การขยายพันธุ์มะนาว
โดย : นายสมบัติ พนมเขต วันที่ : 2017-04-05-11:29:39ที่อยู่ : 24…… หมู่ที่ ....12.... ตำบลดงครั่งน้อย…...อำเภอเกษตรวิสัย......จังหวัดร้อยเอ็ด
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
บ้านโพนฮาดหมู่ที่ 12 ตำบล ดงครั่งน้อยอำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบที่มีการบริหารจัดการชุมชนอย่างเป็นระบบ มีการบริหารจัดการพื้นที่ทางการเกษตรอย่างเหมาะสม ซึ่งพืชเศรษฐกิจสำคัญของบ้านโพนฮาดคือมะนาว ซึ่งมีการปลูกและขยายพันธุ์จนสามารถจำหน่ายให้กับผู้ที่มาศึกษาดูงานและผู้ที่สนใจ ซึ่งสถานะการณ์ปัจจุบันกิ่งพันธุ์มะนาวโดยเฉพาะมะนาวไร้เมล็ดของบ้านโพนฮาด ไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด บ้านโพนฮาดโดยเวทีประชาคมของปราชญ์ชุมชน และครัวเรือนสัมมาชีพ จึงได้ทำโครงการเพื่อที่จะเพิ่มผลผลิต คือ กิ่งพันธุ์มะนาว ให้เพียงพอต่อความต้องการของตลาด โดยการถ่ายทอดความรู้การขยายพันธุ์มะนาว และพืชเศรษฐกิจอื่นๆให้กับครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน เพื่อให้แต่ละครัวเรือนได้ขยายพันธุ์มะนาวเพื่อจำหน่ายต่อไป
วัตถุประสงค์ ->
1. เพื่อขยายพันธุ์มะนาวให้เพียงพอต่อความต้องการ
2. เพื่อสร้างงานสร้างรายได้ให้กับชุมชน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
- ขุยมะพร้าวบดละเอียด
- น้ำยาเร่งราก
- ถุงกรอกตุ้มตอน
- ต้นพันธุ์มะนาว
อุปกรณ์ ->
- มีดตอนกิ่ง
- กรรไกรแต่งกิ่ง
- เชือกฟาง
กระบวนการ/ขั้นตอน->
วิธีทำ
1. เลือกกิ่งพันธุ์ที่มีความสมบูรณ์ กระโด่ง ขนาดความยาวกิ่งประมาณ 50-70 Cm ตัดแต่งกิ่ง หนาม ใบ ในตำแหน่งที่เราจะคว้านแผล เพื่อตอนกิ่ง จากนั้นก็ให้ทำการคว้านแผล 2 แผล ด้านบน และด้านล่าง โดยห่างกันประมาณ 1 -2 Cm แล้วปลอกเปลือกมะนาวออกผสมคลุกเคล้าวัสดุแต่ละชนิดให้เข้ากันรดน้ำให้ชุ่มพอประมาณ
2. ขูดเยื่อลื่นๆบางๆที่เกาะอยู่ระหว่างเปลือกกิ่งและเนื้อไม้ ส่วนนี้ผมเข้าใจว่า มีท่อลำเลียงน้ำ(ไซเลม) และท่อลำเลียงอาหาร(โฟนเอม) เพื่อส่งต่อไปยังยอด เราขยี้ทำลายให้ขาดออกจากกัน เพื่อขาดการเชื่อมต่อจากส่วนล่างไปหาสวนบน ไม่ต้องแรงนะคับ เดี่ยวจะช้ำวิธีการอัดเม็ดปุ๋ย
3. ทาน้ำยาเร่งรากที่แผล โดยเน้นไปที่แผลด้านบน เพราะส่วนนั้นจะสร้างราก และเป็นเหมืองรากต่อไปในอนาคต
4. ผ่าตุ้มตอน ..โดยผ่าให้ลึกค่อนไปอีกฝั่งของตุ้ม..เพื่อให้การหุ้มกิ่งได้อยู่สวนกลางถุงพอดี
5. หุ้มตุ้มตอนที่กิ่ง โดยให้ตำแหน่งแผลอยู่ตรงกลางตุ้มตอน
6. มัดตุ้มตอนให้แน่น ด้วยเชือกฟาง โดยมัดบนและล่าง ไม่ให้ตุ้มหมุด ขยับได้ หากมัดไม่แน่น อาจมีลม พายุ หรืออะไรก็แล้วแต่ ทำให้ตุ้มตอนเคลื่อนที่ รากอาจจะขาดในได้
7. ตัดปีกเชือกที่ยาวเกินไป ออกให้เรียบร้อย..
8. ระยะเวลาประมาณ 20-25 วัน รากก็จะเริ่มเดินและสามารถมองเห็น อายุ สัก 1 เดือน จึงจะตัดลงถุงชำได้
ข้อพึงระวัง ->
- ตุ้มตอนมีฝ้าไอน้ำจับอยู่ที่ผิวของพลาสติกภายในตุ้มตอนแสดงว่าความชื้นยังมีอยู่
- ตุ้มตอนไม่มีฝ้าไอน้ำจับ จำเป็นต้องให้น้ำตุ้มตอน เพิ่มเติมจนกว่ากิ่งตอนจะออกราก
- ถ้าหากพบแมลง มด ปลวก ควรหาวิธีทำลาย หรืออาจฉีดพ่นด้วยสารเคมี