ความรู้สัมมาชีพชุมชน

ทอเสือกก

โดย : นางมุจรินทร์ ชินสทธุ์ วันที่ : 2017-03-19-22:32:40

ที่อยู่ : 117 หมู่ที่ 10 บ้านโนนสูง ต.หนองเหล็ก อ.โกสุมพิสัย จ.มหาสารคาม 44140

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ชุมชนได้รับการถ่ายทอดภูมิปัญญาที่มีมาจากบรรพบุรุษตั้งแต่ รุ่น ปู่  ย่า ตา ยาย  สืบทอดต่อๆกันมา และได้มีการเรียนรู้เพิ่มเติม จากปราชญ์ที่อยู่ในชุมชน 

วัตถุประสงค์ ->

1.เพื่อเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษตั้งแต่ รุ่น ปู่  ย่า ตา ยาย 

2. ชุมชนสามารถใช้วัตถุดิบที่มีอยู่ในชุมชน

3. ชุมชนมีอาชีพเสริมหลังฤดูการทำนา และมีรายได้เพิ่มขึ้น

4. ชุมชนใช้เป็นของฝากให้ลูกหลานที่มาเยี่ยมในเทศกาลต่าง ๆ

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

เส้นกก  เส้นเอ็น

อุปกรณ์ ->

1.กรรไกร

2. กกหรือไหล

3. เชือกไนลอนหรือเชือกเอ็น

4. ฟืมทอเสื่อ 1 เมตร

5. โฮมทอเสื่อ กว้าง 1 เมตร ยาว 2 เมตร

6. ไม้สอดกก

7. สียอมกก

กระบวนการ/ขั้นตอน->

วิธีการยอมสีกก

1.ต้มน้ำให้ร้อนและผสมสีลงไป

2.นำต้นกกที่เตรียมเอามาลงต้มให้สีเข้ากับเนื้อกก       

3.เอาขึ้นมาตากให้แห้ง

4.ตากให้แห้ง

ขั้นตอนการทำ

1. กกหรือไหลมากรีดออกเป็นเส้นไปตากแดดประมาณ 1 อาทิตย์

2. เมื่อแห้งแล้วนำมาย้อมสีตามต้องการ

 3. นำเชือกไนลอนหรือเชือกเอ็นขึงที่โฮมทอเสื่อให้เป็นเส้นตามโฮมและฟืม

4. นำกกหรือไหลสอดเข้ากับไม้สอดเพื่อที่จะสอดเข้ากับโฮ'ทอเสื่อ

5. เมื่อสอดกกหรือไหลเข้าไปแล้วผลักฟืมเข้าหาตัวเองให้กกหรือไหลแน่นติดกัน เป็นลายต่าง ๆ

6. ลายที่ทอเป็นประจำและเป็นที่นิยมคือ ลายมัดหมี่ ลายธรรมดา ลายกระจับ

วิธีการทอสื่อ

เลือกขนาดของฟืมให้ได้ขนาดตามที่ต้องการ นำฟืมไปตั้งในโฮงที่จะทอแล้วตั้งให้ได้ระดับ ระยะห่างจากเหล็กตีนเสื่อประมาณ 2 ฟุต นำเชือกไนลอนมาขึงจามริมฟืมซี่แรก จะเริ่มจากด้านซ้าย หรือขวาก่อนก็ได้แล้วแต่ถนัด การขึงเชือกใช้คน 2 คน คนหนึ่งนั่งอยู่ที่หัวเสื่อคอยมัดเชือกที่ขึงให้ตึง และแน่น อีกคนนั่งอยู่ตีนเสื่อคอยสอดเชือกเข้ากับเหล็กตีนเสื่อ ใช้เชือกสอดเข้าไปในรูฟืมที่เจาะไว้ เป็นสองแถว แล้วดึงปลายเชือกไปเกาะติดกับตะปูที่เราตอกงอไว้ติดกับไม้อีกท่อนหนึ่ง แล้วยึดกันให้แน่น เชือกดึงให้ยาวตามความยาวของเสื่อ พรมนำใส่กกที่จะทอ

 ในการทอเสื่อจะใช้คน 2 คน คนแรกเป็นคนทอ อีกคนหนึ่งเป็นคนคอยสอดเส้นกก กกที่นำมาทอจะใส่ถุงพลาสติกเพื่อให้กกนิ่มและทอได้แน่น การทอคนทอจะต้องคว่ำฟืมเพื่อให้มีช่องว่างสำหรับสอดกก คนสอดจะสอดเส้นกกโดยแนบส่วนหัวของเส้นกกกับไม้สอด สอดไปตามช่องระหว่างเชือกที่แยกออกจากกันขณะที่คว่ำฟืม พอสอดไปสุดริมเชือกอีกข้างดึงไม้สอดกลับคืนคงเหลือแต่เส้นกก คนทอก็กระทบฟืมเข้าหาตัวแล้วคนทอก็หงายฟืม คนสอดก็ใช้ส่วนปลายของเส้นกกแนบกับไม้สอด สอดกกเข้าไปอีก คนทอก็กระตุกฟืมเข้าหาตัว แล้วไพริมเสื่อทางด้านซ้ายมือ การไพริมเสื่อ คือ การใช้ปลายกกม้วนงอลงแล้วสอดพับเชือกขัดไว้ให้แน่น ต่อไปคว่ำฟืม ไพริมเสื่อทางด้านขวามือ ทำเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะได้ขนาดตามที่ต้องการ ในขณะทอหากต้องการให้การทอง่ายยิ่งขึ้นให้ใช้เทียนไขถูกับเส้นเอ็นที่ขึงไว้ให้ทั่ว เพื่อที่จะให้เอ็นลื่นไม่ฝืด ตัดริมเสื่อทั้งสองด้านให้เรียบร้อย เสื่อจะมีความสวยงามมากยิ่งขึ้น ใช้มีดตัดเชือกเอ็นทางตีนเสื่อเพื่อให้เสื่อออกจากโฮง มัดเอ็นที่ปลายเสื่อ เพื่อเป็นการป้องกันเสื่อรุ่ย

ข้อพึงระวัง ->

การย้อมเส้นกกน้ำต้มกับสีย้อมต้องมัอัตราส่วนพอเหมาะ

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดมหาสารคาม
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา