ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

นางปัน  ราชจริต  ซึ่งเป็นปราชญ์ชุมชมชน และกลุ่มสตรีแม่บ้าน และผู้สูงอายุบ้านนาแส่ง หมู่ 4  ตำบลนาแส่ง  อำเภอเกาะคา  จังหวัดลำปาง มีการรวมกลุ่มกันเพื่อดำเนินกิจกรรมต่าง ๆในชุมชน สมาชิกทั้งหมด 15  คน และได้มีการดำเนินจัดกิจกรรมเพื่อให้ผู้สูงอายุมีกิจกรรมร่วมกันในชุมชน จึงได้มีการจักสาน ทำโคมล้านนากลุ่มผู้สูงอายุจึงตระหนัก ถึงการสร้างองค์ความรู้ใหม่ๆให้เกิดเป็นอาชีพและเพิ่มความสามารถ ในการสร้างรายได้ในยามว่าง จึงได้ร่วมศึกษาการทำโคม ตุงล้านนาตลอดจนสอบถามความต้องการของกลุ่มลูกค้า รวมไปถึงตลาด ที่มีความต้องการผลิตภัณฑ์ทำให้กลุ่มผู้สูงอายุได้มีการจัดทำโคม-ตุงล้านนา อันจะเป็นแนวทางในการสานต่อองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น สร้างความรักความสามัคคี สร้างรายได้แก่ตนเองและชุมชน อันเป็นผลในการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์จากการว่างงาน   

 

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อสืบทอดภูมิปัญญา เรื่องการทำตุงล้านนา ให้แก่ลูกหลาน และเยาวชน รุ่นหลัง ได้อนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมล้านนาต่อไป

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

      1.กระดาษาสาหรือผ้า    2.กระดาษว่าว   3.กระดาษแข็ง

อุปกรณ์ ->

1.ไม้ไผ่   2.กรรไกร  3 .เข็ม     4.เชือก

กระบวนการ/ขั้นตอน->

                 การนำตุงไส้หมูไปใช้ ทำได้โดยนำไปผูกติดกับคันตุงยาวประมาณ ๑ เมตร ใช้ถือร่วมขบวนแห่ครัวตานเข้าวัด ใช้ประดับครัวตาน หรือปักเจดีย์ทรายที่วัดในเทศกาลสงกรานต์ แต่ในบางท้องที่จะใช้ตกแต่งปราสาทศพเพื่อความสวยงาม โดยประดิษฐ์เป็นพวงใหญ่ๆ ใช้กระดาษว่าวสีขาวและสีดำ หรือสีขาวและสีม่วง
ศิลปะการตัดกระดาษให้เป็น ตุงไส้หมู เป็นองค์ความรู้ที่มีมาแต่โบราณ ซึ่งชาวล้านนาจะใช้ในพิธีทางศาสนา หรือกิจกรรมทางประเพณีของชาวล้านนา โดยเฉพาะชนกลุ่มไท ได้แก่ ไทยวน ไทลื้อ ไทเขิน ไทยอง ไทใหญ่ เป็นต้น
วิธีทำตุงไส้หมู
1.นำกระดาษว่าว 2 แผ่นๆ ละสีมาซ้อนกันพับให้เป็นสามเหลี่ยมด้านเท่า ตัดส่วนปลายที่เหลือออก
2.พับครึ่งรูปสามเหลี่ยมอีก 2 ครั้ง ตัดชายด้านที่ไม่เท่ากันให้เป็นลวดลายสวยงามตามต้องการ
3.กรรไกรตัดเส้นตรงจากด้านที่เปิดได้เข้าไปลึกเหลือช่องว่างไม่ให้ขาดไว้พอประมาณ กลับด้านแล้วตัดเส้นตรงขนานกับเส้นแรก จากนั้นตัดสลับกันไปตลอดความกว้างจนถึงปลาย เหลือปลายไว้ประมาณ 4 เซนติเมตร เพื่อทำหัวตุง
4.ตัดเสร็จแล้ววางลงให้เหมือนเดิมแล้วเปิดด้านข้างที่ซ้อนกันออกจนเป็นสามเหลี่ยมด้านเท่า จับปลายด้านที่ซ้อนกันเปิดเป็นสี่เหลี่ยมทั้งสองแผ่น จับตรงกลางกระดาษยกขึ้น
5.ตัดกระดาษแข็งเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณหนึ่งนิ้ว ทากาวติดด้านในของหัวตุง ใช้ด้ายร้อยด้านบน นำไปผูกติดกับปลายไม้ไผ่ เป็นอันเสร็จนำไปใช้งานได้

ข้อพึงระวัง ->

              การตัดกระดาษ ควรตัดให้เท่ากัน ไม่สั้นไม่ยาวเกินไปจะได้รูปทรงที่สวยงาม