ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

การทอผ้าไหมมัดหมี่

โดย : นางสมร ศรีกงเหนือ วันที่ : 2017-03-25-13:54:30

ที่อยู่ : บ้านเลขที่ ๑๓๙ บ้านหัน หมู่ที่๕ ตำบลขวาว

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ผ้ามัดหมี่ เป็นการทอผ้าอย่างหนึ่งที่มีการสร้างลวดลายก่อนที่จะทำการย้อมสี การทำลายผ้ามัดหมี่เป็นการเอาเชือกมามัดด้ายหรือมัดเส้นไหมตามลวดลายที่ได้ออกแบบไว้ การมัดและย้อมลายจะมีการทำทั้งเส้นทางแนวยืน และแนวนอนหรือที่เรียกว่าแนวพุ่ง มีการสันนิษฐานว่าการมัดลายในแนวยืนน่าจะมีมาก่อนในแนวพุ่ง และจากการสืบค้นมีข้อสันนิษฐานว่าน่าจะได้รับแบบอย่างมาจากประเทศอินเดีย โดยในสมัยโบราณที่มีการค้าขายกันและติดมากับสินค้าอื่น

ปัจจุบันผ้ามัดหมี่มีการทำกันอย่างแพร่หลาย สามารถทำได้ดีทั้งผ้าฝ้ายและผ้าไหม โดยเฉพาะผ้าไหมจะมีความสวยงามมาก นอกจากตัวผ้าไหมเองแล้ว ลวดลายและสีสันยังเป็นปัจจัยที่ช่วยสร้างความสวยงามให้มากยิ่งขึ้น การอนุรักษ์ลวดลายโบราณ และนำมาประยุกต์ใช้ จึงเป็นสิ่งที่น่าจะได้รับการส่งเสริมพัฒนาเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้น การเก็บรวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับการผลิตผ้าไหมมัดหมี่สีธรรมชาติเพื่อการถ่ายทอดสู่คนรุ่นต่อไปจึงเป็นเรื่องที่ดีและควรให้การสนับสนุน

วัตถุประสงค์ ->

1.เพื่อเป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์

2. สร้างงาน  สร้างรายได้ให้แก่ครอบครัวและกลุ่มสตรีในชุมชน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

๑. เส้นไหม   

๒. สีย้อมไหม(มีทั้งสีธรรมชาติและสีเคมี)
 

อุปกรณ์ ->

๑. เตา    ๒. เหยือกตวงน้ำ
๓. ปรอทวัดความร้อน   ๔. หม้อย้อมไหม
๕ ห่วงย้อมไหม
อุปกรณ์ในการเตรียมไหม

อุปกรณ์ในการทอผ้าไหม
๑. กี่      ๒. ฟืม
๓. กระสวย    ๔. เครือหูก
๕. หลอดไหม   ๖. ไม้พันฮูก


๑. อัก    ๒. หลา
๓. กง      ๔. ไม้คอนอัก
๕. ก้อนพัดไหม   ๖. โฮงมัดหมี่
๗. กระบอกไหม   ๘. หลักเฟือ
๙. โฮงค้นหมี่   ๑๐. หลา ๕ ใน

 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1.ฟอกไฟม 

  2. กวักไหม

  3.กรอใส่หลอด 

4. รังไหม หรือตีเหลียวไหม คือ การทำรังไหม หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การเสียขี้ไหม ในภาษาคนทอผ้า เพื่อให้เส้นไหมเรียบ สวยงาม

5. การพัดไหม คือ เป็นการเรียงเส้นไหม รวมกัน ให้เป็น ใจหรือเครือ เพื่อนำไปย้อมสี

6. ค้นไหม โดยการเตรียมค้นไหม จะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ การเตรียมเส้นไหมพุ่ง และ การเตรียมไหมเครือ (ไหมเส้นยืน)

7.สืบไหมหรือการสืบหูก

8.พันไหม

9. กางหูกไหม คือ ขั้นตอนในการนำหูกไหมที่พร้อมจะทอแล้ว ไปกางบนกี่ เพื่อที่เตรียมการทอผ้าต่อไป

10. การทอผ้าไหม เป็นขั้นตอนสุดท้ายก่อนที่จะออกมาเป็นผ้าผืน

ข้อพึงระวัง ->

1. การฟอกไหม ต้องมีการวัดอุณภูมิให้มีความคงที่อยู่เสมอ ประมาณ ๘๐ องศา เพื่อไม่ให้เส้นไหมแตก 
2. การพันไหม จะต้องพันให้เรียบและตึงที่สุด เพื่อให้ลายเส้นไหม เรียบ และสวยงาม
3. การทอผ้าไหม ต้องใช้น้ำหนักในการตำให้พอดี สม่ำเสมอ

 

รูปประกอบ -> image1

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดร้อยเอ็ด
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา