การทำหมอนฟักทอง
โดย : นางอัญชุลี แสงเวช วันที่ : 2017-04-16-15:23:31ที่อยู่ : ๓๖/๙ หมู่ที่ ๔ ตำบลบ้านนา อำเภอกะเปอร์ จังหวัดระนอง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
หมอนฝักทองนั้น ได้ทำกันมานานตั้งแต่ในอดีต โดยทำเป็นเครื่องประดับตกแต่งบ้าน และใช้ในงานพิธีต่างๆ เช่นงานแต่งงาน การบวช ใช้เป็นของฝากได้อีกด้วย ทุกวันนี้สามารถสอนผู้ที่สนใจจะเรียนรู้ได้ และสามรถขายเพื่อเป็นอาชีพเสริมได้
วัตถุประสงค์ ->
1. เพื่อสร้างอาชีพ และรายได้เสริมให้กับครัวเรือน
2. เพื่อสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น และถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับเยาวชนรุ่นหลัง
3 เพื่อใช้เลาว่างให้เกิดประโยชน์
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ผ้าลายไทยกว้าง 1.10 เมตร
2. เข็มใหญ่ (หัวทอง)
3. เข็มเล็ก (เข็มเย็บผ้าธรรมดา)
4. เข็มร้อยพวงมาลัย
5. นุ่น (ประมาณ 7 ขีด)
6. ดินสอ 2B
7. ไม้บรรทัดพลาสติก ยาว 60 เซนติเมตร
8. ด้าย (สีตามผ้าที่เลือก)
9. กระดุมเม็ดอัด (จากผ้าที่เลือก) จำนวน 2 เม็ด
10. กรรไกร
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
. กางผ้าตาดที่พื้น
2. เอาไม้บรรทัดมาทาบ เพื่อวัดขนาดตามต้องการ คือ กว้าง 109 x 51.5 เซนติเมตร
3. เอาไม้บรรทัดมาทาบ เพื่อแบ่งเป็นช่องดังนี้
3.1) จากด้านบนวัดลงมา 10 เซนติเมตร
3.2) วัดจำนวน 8 ช่อง กว้าง 1.5 ซม. ส่วนแนวตั้งเพื่อตัดเส้นแนวนอน ทั้ง 8 เส้น จำนวน 66 ช่อง กว้าง 1.5 ซม.
3.3) วัดลงมา 7.5 เซนติเมตร
3.4) วัดจำนวน 8 ช่อง กว้าง 1.5 ซม. ส่วนแนวตั้งเพื่อตัดเส้นแนวนอน ทั้ง 8 เส้น จำนวน 66 ช่อง กว้าง 1.5 ซม.
3.5) วัดลงมา 10 เซนติเมตร
4. ใช้ดินสอ 2 บี ขีดเส้นในตาราง (ตามผังลายหมอนฝักทองตามแบบ 1-3)
5. จากนั้นเย็บริมผ้าด้วยมือ โดยเย็บขอบบน ขอบล่าง และขอบข้างโดยเย็บตามเส้นประในแบบ จากนั้นใช้จักรเย็บผ้าเย็บซ้ำเพื่อความแน่นหนา
6. ใช้เข็มร้อยด้ายตามสีของผ้า สอยตามลายที่ได้ขีดไว้ การสอยต้องสอดทีละแถว
7. จากนั้นใช้ด้ายประมาณ 50 เซนติเมตร ใช้หนาพอประมาณ (จำนวน 10 เส้น) แล้วร้อยกับเข็มหัวทอง เพื่อเย็บด้านบนและด้านล่างของหมอนฟักทอง ในการเย็บต้องจัดจีบผ้าตามรอยของหมอน
8. โดยเมื่อเย็บจับจีบเสร็จแล้วด้านหนึ่งให้มัดเงื่อนที่ไม่สามารถแกะได้ ส่วนอีกด้านหนึ่งให้เหลือด้ายยาว และมัดปมเพื่อสามารถแกะยัดนุ่นไปได้
9. ยัดนุ่นไปประมาณ 7 ขีด หรือพอประมาณว่าหมอนฟักทองแน่นดีแล้ว
10. จากนั้นดึงด้ายด้านที่ยังมัดไม่แน่น ให้มัดเงื่อนที่ไม่สามารถแกะได้
11. ใช้ด้ายประมาณ 50 เซนติเมตร ใช้หนาพอประมาณ (จำนวน 10 เส้น) แล้วร้อยกับเข็มร้อยพวงมาลัย มัดปมที่ท้ายด้าย
12. สอดเข็มเข้าข้างหลังกระดุมที่ทำมา และนำเข็มแทงเข้าไปในด้านใดด้านหนึ่งของหมอน เพื่อให้ทะลุอีกด้าน
13. จากนั้นสอดเข็มเข้าข้างหลังกระดุมที่ทำมาอีกเม็ด และแทงเข็มกลับมาด้านเดิมเพื่อให้ทะลุอีกด้าน
14. ดึงเชือกให้ตึง สังเกตหมอนฟักทองว่ามีรูปแบบที่สวยงามหรือยัง จากนั้นมัดเชือกให้แน่น
15. ตรวจดูความเรียบร้อย จะได้หมอนฟักทองที่เสร็จเรียบร้อยและมีความสวยงาม
ข้อพึงระวัง ->
ในการวัดและตัดผ้า ควรดึงให้ตึงสม่ำเสมอ เพราะเนื้อผ้าจะมีลายในการตัดอยู่แล้ว หากตัดเบี้ยว จะส่งผลถึงการวัดช่องไฟ และการเย็บด้วย ผลงานจะออกมาไม่สวย บิดเบี้ยวผิดรูป