที่จะสอดเข้ากับกี่ทอเสื่อ
3. เมื่อสอดกกหรือไหล/ใบเตยหนามเข้าไปแล้วผลักฟืมเข้าหาตัวเองให้กกหรือไหลแน่นติดกันเป็นลายต่าง ๆ
4. จากนั้นก็นำเสื่อที่ทอแล้วมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น เสื่อพับ
ข้อพึงระวัง ->
1. มีผู้ผลิตหลายรายในพื้นที่ การแข่งขันสูง จำหน่ายค่อนข้างยาก