ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

การจักสานกระติบข้าว

โดย : นางพวงพยอม เยี่ยมยอด วันที่ : 2017-03-09-15:58:43

ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 84 หมู่ที่ 5 ตำบล โคกพระ

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

หลังจากฤดูกาลเก็บเกี่ยว ว่างจากการทำนาแล้ว คนสูงอายุของหมู่บ้านส่วนใหญ่จะมีการทำอาชีพเสริม คือการจักสานกระติบข้าว นางพวงพยอม  เยี่ยดยอด ซึ่งเป็นผู้นำชุมชนก็เป็นอีกคนหนึ่งซึ่งได้มีการสืบทอดความรู้จากบรรพบุรุษด้านการจักสานกระติบข้าว ซึ่งได้มีการสืบทอดภูมิปัญญาดังกล่าวให้กับลูกหลานในชุมชน โดยการเป็นวิทยากรสอนให้กับนักเรียนในโรงเรียนในเขตอำเภอกันทรวิชัย

วัตถุประสงค์ ->

1. ใช้บรรจุข้าวเหนียว 
2. เป็นของชำร่วย
3. ประดับตกแต่ง 
4. กล่องเอนกประสงค์
5. กล่องออมสิน 
6. แจกัน
7. กล่องใส่ดินสอ

8.เป็นการอนุรักษ์การจักสานกระติบข้าว

9.เป็นการหารายได้ทางหนึ่ง

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1. ไม้ไผ่บ้าน
2. ด้ายไนล่อน

3. ก้านตาล

อุปกรณ์ ->

1. เข็มเย็บผ้าขนาดใหญ่
2. กรรไกร
3. มีดโต้
4. เลื่อย
5. เหล็กหมาด (เหล็กแหลม)
6. เครื่องขูดตอก
7. เครื่องกรอด้าย

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ขั้นตอนการสานกระติบข้าว

1.       นำปล้องไม้ไผ่มาตัดหัวท้าย ตัดเอาข้อออก ผ่าเป็นซีกทำเส้นตอกกว้างประมาณ2-3 ม.ม. ขูดให้เรียบและบาง
2.       นำเส้นตอกที่ได้มาสานเป็นรูปร่างกระติบข้าว หนึ่งลูกมี 2 ฝา มาประกอบกัน
3.       นำกระติบข้าวที่ได้จากข้อ (2.) มาพับครึ่งให้เท่า ๆ กันพอดี เรียกว่า 1 ฝา
4.       ขั้นตอนการทำฝาปิด โดยจักเส้นตอกที่มีความกว้าง 1 นิ้ว สานเป็นลายตามะกอก และลายขัด
5.       นำฝาปิดหัวท้ายมาตัดเป็นวงกลม มาใส่เข้าที่ปลายทั้งสองข้าง
6.       ใช้ด้ายไนล่อน และเข็มเย็บเข้าด้วยกันรอบฝาปิดหัวท้าย
7.       นำก้านตาลที่ม้วนไว้มาเย็บติดกับฝาล่าง ที่เป็นตัวกระติบข้าว
8.       นำกระติบข้าวที่ได้ไปรมควันจากฟางข้าว เพื่อกันแมลงเจาะ และเพื่อความสวยงาม ทนทาน ไม่เกิดราดำ
9.       นำไม้มาเหลาเป็นเส้นตอก กลมยาวเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 ม.ม. ความยาวรอบ บางเท่ากับฝากระติบพันด้วยด้ายไนล่อน แล้วเย็บติดฝาขอบบน เพื่อความสวยงาม
10.   เจาะรูที่เชิงกระติบข้าว ด้วยเหล็กแหลม 2 รู ให้ตรงข้ามกัน แล้วทำหูที่ฝาด้านบน ตรงกับรูที่เจาะเชิงไว้
11.   ใช้ด้ายไนล่อนสอดเข้าเป็นสายไว้สะพายไปมาได้สะดวก จะได้กระติบข้าวที่สำเร็จเรียบร้อย สามารถนำมาใช้และจำหน่ายได้

ข้อพึงระวัง ->

รูปประกอบ -> image1

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดมหาสารคาม
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา