กระติบข้าว
โดย : นางมาลี ผ่องแผ้ว วันที่ : 2017-03-27-12:49:37ที่อยู่ : 95 ม.1 ต.หนองสูงใต้
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ครั้งแรก จะเป็นการสานกระติ๊บข้าวเอาไว้ใช้ในครัวเรือนของตนเอง เพราะว่าชุมชนส่วนใหญ่
ต้องอาศัยกระติ๊บข้าว สำหรับบรรจุข้าวเหนี่ยวที่นึ่งสุกแล้ว ถ้าสานได้จำนวนมากก็จะเอาไว้เป็นของฝาก
ของที่ระลึก แก่ญาติพี่น้องที่มาเยี่ยมเยือน เมื่อมีจำนวนมากขึ้นก็แบ่งขายเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว มีหลายครัวเรือนที่มีภูมิปัญญาในการสานกระติ๊บข้าว จึงเกิดการรวมกลุ่มกันขึ้นเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ซึ่งกันและกัน รวมทั้งทำเป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้กับครัวเรือน และเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนไม่ให้สูญหายด้วย
วัตถุประสงค์ ->
สร้างรายได้แก่ครวเรือน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
๑. ไม้ไผ่ไร่
อุปกรณ์ ->
๑. ไม้ไผ่ไร่
๒. หวาย
๓. เครื่องจักตอก
๔. ฐานกระติบข้าว
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ขั้นตอนที่ ๑ การเตรียมไม้ไผ่
๑. ตัดไม้ไผ่ไร่(เพราะมีคุณสมบัติเนื้อจะเหนียวกว่าไม่ไผ่ชนิดอื่นๆ) เป็นท่อน ๆละ ขนาดความยาว ๔๐ ซ.ม.
๒. ตัดข้อไม้ไผ่ให้เรียบ
๓. ขูดเปลือกสีเขียวของไม้ไผ่ออกให้หมด
๔. ผ่าไม้ไผ่แบ่งครึ่ง ต่อจากนั้นผ่าเป็น ๔ ซีก ผ่าออกเป็น ๘ ซีก และผ่า ๑๖ ซีก ตามลำดับ ซึ่งไม้ ๑ ท่อนจะแบ่งออกได้ ๑๖ ซีก
๕. เหลาเส้นตอก โดยกำหนดขนาดตามที่ต้องการ
๖. นำเส้นตอกมารีดโดยการใช้เครื่องรีดเส้น เพื่อให้เส้นคมทั้งสองด้าน ทำให้เวลาสานเส้นจะได้ชิดกันและมีความละเอียดสวยงาม
๗. คละเส้นตอกผสมกัน แล้วมานับตอกครั้งละ ๓ เส้น นับเป็น ๑ ถ้านับเส้นตอกได้ ๓๐ คู่ จะเท่ากับ ๑ ฝา ซึ่งกระติบข้าว ๑ กล่อง เท่ากับ ๒ ฝาที่จะนำมาประกบกันเป็นกระติบข้าว เท่ากับต้องใช้เส้นตอกจำนวน ๖๐ คู่ เทคนิคในการสานคือถ้าต้องการเส้นละเอียด จะต้องใช้เส้นตอกไม่น้อยกว่า ๒๘ คู่ขึ้นไป
ข้อพึงระวัง ->
ไม้ไผ่ที่เป็นทรัพยากรที่มีอยู่มากมายในพื้นที่ ถ้าไปตัดในป่าสงวนมากจะทำให้ป่าไม้ถูกทำลาย